Oğlançıq, onı babası mektepke alıp ketkenini istegeninden, bütün merasim vaqtında ağlap çıqtı. O - Riza ve Sevil Ömerovlarnıñ oğlu ve o artıq bir yıldan berli babasını apishaneden bekley. Rizanıñ yegenleriniñ taqdiri de aynı - çünki qız qardaşınıñ qorantasında da, rusiye akimiyeti ilhaq etilgen yarımadada yapqan tevfiqler oldı. Bu qorantalarda babasız umumen altı bala qaldı.
Riza Ömerov
"Qorantamızda dört ufaq bala bar. Büyügimiz - yedi yaşında, küçügimiz - 10 aylıq, o daa doğmazdan evel babasında ayırıldı. Aqayım balanıñ ilk ağlavını eşitmedi, şimdi ise onıñ öskenini körmey, bu ufaçıq elçik ve ayaçıqlarnı körmey, balanıñ ilk sözlerini eşitmey. Balanıñ birinci sözü ise "ağa" edi. Men oña telefonımdaki Rizanen videolarnı kösterem, bu babası olğanını, onıñ babası bar olğanını kösterem", - ayta Sevil Ömerova, Qarasuvbazar "Huzb yt-Tahrir davası" iştirakçisi, Qırım siyasiy mabüsi Riza Ömerovnıñ qadını.
2019 senesi iyün 10-unda saba Qırımda rusiye quvetçileri qırımtatarlarnıñ evlerinde tintün ve tevqiflerni yaptı. O künü tutulğanlarnıñ arasında Riza Ömerov da bar edi. Em de quvetçiler onıñ babası Enver Ömerovnı tutıp aldılar. O Rostov-na-Donu şeerinde keçken kiyevi Rustem İsmailov - birinci Aqmescit "Hizb ut-Tahrir davasınıñ iştirakçisiniñ mahkeme oturışına kete edi.
Riza Ömervnı Rusiyede "terrorcı teşkilâtnıñ faaliyetinde iştirak etüv"de ve "akimiyetniñ küçnen ücüm etmesine azırlıq" körgeninde qabaatlaylar. Onı 20 yılğa qadar apis cezasına maküm ete bileler.
"Memorial" Rusiye uquq qoruyıcı merkez Riza Ömerovnı siyasiy mabüs kibi tanıdı.
"Saba altı yarımda qapı qaqılğanda, aqayım işke azırlana edi, o ticariy vekil olıp çalışa. Evimizni tinttiler, aqayımnı tuttılarr. Onı FSB-ge, meni ise acele yardım maşnasınen Aqmescitteki perinatal merkezine alıp kettiler. Menim 29 aftalıq yüklüligim bar edi, doğuruv müddetten evel başlandı", - hatırlay Sevil Ömerova.
Aynı künde makeme oturışı oldı, anda Rizanıñ apis etüv sıñırlayıcı tedbiri saylanıldı. Tuvğanları, o qayda olğanını ve oña ne olğanını bilmey edi, sadece soñra advokatlar, Riza Aqmescit SİZOsında tutulğanını haber etti. Tahqiqat işleri devam etkence, o Qırımda edi, amma 2020 senesi aprel ayında onı Rostov-na-Donuğa etap ettiler, mahkeme oturışları anda keçecek.
Sevim Ömerova, balalar babasından ayırılıqnı ağır qabul etkenini ayta.
"Olar daima o ne vaqıt qaytacağını soray. Pek sağınalar ve sıq-sıq ağlaylar, suretini quçaqlap: "Bu menim babaçığım. Onıñ qaytqanını isteyim, bizni kene batutlarğa alıp barğanını isteyim" deyler. Biz şimdi ana-babamda yaşaymız ve men de er kün yuqlamağa yatqanda, Riza yaqın vaqıtta kelip bizni evge alıp ketecek dep ümütlenem. Aqayım balamıznın ilk adımlarını körgenini isteyim, evelkisi kibi olarnı yuvundırğanını, öpkenini, yuqlamağa yatqanlarından evel quçaqlağanını isteyim. Büyük oğlumız birinci sınıfqa ketti. Birinci kün bütün merasim devamında ağlap çıqtı, çünki onı mektepke babası alıp ketkenini istedi, - dey siyasiy mabüsniñ apayı. - Bizge tek bir kere körüşmege razılıq berdiler, o da sadece bir qaç daqqa edi. Oğlum soñra bütün yol devamında "biz anda babamnı unuttıq, yür, qaytıp onı alayıq" dep ağladı. Balalar oña pek bağlılar. Babaları qaytacaq, tek biraz beklemek kerek dep er kün olarğa aytam".
Sevil, aqayısız ağır olğanını ayta, çünki o onıñ tayançı ve destegi edi. "Menim eñ parlaq hatıralarım - beraberlikte yaşağan doquz yılımızdır. Bu evlilik içün Allahqa biñ şükür. Riza - pek diqqatlı ve merametli adam. Biz çoq raatlana edik, deñizge, pikniklerge bara edik. İşten soñ o balalarğa çoq diqqat ete edi. Biz er vaqıt küle edik, vaqtımız quvanç ile keçe edi - 2019 senesi iyün ayınace", - dey o.
Şimdi o, onıñ küçü ve tayançı - balaları ve ana-babası, em de tuvğanları, qomşuları ve bütün pervasız qalmağan adamlar olğanını ayta, olar ruhtan tüşmemege yardım ete. Ve bundan ğayrı - iman.
