«Rusiyeden er şey beklenir». Qırımtatar Resurs Merkezi Rusiyede «istenilmegen» oldı. Bu ne demek?

Rusiye akimiyeti Qırımtatar Resurs Merkeziniñ faaliyetini Rusiyede «istenilmegen» dep ilân etti. Onı yüzlernen diger teşkilât, hususan aq qorçalayıcı teşkilât olğan resmiy cedvelge kirsetkenler. Teşkilât reisi Eskender Bariyev bu qararnı Rusiye tarafından «sıñırlav» dep tanıy. Qırımtatar Resurs Merkezi Rusiyede ne içün «istenilmegen» oldı ve neticesi ne ola bile, Qırım.Aqiqat maqalesinde oquñız.

Qırımtatar resurs merkezi – işğal etilgen Qırımda insan aqları bozuluvınıñ monitoringinen oğraşqan, Rusiye istilâsı, genotsid ve qırımlılar ve qırımtatarlarnıñ ayırımına qarşı halqara meydançıqlarda Qırım yarımadası aqqında informatsion kampaniyalar keçirgen, regionnıñ işğalden azat etilüvine yardım etken Ukrayına cemaat teşkilâtıdır.

Rusiyeniñ Ukrayınağa qarşı büyük istilâsı başlağan soñ QRM vekilleri cenkke qarşı aktsiyalar da keçirip başladı.

Fevralniñ başında Rusiye akimiyeti bu teşkilâtnıñ faaliyetini «istenilmegen» dep tanıdı. Qırım Rusiyeniñ işğali altında qalğanı içün Qırımda da «istenilmey».

«Rusiye telükesizligi içün bir havf»

Qırımtatar resurs merkeziniñ faaliyetini «istenilmegen» dep tanımaq qararı fevralniñ 5-nde qabul etildi, dep aytıla Rusiye Adliye nazirliginiñ saytında. Teşkilât resmiy «istenilmegen» teşkilâtlar cedveline 136 nomera altında kirsetildi.

Rusiye akimiyeti resmiy resurslarında Qırımtatar Resurs Merkezine qarşı böyle bir qararı aqqında haber etmey ve onı añlatmay.

Rusiyede, Rusiye akimiyetiniñ fikirince, «devlet ve anayasa qurumınıñ esasları içün telükeli» olğan ükümetten tış er angi teşkilât «istenilmegen» ola bile. Böyle qararlarnı Rusiye Baş prokurorı ya da onıñ muavinleri Rusiye Tış işler nazirliginen añlaşıp ala.

«İstenilmegen» teşkilâtlarnıñ Rusiyede faaliyet köstermesi yasaqlana. Bundan ğayrı, Rusiyede malümat tarqatmaları da yasaq.

Rusiyede qırımlılarnıñ aqlarını qorçalav saasında çalışqan diger birleşmeler de «istenilmegen» dep tanıldı. Olarnıñ arasında – Qırım aq qorçalayıcı gruppası (№55), «KrımSOS» cemaat teşkilâtı (№80) ve «Qırım insan aqları evi» (№99).

«İtibarlı teşkilâtlarnen bir cedvelde olmaq hoş ola»

Qırımtatar resurs merkezi Rusiye akimiyetinden «istenilmegen» statusı aqqında resmiy bir haber almadı, dep bildirdi teşkilâtnıñ idare yolbaşçısı Eskender Bariyev Qırım.Aqiqatqa. O, bunı Rusiye kütleviy haber vastalarından ögrendi, dep ayttı.

Rusiye tarafından böyle adım BM Halqara mahkemesiniñ Ukrayınanıñ Rusiyege qarşı davasında Qırımda qırımtatarlarnıñ taqip etilüvi etnik degil, siyasiy dep tanılğan ırqiy ayırım şekilleriniñ yasağı aqqında qararınen bağlı, dep tüşüne Eskender Bariyev.

