Roman Nikolayev
Aqmescit – Qırımdaki aşayt mahsulatları qıtlığını adiy adamnıñ közüne birden çarpmay. Bir taraftan, bazarlarda da mahsulatlar bar ve kelişikli fiyatqa da almaq mümkün. Diger taraftan. Tükânlarnıñ ekseriyeti, belki de soñki ayları, amma, çalışa. Beştahtalarda mahsulat bar kibi körüne, aynı zamanda çeşitleri sıñırlı.
Müşteriler, şübesiz, qayd etken şey – fiyatlarnıñ ösüvi olğandır. Soñki aylar içinde fiyatlar tahminen 25%-ğa arttı. Hususan, Ticaret ağları taşıyıcılarnıñ Ukrain birliginiñ reberi Aleksey Doroşenko «Kapital»ğa bergen intervyüsında aytqanına köre, yarımadada satılğan yogurtnıñ grivnadaki fiyatı 26 grivna, tamam şu çeşiti Ukrainanıñ qıtasında 16 grivna tura. «Veles» domuz etinin istisal etken şirketniñ müdiri Aleksey Kotov, qayd etkeni kibi, bu soy etniñ kötere fiyatı 30 grivnadan 36-ğa qadar östi. Bu ise, tek ayırı misaller.
Qırım memurlarnıñ statistikasına köre, bir sıra mahsulatlarnıñ fiyatlarını saqlap qalmağa muvafaq oldılar. Bu cümleden, domuz etiniñ kemikler, birinci soy un, yağ, soğan. Aynı zamanda qolbas, yımırta, qaymaq, qapısta, un, maqarne, qara kürpe, pirniç, şeker, quş eti, qartop, üçkündirniñ fiyatı ösüvini red etip olamaylar. Amma, resmiy malümatqa köre, fiyatlar tek 6%-ğa arttı.
Qırımda fiyatlarnıñ deñişüvine bir qaç sebep bar. Birinciden, dollar ve yevronıñ ruble ve grivnağa nisbeten artuvı, yaqarlıq ve malar yapılğan hammalnıñ artıvu. Aynı zamanda Ukrainadan kelgen mahsulatlarnıñ ketirilüvi da problema oldı, onınen beraber soñki zaman olarnıñ fiyatları 1,5 kerege köterildi.
Vaziyetni riteylerniñ körmemişligi daa beter kergileştire. Olarnıñ çoqusı fiyatlarnı rublge çevirgende bir grivna içün 3 ruble degil de, bir grivna içün beş ruble soraylar. ge daa yüksek kurs olaraq esapladılar. Neticede rublede olğan fiyatnı kenede grivnağa çevirseñ, fiyatlarnı eki qat kötergenlerini köresiñ.
Bundan da ğayrı, Qırım memurları başqa sebepke diqqat çekeler, bu müşterilerniñ talapları, neticede qıtlıq duyula ve fiyatlar artmağa başlay. Mesele şunda ki, rus satıcılar Qırım ve ukrain mahsulatları pek begenip, tonnalarnen Vatanlarına alıp çıqaralar. Çünki mahsulatlarnıñ keyfiyeti Rusiyede olğan soylarından artta qalmay, amma fiyat cietinden 30-40% -ğa ücüz kele.
«Qırım agrar siyaseti naziri» Nikolay Polüşkinniñ malümatına köre, bu mesele birinci nevbette Qırım ve Herson sebzelerine ait. «Bu endi böyle temiz biznes-munasebetler, qarşıdan kelgen aqımlar. Ebet, böyle vaziyet bar. Rusiyeliler bizden tek süt mahsulatlarnı degil de bir sıra aşayt mahsulatlarnı satın alıp özlerine alıp keteler, çünki anda fiyatlar bayağı yüksek», - dedi Polüşkin.
«Agrar siyaseti nazirligi» ileride fiyatlarnıñ daa beter artuvı ve qıtlıqtan qaçınmaq içün iç olmadım mahsulatlarnıñ bir qısımını, yarımadadan çıqarılmasını yasaq etti. Bu cümleden, aşayt boğday (3,4,5, türleri), tüy, yağ, şeker, qara boğday kürpesi, yımırta, spirt, et, süt mahsulatları, qolbaslar, konservalar ve ilâhre.
