«Qırımtatar Maaliy Merkeziniñ» faalleri 2021 senesiniñ aprel ayında Qırımda insan aqları bozuvlarınıñ talilini taqdim ettiler. Olarnıñ malümatına köre, bu müddet içinde 7 tintüv, 6 yaqalav ve 11 sorğu, sorav ve «subet» olğan.
«Aprel ayında episi olıp 24 yaqalav oldı, olarnıñ arasında 16 tamır qırımtatar halqınıñ temsilcilerine ait. Adalet mahkeme aqqı bozulması ile 35 adise qayd etildi. 25 eñ yüksek bedeniy ve ruhiy sağlıq standartı aqqınıñ bozuluv alları aqqında belli», – dep yazıla esabatta.
Talilniñ bütün metinini bu bağlatı boyunca oqumaq mümkün.
Mayısnıñ 11-nde Avropa Şurası Nazirler Komiteti «Qırım MC ve Aqyar şeerinde insan aqları vaziyeti» qararnı qabul etti.
Rusiyeniñ Avropa Şurasındaki daimiy temsilcisi, elçi İvan Soltanovskiy, Avropa Şurası Nazirler kömitetiniñ işğal etilgen Qırımda insan aqları vaziyeti ile bağlı qararı «halqra munasebetlerniñ esas printsiperine ve teşkilâtnıñ nizamnamesine zıt kele», dep saya
Aprel ayında Ukraina TİN birinci muavini Emine Ceppar Avropa Şurası Nazirler komitetine Ukrainanıñ teşebbüsi liye teşkilâtnıñ Qırımda insan aqları bozuvları ile bağlı vaziyetniñ monitoringine dair işniñ faalleştirilüvi aqqında qarar leyhasını taqdim etti.
Aprelniñ 7-nde, çarşenbe künü, Kyivde ukrain uquq qoruyıcı teşkilâtlarnıñ temsilcileri Avropa Şurası insan aqları komissarı Dunâ Miyatoviç ile körüşüv vaqtında işğal etilgen Qırımdaki bozuvlar ve taqipler aqqında aytıp berdiler.
2020 senesiniñ başında Qırımtatar Maaliy Merkeziniñ taqdim etken malümatına köre, keçken sene Qırımda 150-den ziyade yaqalav ve 300-den ziyade azatlıqtan marum etüv tedbirleri yüz bergen.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
