Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

«Kreml parasına diplomatiya». Qırım Türkiye ile bağlarını kene pekitmege tırışa


Qırım yarımadası ve Keriç köprü, kollaj
Qırım yarımadası ve Keriç köprü, kollaj

AQMESCİT – Qırımnıñ Rusiye akimiyeti halqara bağlarnı quruv ıntıluvlarından vazgeçmey. Yaltanıñ Rusiye memuriyeti bu yönelişte pek faal. Bu faaliyet bir neticege ketirecekmi, Qırım.Aqiqat qırımlı cemaat erbaplarından soramağa qarar berdi.

Oktâbrniñ soñunda Yaltanıñ Rusiye memuriyet vekilleri Türkiyeni ziyaret etti. Rusiye memuriyetiniñ yolbaşçısı Yanina Pavlenko ve şeer şurasınıñ yolbaşçısı Konstantin Şimanovskiy Türkiye ziyaretleri neticesinde yerli memurlarnen işbirligi yapmağa planlaştıralar, dep bildirgen ediler.

Noyabr ayında ise Yanina Pavlenko «Yaltada «Türkiyedeki Qırım dostları» halqara birliginiñ reisi Unver Sel yolbaşçılığında Türkiye eyyetini qabul ete», dep bildirdi.

«İstanbulnıñ eñ güzel belediyelerinden biri Beylikdüzünen işbirligi ve şeer qardaşlığına azırlanamız», – dep bildirdi Pavlenko.

Yalta Rusiye memuriyetiniñ yolbaşçısı Yanina Pavlenko, 2023 senesi martnıñ 3-ü
Yalta Rusiye memuriyetiniñ yolbaşçısı Yanina Pavlenko, 2023 senesi martnıñ 3-ü

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov böyle bağlarnı takbih etip, «Qırımda Rusiye işğalciler tamır qırımtatar halqına qarşı repressiya ve taqiplerni quvetleştirgende nezaketli Türkiye memurları vaqtınca işğal etilgen Qırımdan Rusiye cinayetçilerini odalarında qabul ete», dep qayd etti.

Onıñ bildirgenine köre, «Birleşken şeerler ve yerli akimiyetler» teşkilâtınıñ Dünya şurası vaqtında Rusiye ilhaq etken Yaltanı bu teşkilâtqa qabul etmege qarar alındı.

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov

Noyabrniñ 16-nda Yaltanıñ Rusiye akimiyeti «qırımtatarlarnıñ çeteldeki semetdeşlerinen bağlarnı inkişaf etmesine bağışlanğan halqara tögerek masanıñ toplaşuvını» keçirdi.

«Qırımtatarlarnıñ çeteldeki semetdeşlerinen bağları» halqara tögerek masası kibi tedbirler sayesinde Rusiye Qırımında yaşayış kerçekleri tarqatıla», – dep bildirdi Unver Sel.

"Millet" telekanalınıñ yayınından
"Millet" telekanalınıñ yayınından

Unver Sel «Cuma Cami açılışında Türkiye de iştirak etecek», dep ayttı.

Qırım.Aqiqat bildirgenine köre, Unver Sel işğal etilgen Qırımğa çoq bardı ve Rusiyege qoltutqanınen belli. 2021 senesi Aqmescitte «Zemaneviy halqara alanda Qırım» konferentsiyasında iştirak etken edi. O vaqıt özüni Türkiye qırımtatar medeniy cemiyetleri federatsiyasınıñ yolbaşçısı olaraq tanıtqan edi.

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası Gayana Yüksel Qırım.Aqiqatqa izaat berip, Selniñ Türkiyede yaşağan qırımtatarlar adından bir şey aytmağa aqqı yoq, dep aytqan edi.