Memurlarnıñ mantığı böyle edi: eger de yarımada özü muhtac olğan mahsulatlar çıqarılmasa, demek Qırım qıtlıqtan qurtarılır. Ya iş-adamlarnıñ faaliyetine kirişüv meseleni müsbetke çevirir mi?
Razumkov adına Merkezniñ iqtisadiy programmalarnıñ müdiri Vasiliy Yurçişinniñ fikirince, bu kibi yasaqlar iç bir yahşı şeyge ketirmez. «Bu sıñırlav Qırım mahsulatlarını sanki yerli eali içün saqlamaq maqsadında yapıla, amma asılında vaziyetni tek kerginleştire. Bazar satışları ve teklif-sorav seviyesi – bu bayağı qıyın yapılğan iş, infrastrukturanen, naqliye, taşıyıcılarnen bağlar olması kerek, o sebepten en çoq Qırım istisalcıları zarar körecek», - dep qayd etti ekspert.
Nasıl olsa da, amma yasaq amelge keçirilmedi. Bir qaç künden soñ, Rusiye qanunlarına köre bu kibi sıñırlavlar kirsetilmey, dep aytıldı. «Bizde er şey tez deñişe. Rusiye qanunlarına köre, devletnin
vilâyetleri arasında gümrükniñ toqtatmağa aqqı yoq», - dep añlattı, «Qırım agrar siyaseti naziri»niñ kâtibi Yekaterina Moşkina (RBK Daily den alınğan).
Buña baqmadan, qırımlı memurlar ticariy saasını tek küç ile idare etmekni bileler. Amma bazarlıq bu kibi idarege boysunmay. Bir qaç künden soñ, qırımlılarnıñ yaşayışını «eyleştirmek» içün kene de bir de bir yañılıq kirsetkenlerine taaciplenmemiz. Ve bu yañılıq ya da yerine ketirilmez, yapılacaq kibi olsa da, yarımadanıñ zararına olur. Vaziyet körsete ki, Qırım ve Rusiye akimiyeti, vaziyetni deñiştirmek içün kerekli tedbirler keçirip olamaylar.
Aqmescit – Qırımdaki aşayt mahsulatları qıtlığını adiy adamnıñ közüne birden çarpmay. Bir taraftan, bazarlarda da mahsulatlar bar ve kelişikli fiyatqa da almaq mümkün. Diger taraftan. Tükânlarnıñ ekseriyeti, belki de soñki ayları, amma, çalışa. Beştahtalarda mahsulat bar kibi körüne, aynı zamanda çeşitleri sıñırlı.
Müşteriler, şübesiz, qayd etken şey – fiyatlarnıñ ösüvi olğandır. Soñki aylar içinde fiyatlar tahminen 25%-ğa arttı. Hususan, Ticaret ağları taşıyıcılarnıñ Ukrain birliginiñ reberi Aleksey Doroşenko «Kapital»ğa bergen intervyüsında aytqanına köre, yarımadada satılğan yogurtnıñ grivnadaki fiyatı 26 grivna, tamam şu çeşiti Ukrainanıñ qıtasında 16 grivna tura. «Veles» domuz etinin istisal etken şirketniñ müdiri Aleksey Kotov, qayd etkeni kibi, bu soy etniñ kötere fiyatı 30 grivnadan 36-ğa qadar östi. Bu ise, tek ayırı misaller.
Qırım memurlarnıñ statistikasına köre, bir sıra mahsulatlarnıñ fiyatlarını saqlap qalmağa muvafaq oldılar. Bu cümleden, domuz etiniñ kemikler, birinci soy un, yağ, soğan. Aynı zamanda qolbas, yımırta, qaymaq, qapısta, un, maqarne, qara kürpe, pirniç, şeker, quş eti, qartop, üçkündirniñ fiyatı ösüvini red etip olamaylar. Amma, resmiy malümatqa köre, fiyatlar tek 6%-ğa arttı.
Qırımda fiyatlarnıñ deñişüvine bir qaç sebep bar. Birinciden, dollar ve yevronıñ ruble ve grivnağa nisbeten artuvı, yaqarlıq ve malar yapılğan hammalnıñ artıvu. Aynı zamanda Ukrainadan kelgen mahsulatlarnıñ ketirilüvi da problema oldı, onınen beraber soñki zaman olarnıñ fiyatları 1,5 kerege köterildi.
