Qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilev, Rusiye «Qırım platformasına» qarşı «küçlü propaganda kampaniyasını» başlattı ve memleketlerni halqara teşebbüste iştirak etmesinden vazgeçtirmek içün olarğa basqı yapa, dep bildirdi. Bu aqta o, «Telegraf» neşirine bergen intervyüsında ayttı.
«Rusiye bir çoq memleketni «Qırım platformasında» iştirak etmesinden vazgeçtirmek içün küçlü basqı yapa. Platformağa qarşı küçlü propaganda kampaniyası başlatıldı, şantaj ve qorquzuvlar qullanıla. Platforma işinde iştirak etecek er kesni evelden «Rusiye topraq bütünligine qast etkenler» dep adlandırdı», – dep ayttı Cemilev.
O, bazı memleketler, belki, «şantaj ve qorquzuvlarnıñ» tesirine oğrap, koronavirus manaçığınen inauguratsion sammitine kelmeycek, dep qoştı.
«Latviya eyyeti yolbaşçısınıñ cevabını pek begendim: «Ahlâqiy puslamız daa bozulmadı. Memleketlerimiz eñ yüksek seviyede iştirak etecek». Biz de «ahlâqiy puslası bozulmağan» memleketlerge işanamız. Böyle memleketler çoq olur, dep ümüt etemiz», – dep qayd etti qırımtatar halqınıñ lideri.
Onıñ aytqanına köre, Ukraina, 2014 senesi martnıñ 27-nde BM Baş Assambleyasında 2014 senesi martnıñ 16-nda Qırımda «referendumnıñ» qanuniy olaraq tanılmamasına dair qararğa ve Rusiye ordusını Qırımdan acele çıqarmaq talabına rey bergen tek 100 memleketni degil, bu qararlar qabul etilgende olmağan ya da belli sebeplerden rey bermegen memleketlerni, şu cümleden Rusiyeni «Qırım platformasında» iştirak etmesine davet etti.
«2014 senesi o BM qararına qarşı rey bergen 11 memleketniñ bile (Şimaliy Koreya, Rusiye, Beyazrusiye, Ermenistan, Zimbabve, Suriye, Venesuela, Sudan, Boliviya, Kuba ve Nikaragua) «platforma» işinde iştirak etmesi red etilmeycek, közetici olsalar bile», – dep ayttı Cemilev.
Kreml, Mustafa Cemilevniñ beyanatına daa cevap bermedi.
Mayısnıñ 20-nde Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy «Qırım platforması» sammitine 30 memleketniñ vekilleri kelecek, dep ayttı. Onıñ bildirgenine köre, Rusiye «Qırım platformasını» pek ağır yanaşa.
Ukraina prezidenti ofisiniñ reber muavini İğor Jovkva «Qırım platforması» boyunca halqara sammit Ukrainada 2021 senesi avgustnıñ 23-nde olacaq, dep bildirgen edi.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar «Dom» telekanalınıñ yayınında Ukraina Tış işler nazirligi avgustnıñ 23-nde olacaq «Qırım platformasında» iştirak etecegini tasdıqlağan memleket sayısını aydınlatmağa daa planlaştırmay, dep bildirdi. Onıñ aytqanına köre, bu qarar Rusiye tirengeni içün qabul etildi.
Rusiye Tış işler nazirliginiñ spikeri Mariya Zaharovanıñ aytqanına köre, Rusiye tarafı Ukraina teşebbüsinen keçirilecek Qırım platformasında iştirak etmege azır, amma meydançıqta yarımada problemleri muzakere etilmeli – suv teminlevinden naqliyatqa qadar.
Martnıñ 15-nde ise Rusiye Tış işler nazirliginiñ matbuat kâtibi Mariya Zaharova Kyivniñ Qırım işğalini toqtatmaq ıntıluvları qanunsız ola ve Rusiyeniñ eki subyekti olğan Qırım ve Aqyarğa qarşı istilâ telükesi olaraq qabul etile, dep bildirdi.
«Qırım platforması»
Qırımnı işğalden qurtaruv halqara meydançığı (Qırım platforması) – Ukraina akimiyetiniñ qırımlılarnıñ aqlarını qorçalamaq ve işğal altındaki yarımadanı azat etmek içün Ukraina ve halqara ortaqlarınıñ areketlerini koordinatsiya etmek içün muzakere platformasınen bağlı teşebbüsidir.
2020 senesi sentâbr ayında Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy BM Baş Assambleyasınıñ 75-nci sessiyasında iştirakçi memleketlerni bu platforma qurulmasına qoşulmağa çağırdı.
Daa evel böyle planlarını Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlar meseleleri nazirligi ve Ukraina Tış işler nazirligi aydınlatqanlar. Ukraina Tış işler nazirligi, Donbastaki zıddiyetni çezüv ve Qırımnı işğalden qurtaruv muzakere meydançıqları bir-birinden ayrı olmalı, dep tüşüne.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar bildirgenine köre, Rusiyeni Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platformasında iştirak etmege davet etecekler, amma iştirak etecegine inanmaylar. Bundan evel Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kuleba, Rusiyeni bu meydançıqta körmey, dep ayttı.
2020 senesi oktâbr ayında Poloniya Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platforması çerçivesinde çalışmağa meraqlı, dep bildirdi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy bildirgenine köre, Avropa Birliginiñ liderleri Avropa Birliginiñ Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına qoşulmağa azır olğanını ayttı. Resmiy Kyiv Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına Türkiye, Malayziya, Slovakiya, Büyük Britaniya ve diger memleketler qoşulır, dep bekley.
Kreml, Qırım meselesi qapatıldı ve Rusiye onı halqara muzakerelerge almaycaq, dep bir qaç kere bildirgen edi.
