Ukrainanıñ Viyanadaki halqara teşkilâtlar yanında daimiy temsilcisi Yevgeniy Tsımbalük martnıñ 18-nde OSCE Daimiy Şurasınıñ oturışında, «2014 senesi fevral ayınace, Rusiye Ukrainağa istilâsını başlamağance "Donbas ve Qırım halqları» aqqında iç bir kimse eşitmegen edi», dep ayttı.
«Rusiye Federatsiyasını Qırımnıñ qanunsız işğalinden, Qara ve Azaq deñizlerniñ arbiyleştirüvinden vazgeçmege ve Ukrainağa qarşı tecavuzını toqtatmağa çağıramız», – dep qayd etti Tsimbalük.
O, Ukraina Rusiyeniñ işgal etilgen topraqlarındaki siyasetini teqit ete, çünki bu keledejkte olarnıñ reintegratsiyasını mürekkepletire, dep qayd etti.
«Olar, Ukrainanıñ işğal etilgen topraqlarını integratsiya etmek içün avtoritar qanunlarnı, tilni, valütanı, bergi sistemasını ve devlet idaresiniñ bir çoq diger elementini tayin eteler. Biz bu qanunsız siyasetni takbih etemiz», – dedi o.
«Qırımda qırımtatar halqı faal şekilde rus işğaline qarşı turdı. Ve bu mevamları içün alâ daa cezalanalar, evlerinde qanunsız tintüvler keçirile, kütleviy tevqifler ve uzun müddetke apis etüvler», – dep qayd etti Ukraina temsilcisi.
Amerika Birleşken Devletleri Rusiye tarafından Qırımnıñ işğalini iç bir vaqıt tanımatscaq ve Ukrainanıñ şarqındaki tecavuzı içün ileride de onı mesüliyetke çekmege devam etecek. Bunı martnıñ 10-nda OSCE faaliyetine bağışlanğan brifing vaqtında ABD-niñ BMT-daki elçisi Linda Tomas-Grinfild ayttı.
İyül ayında BMT insan aqları Yuqarı komissarı Mişel Baçelet Qırımda insan aqları vaziyeti aqqında maruzanı taqdim etip, yarımadada iskenceler ve söz serbestligi sıñırlavı devam etkenini bildirdi.
Rusiye Tış işler naziri Sergey Lavrov, noyabrniñ 27-nde işğal etilgen Qırımda insan aqlarınıñ bozuluvına dair laflar uydurıla, dep bildirdi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