Vaziyetni riteylerniñ körmemişligi daa beter kergileştire. Olarnıñ çoqusı fiyatlarnı rublge çevirgende bir grivna içün 3 ruble degil de, bir grivna içün beş ruble soraylar. ge daa yüksek kurs olaraq esapladılar. Neticede rublede olğan fiyatnı kenede grivnağa çevirseñ, fiyatlarnı eki qat kötergenlerini köresiñ.
Bundan da ğayrı, Qırım memurları başqa sebepke diqqat çekeler, bu müşterilerniñ talapları, neticede qıtlıq duyula ve fiyatlar artmağa başlay. Mesele şunda ki, rus satıcılar Qırım ve ukrain mahsulatları pek begenip, tonnalarnen Vatanlarına alıp çıqaralar. Çünki mahsulatlarnıñ keyfiyeti Rusiyede olğan soylarından artta qalmay, amma fiyat cietinden 30-40% -ğa ücüz kele.
«Qırım agrar siyaseti naziri» Nikolay Polüşkinniñ malümatına köre, bu mesele birinci nevbette Qırım ve Herson sebzelerine ait. «Bu endi böyle temiz biznes-munasebetler, qarşıdan kelgen aqımlar. Ebet, böyle vaziyet bar. Rusiyeliler bizden tek süt mahsulatlarnı degil de bir sıra aşayt mahsulatlarnı satın alıp özlerine alıp keteler, çünki anda fiyatlar bayağı yüksek», - dedi Polüşkin.
«Agrar siyaseti nazirligi» ileride fiyatlarnıñ daa beter artuvı ve qıtlıqtan qaçınmaq içün iç olmadım mahsulatlarnıñ bir qısımını, yarımadadan çıqarılmasını yasaq etti. Bu cümleden, aşayt boğday (3,4,5, türleri), tüy, yağ, şeker, qara boğday kürpesi, yımırta, spirt, et, süt mahsulatları, qolbaslar, konservalar ve ilâhre.
Memurlarnıñ mantığı böyle edi: eger de yarımada özü muhtac olğan mahsulatlar çıqarılmasa, demek Qırım qıtlıqtan qurtarılır. Ya iş-adamlarnıñ faaliyetine kirişüv meseleni müsbetke çevirir mi?
Razumkov adına Merkezniñ iqtisadiy programmalarnıñ müdiri Vasiliy Yurçişinniñ fikirince, bu kibi yasaqlar iç bir yahşı şeyge ketirmez. «Bu sıñırlav Qırım mahsulatlarını sanki yerli eali içün saqlamaq maqsadında yapıla, amma asılında vaziyetni tek kerginleştire. Bazar satışları ve teklif-sorav seviyesi – bu bayağı qıyın yapılğan iş, infrastrukturanen, naqliye, taşıyıcılarnen bağlar olması kerek, o sebepten en çoq Qırım istisalcıları zarar körecek», - dep qayd etti ekspert.
Nasıl olsa da, amma yasaq amelge keçirilmedi. Bir qaç künden soñ, Rusiye qanunlarına köre bu kibi sıñırlavlar kirsetilmey, dep aytıldı. «Bizde er şey tez deñişe. Rusiye qanunlarına köre, devletnin
vilâyetleri arasında gümrükniñ toqtatmağa aqqı yoq», - dep añlattı, «Qırım agrar siyaseti naziri»niñ kâtibi Yekaterina Moşkina (RBK Daily den alınğan).
Buña baqmadan, qırımlı memurlar ticariy saasını tek küç ile idare etmekni bileler. Amma bazarlıq bu kibi idarege boysunmay. Bir qaç künden soñ, qırımlılarnıñ yaşayışını «eyleştirmek» içün kene de bir de bir yañılıq kirsetkenlerine taaciplenmemiz. Ve bu yañılıq ya da yerine ketirilmez, yapılacaq kibi olsa da, yarımadanıñ zararına olur. Vaziyet körsete ki, Qırım ve Rusiye akimiyeti, vaziyetni deñiştirmek içün kerekli tedbirler keçirip olamaylar.
