Qırımlı İsmail Ramazanovnı Aqmescit yanında 2018 senesi yanvarde tutıp aldılar, Zello internet-radiosı yardımınen yapılğan ekstremizm propagandasında ve arbiy yedeklerniñ qanunsız saqlamasında qabaatladılar. Qabaatlavnı o red ete edi: tintüv vaqtında yapılğan işkenceler aqqında ve tintüv vaqtında oña patronlarnı taşlap qoyğanlrı aqqında ayta edi. Yarım yıl İsmail SİZOda bulundı, soñra çıqmamazlıq vesiqasını imzalap, evine yiberildi. Neticede imaye arbiy yedeklerniñ qanunsız saqlaması aqqında qaatlavnı keri aldırttı. 2019 senesiniñ başında oña qarşı cinaiy dava qapatıldı
Qırımlı ne yapıp rusiye quvetçilerniñ diqqatını celp etti? Yarımadanı terk etmege onı ne mecbur etti? Rusiye akimiyetiniñ qırımatatarlarğa qarşı siyaseti nege oşay? Qırım.Aqiqat Radiosı efirinde alıp barıcı Yelena Removskaya bu suallerge cevaplarnı qırımttaar faali İsmail Ramazanovnen beraber qıdıra.
- Demek, cinaiy dava qapatılğanından soñ bile, siz Qırımdan çıqmağa mecbur ediñiz?
Rusiye quvetçileri cezasızlıq ve qanunsızlıqnı duyaİsmail Ramazanov
- Birden degil, men ep bir olğanım qadar uquq qoruyıcılıqnen oğraşmağa tırışa edim. Tintüvlerge strimer kibi bara edim, çare olğanı qadar, er şeyniñ videosını çekmege tırışa edim. Soñki kütleviy tintüv - martnıñ 27-sinde edi, o vaqıt yigirmige qadar adam tutulıp alındı. Rusiye quvetçileri özlerine çoq şeyge izin bergenini köstergen meraqlı videolarnı yazıp aldıq. Olar cezasızlıq ve qanunsızlıqnı duya - içinde adam olmağan evlerge sürip kere ediler. Qapı qırılmasını qayd ete edik, kimer saipler şikâyet yaza edi, amma olarnı qabul etmey ediler. O areketlerni FSB hadimleri yapqanını ve bunıñ içün şikayetlerni yazmasalar daa yahşı olur dep açıqtan-açıq añlata ediler.
- Yani cemaat jurnalist kibi işiñiz rusiye quvetçileri içün istenilmegen bir şey edi?
- E. Maña atta, başqa faallerge kibi, mayıs 18-inden evel tenbi berildi. Amma menim tenbimde, “Qırım birdemligi”niñ başqa faalerine kibi maña da cinaiy dava azırlağanları aqqında tehdit etildi. Ve tamam “Hizb ut-Tahrir” ile bağımnı ayrıca qayd ettiler.
- Hatırlatayım ki, Ukrainadan farqlı olaraq, bu islâmiy siyasiy teşkilât Rusiyede terroristik sayıla. Tenbini nasıl aldıñız? Anda ne edi?
- Maña prokurornı yardımcısı telefon etti, men közge çalınğanımnı ve sanki men “Hizb ut-Tahrir” terroristik teşkilâtına qoltutmaq içün narazılıq aktsiyasını azırlayım, dep polisniñ malümatı bar eken, dep ayttı. Men bu telefon çağırışını yazıp qoydım ve onıñ açıqlanması içün biz advokat Aleksey Ladinnen birden Aqmescit prokuraturasına kettik. Başta er şey qanuin boyunca edi, prokuror yardımcısı maña tenbini berdi. Men onı oqıp çıqqan soñ, olar kene kecken sefer kibi maña yasaqlanğan bir kitapnı taşlap qoyacaqlarnı añladım. Tenbide, meni neçündir “Qırım birdemligi”nen bağlağanlarını kördim. Biz advokatnen beraber birden bu sözlerni añlatmağa talap ettik, amma prokuror yardımcısı açuvlanıp, maña qarşı qaba laf etip başladı: menim aqqım yoq, emiş, o yazılarnı talap etmek içün nasıldır hodataystvo yazmalım emiş. Biz yazdıq ve bu prokuror yardımcısına berdik. O soñra ne yapqanını bilmeyim.
- Sizce, rusiye quvetçileri bunı nege yapa? Qırımnıñ rusiyeli akimiyeti, milletler ara barışıqqa ve yarımadada tınçlıqqa ıntılğanını daima qayd etmege tırışalar.
Olar bizni tamır halq saymay, bizni kelmeşek kibi köreler
- İlhaqnıñ 5 yılı devamında, işğalciniñ yekâne faaliyeti zıddiyet çıqarmaqqa doğrultılğan. Bu ükümetke yaqın olğan qırımtatarlar körmegen de diqqat etmegen çoq provokatsiyalar yapıla. Bu - ATR qırımtatar kanalınıñ qapatılması da, Aqmescitte II Yekaterinağa abide qoyulması da - onıñ ters tarafında qıımtatar, birinci ilhaqnı yapqan qadın ögünde tiz çökken adam kibi kösterilgen. Bu Meclisniñ yasaqlanması. Men, öz milletini ürmet etken insan kibi, buña qarşı çıqmağa tırışam. Olar zıddiyet çıqarıp, qırımtatarlar içün yer olmağan bir dünya yaratmaq istey. Olar bizni tamır halq saymay, bizni kelmeşek kibi köreler. Olarğa “uquq qoruyıcı organlar” demek qıyın.
Рисунки в неволе. Как хобби помогло Исмаилу Рамазанову пережить заключение в СИЗО (фотогалерея)
– Bu şaraitte vatandaşlarıñıznıñ küreşten boldurğanını köresizmi?
– Boldurıq yoq, bunı eminliknen aytıp olam. Faallik tüşe bile, amma soñki vaqialar köstergeni kibi, o strimlerni yapqan balalarnıñ yerine başqaları kele. Birisini tutıp aldılarmı - onıñ yerine onu kele. Onlarnı tuttılarnı - olarnın yerine yüzler kele. Ümüt etem ki, öyle de devam etecek.
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
