Divarlarda buz, konvoy tarafından qılınuvlar ve ölü qoqulı suv — Ukrayina aq qorçalayıcıları cemaat jurnalisti ve aq qorçalayıcı İrına Danılovıçnıñ Rusiye Stavropol ülkesiniñ tüzetüv cezahanesinde tutuluv şaraitleri aqqında tarif etti. Qırımlı siyasiy mabüslerniñ apis cezaları aqqında tafsilâtlı malümatnı bu materialda oquñız.
Qırımlı siyasiy mabüslerge qoltutuv çerçivesinde Çehiya Tış işler nazirligi "Instagram" saifesinde, 2022 senesi Köktebelde FSB hadimleri tarafından qaçırılğan ve soñra öz başına yapılğan patlayıcı alet saqlağanında qabaatlanğan İrına Danılovıç vatandaş jurnalistniñ vaziyetine dair video yayınladı.
Zmina insan aqları malümat merkeziniñ yolbaşçısı Tetâna Peçonçik onıñ nasıl sağ qalmağa tırışqanı aqqında tarif etti. O, Qırım.Aqiqat mühbirine Danılovıçnıñ tutuluv şaraitleri aqqında qoşma tafsilâtlarnı da aytıp berdi.
Gigiyena yoq
Ukrayin aq qorçalayıcısınıñ malümatına köre, qadın mabüslerni 120 kişilik büyük barakta tutalar. Bu oda pek yaramay qızdırıla. O qadar fena ki, qışta içki divarları buzlap qala. Yaz mevsiminde, aksine, sıcaqta barak o qadar qıza ki, anda nefes almanıñ çaresi yoq. Bundan da ğayrı, baraknıñ eskirgeni ve baqılmağanı sebebinden anda sıçanlar ve furun böcekleri çoq ola.
Umumen, bu koloniyada temizliknen bağlı er şey kederli körüne. Er bir mabüs içün bir yataq çamaşır taqımı qoyulğan. Onı yuvmaq problemalı, qurutmaq da. Ve quruğanına qadar başqa bir şey yoq. Amam aftada üç kere, amma bir şey bar. Duş odası üç yüz apisli qadın içün, amma anda tek 14 kran bar, olardan yarısı çalışmay. Ve yuvunma qaideleri deñiştirilmedi, şunıñ içün mabüslerniñ duş vaqtı eki qat azca oldı.
Tetâna Peçonçikniñ daa bir diqqatqa lâyıq misali, koloniyada içilgen suvnıñ vaziyetidir. Suv borusı sistemasında bir ayvan (belki bir mışıq) öldi, amma memuriyette kimse buña emiyet bermedi. Ceset çürügen edi, ve musluq suvu çürügen etniñ açıqtan-açıq qoqusınen kele edi. Esirlerniñ başqa suv menbaları yoq edi.
İşlemegen aşamay
Agrar muvafaqiyetleri ile belli olğan Stavropol ülkesiniñ koloniyasında aş şeçitligi pek qıt, portsiyalar ise kiçiktir. Amma esas hususiyet şunda ki, aşnı bir "terbiye" usulı kibi qullanalar. Sofra odasında oturmaq içün yer pek az. Birinci olaraq anda koloniyanıñ tikiş işhanesinde çalışqan mabüslerni ketireler. Çalışmaq istegenler ise aşsız qala bile.
Apishane hadimleri başqa usullar vastasınen de terbiyeleyler, olar beden izlerini qaldırmay, amma bayağı acılar ketire. Meselâ, Zelenokum koloniyasında konvoylar meydanda taqımnı qoyıp, bir qaç saat devamında olarnı böyle tutmaqnı seveler. Esasen, bir yerde üç-beş saat turmaq fizikiy ceetten ağırdır, lâkin sıq-sıq böyle tedbirler yağmur altında, buzlu suvuqta ya da qış urbasında küneş altında keçirile.
Hastalanmamaq daa yahşıdır
Bu koloniyada tibbiy yardım kösterüv sisteması aman-aman yoq. Ekim hastalıq alâmetlerini körmekni ve ilâc yazmaqnı red ete. Müessiseniñ öz ilâcları pek az, qorantalardan kerekli ilâclarnı elde etmek ise pek qıyın. İlâç paketini qabul etmek içün, hasta mabüs apishane ekiminiñ yanına barmalı, mucizeviy şekilde onı ekimniñ qaydını imzalamağa mecbur etmeli ve müessise yolbaşçısınıñ vizasını beklemek kerek, bu da tez de er vaqıt yapılmay.
Biraz vaqıt keçken soñ, ilâc paketlernen kele, amma mabüslerge anda berilmey. İlk evelâ ilâclar tibbiy-sanitar bölügine saqlanmaq içün yollanıla. O yerden olarnı ameliyat odasına avuştıralar, bu ise üç kün ya da bir ayğa qadar süre bile. Ya da umumen "coyula" da bile. Amma eñ yahşı allarda bile, kerekli ilâclarnı elde etmek içün 4-5 aftadan ziyade vaqıt kerek, ve bu vaqıtqa qadar hastalıqlarnen tedaviylevsiz küreşmek kerek.
Yaralamaq tedaviylemek degildir
İhtisasiy tibbiy yardımğa ümüt etmek kerekmey. İrına Danılovıç otitten soñ peyda olğan ağırlaşuvlar sebebinden profil ekiminiñ mesleatını çoqtan istegen edi. Neticede onı şeerniñ hastahanesine alıp kettiler, amma anda ekimler siyasiy mabüsniñ problemlerine iç bir diqqat ayırmadılar.
Teşkerüv ve talillerniñ neticelerini körmeyip, rentgen ve ses ölçevlerini yapmayıp, apishaneniñ özüni teşkermeyip, sorğuğa çekmeyip, bir otolaringolog apishaneniñ tibbiy kartasındaki malümatnı yazıp aldı, vesiqalarnı toldurdı ve konsultatsiyanı bitirdi. Tedaviylenmek içün bile cedvelni yazmadı.
Böyle şaraitlerde İrına Danılovıçnıñ sağlıq vaziyeti fenalaşa. Er bir gürültü onıñ baş ağrılarını doğura, qulaqlarındaki gürültü ise aman-aman iç keçmey. O özüniñ vaziyetini dayanılmaz dep saya. Amma o, iç bir ilâc almay ve daa bir ekim mesleatına irişmege ümüt etmey.
Umumen, Zminanıñ malümatına köre, Rusiye apishanelerinde ve koloniyalarında 60-tan ziyade Qırım mabüsi ağır ya da kritik sağlıq vaziyette buluna, olarğa kerekli tibbiy yardım berilmey. Bu sebepten aq qorçalayıcılar er kesni Qırım siyasiy mabüsleriniñ tez vaqıtta azat etilmesini talap etmege çağıralar.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://d3454ggyqnys2v.cloudfront.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
