Yaqında ilhaq etilgen Qırımnıñ mekteplerinde tarqatılğan 10-uncı sınıf talebeleri içün “Qırım tarihi” rusiye desliginde, “qırımtatar halqına nisbeten nefret doğurğan” fikir-ibareler bar.
Bu atqa Qırım uquq qoruyıcı gruppası bildirdi.
Uquq qoruyıcı ekspertlerniñ malümatına köre, derslik metninde, Alman komandanlığı, Qırım ealisiniñ milliy erkânınıñ hususiyetlerine emiyet berip, işğalcilerni qurtarıcı dep sayğan ve bazı şeer ve köylerde demetlernen qarşılağan, meyva ve şarapnen sıylağan qırımtatarlarnı işbirligine çekmek içün acele tedbir ala edi; tatar ealisiniñ ekseriyeti almanlarğa yahşı yanaşqan, çoqusı faal sürette yardım etken edi dep iddia ete.
“Bu iddialar şübeli ve kerekli delilleri yoq. Böylece, umumen alğanda, kitap tilinde duşmanlıq tili körüne. Hususan, çoqtan tanılğan ve bilingen qırımtatar halqınıñ basqı ve diskriminatsiyası şübege oğray”, - denile uquq qoruyıcılarnıñ beyanatında.
Qırım uquq qoruyıcı gruppasınıñ eksperti İrina Sedova, kitap mıtlaq derslikler cedvelinden çıqarılmaq kerek olğanını ayta.
“Bu derslikniñ Qırımda qullanmasına ruhset berilmemek kerek dep tüşünem. Nefret çıqaruv tedqiqatlarımızda, Kreml nezareti altındaki matbuatta, qırımtatarlarğa, ukrainlerge ve başqa milletlerge qarşı nefter çıqaruv adiselerini qayd etemiz. Bu maqsat içün dersliklerniñ qullanuvı havflı şeydir, çünki, büyüklerge köre, balalar propaganda tesirine daa çoq oğray”, - dep saya uquq qoruyıcı.
Qırımtatar Milliy Meclis reisi Refat Çubarov, ilhaq etilgen yarımadanıñ mekteplerinde tarqatılğan onuncı sınıf talebeleri içün “Qırım tarihi” rusiye dersligi, Ukraina Cinaiy Kodeksiniñ ameline oğray, dep bildirdi.
Çubarovnıñ aytqanına köre, bu derslik nümüneleri Ukraina uquq qoruyıcı organlarına berilgen muracaatlarğa qoşulacaq, ve “Qırımda işğal siyasetiniñ numayışını etmek içün” çeşit-türlü halqara meydanlarında kösterilecek.
Daa evel Qırımlı adliyeci, sanat ve tasil hadimleri, Qırımnıñ Rusiye tasil nazirligine muracaat etip, 10-uncı sınıflar içün S. V. Yürçenko muarririyetinde çıqqan «Qırım tarihı» dersligini mündericesinde qırımtatarlar aqqında bulunğan provokatsion ibareler sebebinden onı qullanuvdan çıqarmağa rica etti. Kitapta "tatar ealisiniñ ekseriyeti almanlarğa yahşı yanaşqan, çoqusı faal sürette yardım etken edi" dep yazılğan.
Qırım Tasil nazirliginiñ vekilleri adiseni şimdilik izaatlamadı.
