Bir qaç ukrain siyasiy firqası Qırımtatar Milliy Meclisiniñ vekillerini saylavaldı cedvellerine kirsetti. Qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilev ve Meclis reisiniñ muavini Ahtem Çiygoz Ukrainanıñ beşinci prezidenti Petro Poroşenkonıñ «Avropa birdemligi» firqasınıñ cedveline kirsetildi. Meclis reisi Refat Çubarov İğor Smeşkonıñ «Küç ve namus» firqasınıñ cedvelinde, qayd etkeni kibi, «Qırımnen bağlı belli fikri» olğanı içün üçünci yerde buluna.
Ukraina baş naziri Volodımır Ğroysman «Ğroysmannıñ ukrain strategiyası» firqası cedveliniñ başında onıñnen beraber kelgen doquz azasını taqdim etti. Olarnıñ arasında Ukraina informatsion siyaseti naziriniñ muavini Emine Ceppar bar. Svâtoslav Vakarçuknıñ «Ğolos» firqası cedveline ASTEM şirketiniñ icra müdiri, Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ delegatı Rustem Umerov ve «KrımSOS» teşebbüsiniñ koordinatorı Tamila Taşeva kirdi.
Qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilevniñ Qırım.Aqiqatqa bergen intervyüsında bildirgenine köre, mezkür qararnı almazdan evel Meclis firqalarnıñ siyasiy programmalarını ve liderleriniñ baqışlarını ögrendi, ilk evelâ işğal etilgen topraqlar ve Avropaatlantik integratsiyası meselelerine diqqat ayırıldı.
«Bu eñ müim meseleler edi ve vekillerimiz kirgen cedvellerniñ firqaları bu meselelerde bizler kibi tüşüneler. Firqalar arasında bir de bir zıddiyetler olsa, qırımtatarlarnıñ fikirlerini ayrıca muzakere ettik. Er bir davalı mesele boyunca Meclis qararı olacaq ve bizim deputatlarımız oña köre areket etecek degen qararğa keldik. Firqalarnıñ liderleri razı oldı, Meclis itibarı yeterli qadar yüksek», – dep ayttı Mustafa Cemilev.
Ahtem Çiygoz şunı qayd ete: qırımtatar liderleriniñ halqara seviyede belli olğanı köz ögüne alınsa, siyasiy firqalarnıñ qırımtatar vekillerini öz sıralarına almaq ihtiyacı bar edi.
«Qırım saylav esnaslarında eñ azından ismen iştirak etsin ve vekillerini saylasın, dep teklif etken edik. Elbette, qırımlılar rey bermek içün esas Ukrainağa çıqmağa mecbur olacaq edi ve, belki, böyle rey berüvde eskisi kibi yüz biñlernen insan degil de, tek on biñlernen insan iştirak eter edi. Faqat bu teşebbüs qanun seviyesinde öyle de pekitilmedi. Neticede Ukraina parlamentinde Qırım vekillerini temin etmek içün başqa yol sayladıq», – dep ayttı Meclis reisiniñ muavini Qırım.Aqiqatqa.
Refat Çubarovnıñ fikirince, Ahtem Çiygoz ve Mustafa Cemilevniñ keçirilecek Yuqarı Rada saylavlarındaki fırsatları yüksek. Mustafa Cemilevniñ bildirgenine köre, o, kene deputat olsa, esas vazifelerinden biri Qırımnıñ milliy-territorial muhtariyetke çevirilmesine dair qanun leyhasınıñ qabul etilüvi olacaq.
«Sabıq prezident Petro Poroşenkonıñ emrinen Anayasağa kirsetilecek deñişmelerniñ şeklinen bağlı tevsiyelerni azırlağan işçi gruppa şekillendirilgen edi. Ne yazıq ki, prezident olarnı Yuqarı Radağa taqdim etip yetiştirmedi, işbu tüzetüvler anda tasdıqlanmalı. Başta olar anayasa komissiyasına yollanıla, ve, bilgenime köre, komissiya azalarınıñ çoqusı teklif etilgen deñişmelerge qoltutmalı. Soñra deputatlarnıñ ekseriyeti tüzetüvler metniniñ Anayasa mahkemesine yollanılmasına rey bermeli, anda ise tüzetüvlerniñ Anayasağa uyğun olğanı baqıla. Bundan soñ metin Yuqarı Rada deputatlarınıñ üçte eki reylerinen çoqluq tarafından qabul etilmeli. Bu teşebbüsni esas vazifelerimden biri olaraq körem. Ne yazıq ki, saylavlarnıñ birinci ve ekinci turı arasında Zelenskıyge Qırımnıñ milliy-territorial muhtariyeti aqqında sual bergende bu bulanıq cevap berilgen suallerimden biri oldı. Faqat bizler hulâsa çıqarmağa aşıqmayıq: belki de, Zelenskıynıñ taqım hadimleri o vaqıt bu mevzuda çoq şey bilmey edi. Bu meseleni Volodımır Zelenskıy ile şahsiy körüşüvde muzakere etmege ümüt etem», – dep bildirdi Mustafa Cemilev.
Bundan ğayrı, Ahtem Çiygoz evelki memuriyet vaqtında başlatılğan ordu pekitilüvi ve Avropaatlantik integratsiyası leyhalarınıñ inkişaf ettirilmesi müim olğanını qayd etti.
«Ukraina devletçiligi ve mudafaasınıñ pekitilüvi yoluna devam etmek kerekmiz. Dekommunizatsiya, ordu pekitilüvi, Avropa Birligi ve NATOğa ıntıluv – bütün bular Qırımnıñ işğalden qurtarıluvına yardım ete. Ordu küçüniñ pekitilüvi – istilâcını Ukrainağa emiyet bermege mecbur etecek eñ müim faktorlardan biri olması mümkün. Bu ğalebeler içün insanlar canlarını feda etti, bunı unutmamaq kerek. Elbette, Qırımnıñ milliy-territorial muhtariyet statusını aluvı da büyük rol oynay», – dep qoşa Meclis reisiniñ muavini.
Kseniya Kirillova, Qırım.Aqiqat közeticisi
