Kiyev – Bu sene mektep mezunları ve Qırım studentlerniñ Ukrainanıñ qıtasındaki oquv yurtlarına bedava oqumaq içün kirmege imkânları bar. Bunıñ içün testlerni bergende eñ az ball alınsa da yeterli. Ukrainanıñ er angi milliy universitetine avuşmaq içün student ariza yazıp, baa kitapçığınıñ nushasını taqdim etmeli. Esas mesele ise, parağa oquğan studentlerniñ avuşmasınen bağlı. Bazı oquv yurtlar qanunğa riayet etmey, talebelerden para talap eteler.
Qırım.Aqiqat ile subetleşken Mariya Sulânina şikâyet ete: «Men Qırım Gumanitar universitetinde oquy edim, amma Yaltadaki Maydanda iştirak etkenim içün bazı oca ve memuriyet meni sıkıştırıp başladılar. Neticede, men vesiqalarımnı alıp, Şevçenko adına Kiyev Milliy Universitetine keçmege qarar aldım».
Kiyevdeki oquv yurtqa avuşmaq içün ariza yazıp, baalar qoyulğan defterçikniñ nushasını tapşırdı. Biraz vaqıt keçken soñ, onıñ arizası qabul etilip, imtianlar berecek fen cedveli keldi.
«Kiyev-Mogilân akademiyası da meni qabul etecek edi. Amma, anda 12 fen boyunca imtian bermek kerek olur edi, KMU-de ise, tek 5 imtiandan keçmelim», – dep, seçimini añlattı student.
Mariya avuşqan Şevçenko adına Kiyev milliy ünivesiteti qırımlı studentler içün eñ musafirçen olıp köründi. Oquv yurtnıñ ilmiy-pedagogik işleri boyunca prorektorı Vladimir Bugrov Qırım.Aqiqatqa bildirgeni kibi, umumen alğanda universitetke yarımadadan 170 talebe avuştı.
«Yataqhanede muhtac olğan er kimge oda ayırdıq. Stipendiyanı alğan er kes onı tolusınen ala. Biz qırımlılarğa qoşma derslerge qatnamağa imkân berdik. Qırım universitetlerge baqqanda, bizim universitetimizniñ seviyesi daa yüksektir, onıñ içün bazı fenlerni oquş devamında bermege izin berdik», – dedi Bugrov.
Ukrain oquv yurtları «Ukrainanı vaqtınca işğal etilgen territoriyasında vatandaşlarnıñ aq-uquqlarını temin etilüvi» qanunına esaslanıp, qırımlılarğa oquşnı devam etmege ruhset bereler. Bu vesiqağa binaen, atta parağa oquğanlarnıñ devlet esabına tasil almağa aqları bar.
Bugrovnıñ aytqanına köre, KMUne kirgen tahmine tahmiyen 40 student evelden parağa oquy ediler.
«Biz tasil nazirligine muracaat etip, qoşma yerlerni açtırtmağa rica etemiz ya da bir fakultetten ekincisine yerlerni avuştıramız. Qanunda qayd etilgeni kibi Nazirler Kabineti devlet sımarışınıñ yerlerini özü teminlemek kerek, amma bugünki künge qadar bunı yapmağanlar, onıñ içün özümiz qanunnı kerçekleştirmek içün çareler qıdıramız»,– qayd etti prorektor.
Uquq qorçalayıcılar bildirgeni kibi, episi aliy oquv yurtlar qanunğa riayet etmeyler ve Qırımdan "paralı" studentlerni devlet esabına oquşqa almaylar. «Almenda» vatandaşlar maarifi Merkeziniñ vekili Ruslan Niçeporuknıñ aytqanına köre, Franko adına Lvov milliy universitetinde qırımlılarnı para tölemegence qabul etmege istemediler.
«Studentler ağır vaziyette qaldılar. Olar kelgende, imtianlarnı berip, qabul etileceklerini aytqan ediler. Neticede, imtianlar berildi, amma, devlet esabına oquğanlar qabul etildi, parağa oqunlardan ise, sermiya istenildi. Para bermegence, olarnı qabul etmeyceklerini ayttılar», – dedi Niçeporuk.
Nazir: qırımlılar bedava oqumalılar
Niçeporuknıñ sözlerine binaen, bu kibi meseleler Milliy aviatsion universitetinde de yüz bere.
«Bizim teşkilâtımızğa Aqmescitten kelgen student, onı MAU-ğa avuştırmağa istemegenlerini söylep, şikâyet etti. Fakultet dekanına muracaat ettik, o da qanunlar ile degil de, Tasil Nazirlikniñ avalelerini yerine ketirgenlerini ayttı»,– qayd etti teşebbüsçi.
Niçeporuk aytqanı kibi, şimdiki vaqıtta onıñ teşkilâtı prokuraturağa şikâyet azırlay.
Ukraina tasil ve ilim naziri Sergey Kvitniñ aytqanı kibi, qırımlı studentlerden para talap etlgeni aqqında iç bir şey bilmegenini ayttı. Em de nazirlikke iç bir şikâyet kelmegenini isbatlay. Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında oquv yurtqa qabul etilmegen studentlerge nazirlikkemuracaat etmege tevsiye etti.
«Qırımlı studentler oquv yılnıñ soñuna qadar para tölemek kerek degiller. Olar parasız oquşnı devam ettire bileler. Studentler Qırımda oquğanda bu oquv yılı içün endi paranı bergen ediler. Eki kerek tölememeliler», – dedi Kvit.
Kelecek yıl ile bağlı vaziyet ise da belli degil.
«Vaziyetke köre baqacaqmız. Qırımlı studentler çeşit oquv yurtlarğa kirmege niyet eteler. Bu mesele bir vesiqanen çezilmez.Adamlarnen çalışmaq kerek», – qayd etti nazir.
Bu sene yalıñızz studentler degil de, mektep mezunları da qıtada tasil ala bileler. «İşğal etilgen territoriya aqqında» qanunda yazılğanı kibi, mektep mezunları imtianlarnı berip te, alçaq seviyeni kösterseler bile, devlt esabına oqumağa aqları bar.
Qırımlı abituriyentler içün devlet yerlerniñ ayırıluv meselesi daa soñuna qadar al etilmedi. Amma, Sergey Kvit Qırım.Aqiqatqa aytqanı kibi, testlerni eyi bergen er mezun mutlaqa qabul etilecek.
Qırımnıñ gençleri Ukrainanıñ eñ eyi universitetlerinde oqumaq içün şans qazanğanlarına baqmadan, qıtağa baracaqlarnıñ sayısı az oldı. Test imtianlarından keçmek içün yalıñız 600 adam qayd etildi.