«Teşkilâtımıznıñ faal olması 2015 senesinden berli belli. Amma Rusiye bugünge qadar faaliyetimizni «istenilmegen» dep ilân etmegen edi. Şimdi olğanlarnı Ukrayınanıñ Rusiyege qarşı davasını baqqan BM Halqara mahkemesiniñ qararınen bağlayım. Esas meselelerinden biri Qırımtatar Milliy Meclisiniñ yasağı edi. BM Halqara mahkemesiniñ qırımtatar halqınıñ ayırımğa oğratılmağanına dair qararını alğan soñ birden «sıñırlap» başladılar. Çünki teşkilâtımıznıñ adı, faaliyeti ve missiyasında qırımtatar halqı ve Ukrayınanıñ tamır halqlarını qorçalavğa diqqatımıznı celp etemiz», – dep ayttı Qırım.Aqiqatqa Eskender Bariyev.

O, teşkilâtnıñ faaliyeti Rusiyede «istenilmegen» olaraq tanılğanı içün o ve Qırımtatar Resurs merkeziniñ vekilleri yañı telükelerge rastkele bile, dep inkâr etmey.

«Telükeler farqlı ola bile, şu cümleden Ukrayına akimiyeti kontrol etken topraqlarda da. Provokatsiyalar ola bile. Çünki bu cenk, küreş ve biz Rusiyeden er şey beklengenini añlay bilemiz. Lâkin Qırımtatar resurs merkezi faaliyetiniñ «istenilmegen» dep tanılması – işimizge kesilgen qıymettir. Dünyanıñ itibarlı teşkilâtlarınen bir cedvelde olmaq bizim içün büyük şereftir. Rusiye Ukrayınanıñ suverenitetini ğayrıdan tiklenmesinde faal ve muntazam sürette çalışqanımıznı tanıdı», – dep ayta Qırımtatar resurs merkeziniñ idare yolbaşçısı.

İştirak etmek ve bildirüv yapmaq yasaq

Rusiyede «istenilmegen» teşkilâtnıñ faaliyetinde iştirak etüv içün memuriy mesüliyet (eñ büyük cezası – 15 biñ rublege qadar para cezası) ve cinaiy mesüliyet (eñ büyük cezası – dört yılğa qadar apis cezası) ola bile.

«İstenilmegen» teşkilâtnıñ faaliyetini maliye etüv ya da teşkil etüv içün altı yılğa qadar apis cezası ola bile.

Rusiye mahkeme qararlarına baqılsa, çeşit areketler, şu cümleden «istenilmegen» teşkilâtnıñ tedbirlerinde iştirak etüv de qanunsız dep tanıla bile. Mesüliyet tek Rusiyede degil, onıñ tışında da ola bile, dep bildire Rusiye aq qorçalayıcıları.

«2021 senesinden başlap «istenilmegen teşkilâtnıñ» faaliyetinde iştirak etüv memuriy maddesine istinaden mesüliyet Rusiyede olmağan areketler içün de ola. İstenilmegen teşkilâtlar qanunları yardımınen Rusiye anayasa qurumı, milliy telükesizlik ve mudafaa imkânlarınıñ qoruması adı altında rejim tarafından memleketniñ menfaatlarına zıt tanılğan er angi faaliyet yasaqlana bile», – dep añlata «OVD-info» Rusiye aq qorçalayıcı leyhası.

Rusiye qanunları «istenilmegen» teşkilâtlarnıñ malümatını tarqatmaq ve içtimaiy ağlarda paylaşmaq, bildirmek yasaq ola. Böyle malümatnıñ tarqatıluvı Rusiyede internet resursınıñ blok etilüvi içün sebep ola bile. Bunı «istenilmegen» teşkilâtnıñ resursına bağlantı sebebinden bile yapa bileler.

«Kütleviy haber vastasınıñ muarririyeti er angi resursnıñ bağlantısını paylaşıp, malümatnıñ ne olğanını bile. Şunıñ içün kütleviy haber vastasınıñ muarririyeti qanunsız malümat bağlantısını paylaşıp, onıñ tarqatıluvına yardım ete», – dep bildire Roskomnadzor. Rusiyede «istenilmegenler» cedvelinden çıqarılmasına irişmek Rusiye akimiyeti ya da mahkeme qararınen mümkün. Amma bugünge qadar böyle misaller olmadı.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://d1ug5n8f9xpr1h.cloudfront.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.