Türkiyede Rusiye uçağı tüşürilgen soñ, Sergey Aksenov Qırım şeerleri Türkiye şeerlerinen qardaşlıq bağlarını üze, dep bildirdi
Ragim Gumbatov

Yaltalı cemaatçı Ragim Gumbatov Qırım.Aqiqatqa fikrini aytıp, «Qırım ve Türkiye toplulığı arasında eyi munasebetler Ukrayına vaqtında (Qırım işğalinden evel – QA) qurulıp başlanğan edi», amma soñra bozuldı, dep bildirdi.

«Bir qaç Qırım şeeri Türkiye şeerlerinen qardaşlıq bağlarını qurğan edi, munasebetler inkişaf ete, ziyaretler yapılğan edi. Hatırlatmaq kerek ki, 2004 senesi Aqyarda 1854-56 seneleri Qırım cenkinde elâk olğan Türkiye askerlerine abide tiklengen edi. Amma 2014 senesinden soñ bu abide bir qaç kene vandallarnıñ ücümine oğradı. 2015 senesi, Türkiyede Rusiye uçağı tüşürilgen soñ, Sergey Aksenov Qırım şeerleri Türkiye şeerlerinen qardaşlıq bağlarını üze, dep bildirdi», – dep ayttı cemaatçı.

Ragim Gumbatov
Ragim Gumbatov

Gumbatov qayd etkenine köre, «Türkiye – demokratik memleket, bir qaç büyük şeerinde muhalifet vekilleri yolbaşçılıq ete».

«Memlekette «baş firqa ve ükümetten» tış areket etken çeşit qurulışlar bar. Bundan ğayrı, Rusiye tarafı bu cebede «diplomatiya muvafaqiyetini» temin etmek içün çoq ğayret köstere ve para sarf ete. Qırımlılarnıñ şahsiy bağlarını da qullana. Qayd etmek kerek ki, maña Qırımnıñ çetel bağlarını qurmağa teklif etilgen edi. Şunıñ içün Qırımnıñ çetelnen işbirligi qurğanı şaşırtmay», – dep qayd etti cemaatçı.

Qırımtatar Milliy Qurultayı Teftiş komissiyasınıñ reisi Ali Özenbaş Qırım.Aqiqatqa izaat berip, Rusiye akimiyetiniñ böyle teşebbüsleri keçken yılları da oldı, amma neticesi olmadı.

Qırımtatar Milliy Qurultayı Teftiş komissiyasınıñ reisi Ali Özenbaş
Qırımtatar Milliy Qurultayı Teftiş komissiyasınıñ reisi Ali Özenbaş

«2019 senesi Qırımda iqtisadiyat forumı keçirilecek, yarımadada Türkiye biznesiniñ imkânları muzakere etilecek, dep haber etilgen edi. Körgenimiz kibi, olmadı. Bugün em siyasiy, em iqtisadiy vaziyet daa zor ve biznes içün telükeler daa çoq, leyhalar yerine ketirilecek ve atta bar dep aytmağa kerekmey», – dep izaatladı vaziyetni cemaatçı.

«Qırımnıñ reintegratsiya birligi» cemaat teşkilâtınıñ eksperti Olesâ Tsıbulko Qırım.Aqiqatqa Qırımda Rusiye akimiyetiniñ bütün halqara faalligi «ortaqlarnıñ cümert maliye etilüvine» esaslana, dep tarif etti.

«Sahte «halqara qurulışlarda» qırımlı işbirlikçilerniñ iştiraki çoqusı alda «birlikler» istilâcınıñ parasına ve Rusiye propagandasından ğayrı kimsege belli olmağanda ve meraqlı olmağanda ola. Cinayetçi «Yalta memuriyetiniñ» rolüni añlatmaq mümkün, Yanina Pavlenko dos-doğru Kremlden kontrol etile, Qırımnıñ Cenübiy yalıdaki «topraq ve mulk» meselelerinde de», – dep paylaştı fikrini ekspert.

Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğan Ukrayına prezidenti Volodımır Zelenskıynen körüşip, Ukrayına topraq bütünligine qoltutqanını bildirgen edi.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.

Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi

2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.

2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.

Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.

XS
SM
MD
LG