Qırımlı Asan İsenaciyev ''Azov'' ukrayin polkunıñ arbiy ekimi, qırımtatar asıllı. Rusiyeniñ Ukrayinağa istilâsı başlağanından berli o, Mariupolde "Azovstaly" sınavından ve Rusiye esirliginden keçti, andan qaytmağa ümüti yoq edi. O, 2014 senesi Rusiye tarafından Qırım işğaliniñ şaatı edi. O, Rusiye istilâsına qarşılıq köstergeni ve FSB-den qurtulğanı aqqında Qırım.Aqiqatqa tarif ete.
1944 senesi Asan İsenaciyevniñ qorantası bütün qırımtatar halqı ile beraber Qırımdan Özbekistanğa sürgün etildi. Bunıñ içün ana-babası vatanında doğmadı: anası Taşkentte, babası ise Samarqandta. Keçken asırnıñ 1990-ıncı yıllarında olar Qırımğa qayttılar, anda tanış oldılar ve evlendiler.
Aile Azaq deñiziniñ yalısında, Qırımdan uzaq olmağan yerde, Herson vilâyetiniñ Geniçesk şeerçiginde, soy-sopları yaşağan yerde yerleşmege qarar berdi.
Asan İsenaciyevniñ ana-babası - ekimler. Çünki onıñ içün zenaat balalıqtan belgilengen edi.
''Menim başqa çarem yoq edi. Balalıqta maña: "Aileñizde er kes ekim, başqa çareñ yoq" dey ediler. Men er vaqıt kompyuter oyunlarına meyilli edim. Amma maña böyle dediler: "Tibbiy hadim - er vaqıt bolluqta, aşaytlı ve kedersiz olğan adamdır". Bunıñ içün menim taqdirim balalıqtan belgilengen edi", - dey o.
2011 senesinden başlap Asan İsenaciyev Aqmescitte yaşay edi, anda ekim olmağa azırlana edi.
Soñra Georgiyevskiy adına aliy oquv yurtuna kirdi. Amma oquvğa öyle başlamadı, çünki Rusiye Qırımnı ilhaq etip başladı.
''Qırımda ukrain tarafdarları o qadar çoq olğanını beklemey edim''
''Yeşil urba kiygen adamlar özüni saip dep sayalar. Başta iç bir şey añlaşılmadı. Men bu, yaqında bitecek bir fleşmob edi, dep tüşündim", - dep tarif ete o vaqialar aqqında Asan Isenaciyev.
O vaqıt o 19 yaşında edi.
Qırımlı, Rusiye akimiyeti tarafından teşkil etilgen, amma Ukrayina ve halqara toplulıq tarafından tanılmağan Qırım statusı aqqında "referendumnı" temin etmek içün Qırım yarımadasında ruslarnıñ peyda oluvını hatırlay.
Bağçasaray ukrayin tarafdarı edi. Ve Aqmescit Ukrayina tarafdarı edi
Asan İsenaciyev semetdeşlerinen beraber Ukrayina destegine mitinglerine çıqa edi. Hususan, Aqmescit ve Aqyarda aktsiyalarda iştirak etti.
''Ukrayinağa qoltutqan ealiniñ büyükligine şok oldım. Bu qadar çoq olacağını beklemey edim. Bağçasaray ukrayin tarafdarı edi. Ve Aqmescit Ukrayina tarafdarı edi. Aqyarğa ne qadar yaqın olsaq, o qadar çoq Rusiye ealisi toplaşqan yerlerde... Çünki Rusiyeniñ bu ruhiy programması bütün vaqialardan çoq evel başlağan edi", - dep hatırlay o.
"Qırımnı bir kere ateş açmayıp aldılar, amma anda insanlarnı öldürdiler"
2014 senesi mayıs ayında Asan İsenaciyev, bir sınıfdaşı onı FSB-ge teslim etkenini tesadüfen bilgen soñ, Qırımnı terk etti.
O, qıtaiy Ukrainağa Rusiye quvetçileri tarafından Canköyde toqtatılğan trennen ketken edi.
Tren baqılğanda, qırımlı yuqlağanını numayış etti. Belki de bu, onı problemlerden qurtarğan edi.
''Trenni toqtattılar, er kesni baqıp başladılar. Men yuqlağanımnı numayış etkenim içün qurtulğandırım. O vaqıt, men bellesem, meni anda da ''sıfırlay'' bile ediler. Çünki Qırım bir kere ateş açılmadan alındı, dep aytalar (Rusiye propagandası böyle iddia ete). Amma anda insanlarnı qıynadılar. O yerde bir çoq adam öldürildi", - dep añlata paramedik.
Çonğardan ''Azovstal''ge qadar
2015 senesi sentâbr ayında, Qırımğa aşayt malları ve diger ukrayin mallarınıñ ketirilmesini blok etken vatandaşlıq aktsiyaları başlağanda, Asan İsenaciyev Geniçesk tibbiy oquv yurtunda feldşerlikte oqudı. O, aktsiyalarğa qoşuldı, faallerge tibbiy yardım kösterdi.
Soñra Çonğar kiriş noqtasında Ukrayina Devlet sıñır hızmetinde hızmet etti. Rusiyeniñ Ukrayinağa istilâsından evel onı er kün Ukrayina qıtasına ketken ve qaytqan qırımlılar keçe edi.
Bundan soñ Asan İsenciyevni ATO zonasına avuştırdılar, anda o, cenk areketleri şaraitinde birinci iş tecribesini aldı. 2018 senesi yanvar ayında o ''Azov'' ukrayin polkına qoşuldı.
Rusiyeniñ Ukrayinanıñ tam miqyaslı istilâsını Asan İsenacıyev Mariupolde qarşıladı. Şeerniñ Rusiye qamaçavı vaqtında "Azovstal"de yaralanğan arbiy ve vatandaşlarğa tibbiy yardım köstere edi.
"Azovstal"den tahliye etilgen soñ, Olenivkanı keçti ve Rusiyeniñ Taganrog şeerinde esirlikte edi.
Şimdi, esirlerni deñiştirgen soñ, Ukrayinağa qaytqanını ve qırımtatar halqı Meclisiniñ reisi Refat Çubarov onı qarşılağanını hatırlay.
''Asan ve onıñ arbiy dostları deñiştirile bilecekleri aqqında malümat alğan soñ, olarnı deñişüv yerinden ketirmek içün acele Sumığa yol aldı. Er keske haber etmege aşıqam: Asan aynı böyle tebessümli, quvetli, amma inanılmaz derecede azdı'', - o körüşüv aqqında Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi haber etti.
Bağçasaray aqqında hayal
Şimdi Asan İsenaciyev taktik tibbiyet instruktorı ve göñüllidir. O, tuvğan Qırımnıñ işğalden qurtarılacağına işana.
Qıyın, amma er şeyniñ bir fiyatı bar
''Menimce, nazir Rustem Umerov (Ukraina mudafaa naziri - muar.) Qırım meselesini çette qaldırmaycaq. Men bellesem, er şey keregi kibi keçe. Qıyın, amma er şeyniñ bir fiyatı bar. Menimce, Qırım Ukrayinağa qaytacaq. Menimce, bu mesele (Qırımnıñ işğalden qurtarıluvı - QA) yaqın vaqıtta olacaq'', - dey qırımlı.
Serbest Qırımda o, Bağçasarayda ev satın alıp, ev ayvanlarını aydap, bağça qurıp, cenk bitken soñ bahtlı yaşamaq ister edi. Bu yaqın vaqıtta olur, dep ümüt ete.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