"Menim içün şimdi eñ müimi - aqayımnıñ sağlığı ve onıñ evge, qorantağa qaytacağıdır, - dey Sevil Ömerova. - Advokat, Rizanıñ sağlığı bir yoruq olğanını ayta. Onıñ hronik hastalıqları yoq edi, amma SİZOda tişlerinen problemalar ve belinde ağırlar peyda oldı. Ve daa olarnıñ kamerasında bir mabüs hastalandı, o ağır alda edi - yüksek sıcağı, öksürigi bar edi. Amma bu kamerada iç kimseni koronovirusqa teşkermediler, allarını soramadılar bile..."
"Er vaqıt bir-birimizge qol tutmaq, yardım etmek, başqasınıñ felâketinden çette qalmamaq kerek. Beraberlikte olsaq, ğalebe de bizim olacaq. Balalarımız, kelecek nesil içün nümüne olmalımız", - dey Sevil Ömerova.
Rustem İsmailov
"Aqayımnen yaşayış bahtlı ve parlaq edi. Amma eñ parlaq hatıra - bu balalarımıznıñ doğğanıdır, hususan büyük qızımnıñ, - dey Fatma İsmailova, Qırım siyasiy mabüs Rustem İsmailovnıñ qadını. - Şimdi qorantamızda ağır vaqıtlar. Ömür arqadaşım, aqayım, aileni eybetlegen adam yanımda yoq. Balalar babasız öse. Bu ağır".
2016 senesi oktâbr 12-sinde Qırımnıñ bir qaç rayonında qırımtatarlarnıñ evlerinde tintüv ve tevqifler olıp keçti. Tutulğan adamlarnıñ arasında Rustem İsmailov da oldı, o - qurucı ve üç balanıñ babası. Rustem yaqalanğanda, balalar yedi, altı ve eki yarım yaşında edi. Rustemni ve o kün tutulğan daa dört musulmannı "Hizb ut-Tahrir" islâm teşkilâtına aitliginde qabaatladılar.
"Bizge saba erte keldiler, tintüv altı saat edi, soñra aqayımnı alıp kettiler, - dey Fatma İsmailova. - Tintüv vaqtında bizge advokatnı yibermediler. Soñra, Rustemniñ Aqmescit SİZOsında sağlıq problemaları olğanda, oña tibbiy yardım iç yapılmadı. Olarnı tahqiqat işlerini yapmaq içün FSB binasına alıp ketkende, aqayımnıñ ve başqa mabüslerniñ başlarına çuval kiydire ediler, olarnı ura ediler, betlerini maşnanıñ tübüne tayandıra ediler".
Soñra Rustem İsmailovnı Rostov-na-Donuğa etap ettiler, anda mahkeme oturışları keçe edi. 2019 senesi iyün ayında Rostov-na-Donu şeeriniñ Cenübiy bölge arbiy mahkemesi onı şiddetli koloniyada 14 yıllıq apis cezasına maküm etti. Rustem İsmailov qabaatını red ete ve bunı diniy sebepli basqı dep saya. İmaye apellâtsiyanı berdi ve 2019 senesi dekabr 24-ünde Rusiye Yuqarı mahkemesi ükümni yarım yılğa qısqarttırdı.
"Memorial" Rusiye uquq qoruyıcı merkez Rustem İsmailovnı siyasiy mabüs kibi tanıdı.
2020 senesi fevral ayında Rustem İsmailovnıñ bulunğan yeri belli degil edi. Ve sadece aprelde siyasiy mabüsniñ tuvğanları, o Salavat şeeriniñ 2-nci koloniyasına etap etilgenini bildi, bundan evel o eki yarım ay devamında Ufa şeeriniñ SİZOsı yanındaki hastahanede edi. Rustem, hastahaneniñ şaraiti ŞİZOda kibi olğanını ve üç yarım yıllıq apsi devamında mında eñ yaramay ve qıyın bulunuv şaraiti olğanını qadınına mektüpte yaza edi. Rustem ne advokatına, ne tuvğanlarına sağlıq problemalarına şikâyet etmegeninden sebep, hastahanede zoraki tutuluvı ruhiy basqı olaraq qabul etile.
"Anda pek suvuq edi ve oña pek qaba munasebet edi", - dey Fatma İsmailova.
O ayta: Rustem apis etilgende, oña babası - Enver Ömerov yardım ete edi. Babasınen beraber o Rostovğa mahkemege bara edi, aqayına yollanmalar yibere edi. 2019 senesi iyün 10-unde ise rusiye quvetçileri Fatma İsmailovanıñ babası ve ağasını - Enver ve Riza Ömerovlarnı da - tutıp aldılar.
"Bu, anam ve menim içün daa bir darbe edi. Qorantalarımızdan artıq üç aqaynı alıp kettiler. 2016-ncı yılda - aqayımnı, 2019-ıncı yılda - ağam ve babamnı, - dey Fatma. - Amma bizim qırımtatar halqımız ve Qırımda olğan şeylerge lâqayt qalmağan başqa adamlar bizni öz başımızğa qaldırmadı. Bizge atta bir şeyge muhtac olğanımıznı duymağa bermeyler, olar yardım ete, qol tuta, destek köstere, ilhamlandıra, can sıquvdan qurtara. Bu adamlar çoq-çoq sağ olsun, Allah olardan ve qorantalarından razı olsun".
«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
