Qırımtatarlarnıñ milliy lideri, Ukraina Yuqarı Radasınıñ deputatı Mustafa Cemilev, Qırımtatar Milliy Meclisi azırlağan «Dünya – zorbalıq ve işğalge qarşı. Menlik yürüşi» halqara zorbalıqsız barışıq aktsiyası işğal etilgen Qırım meselesine diqqat celp eter, dep ümüt ete.
Bu aqta o, «Apostrof» neşirine bildirdi.
«Şimdilik detallerni aydınlatmaymız. Amma bu aktsiya Qırım meselesini 2015 senesiniñ qamaçavı (Qırımnıñ ticaret qamaçavı – QA) kibi köterir, dep ümüt etemiz», – dep qayd etti Cemilev.
Onıñ aytqanına köre, aktsiya teşkilâtçıları barışıq olmasını istey, amma yarımadada Rusiye quvetçileri tarafından provokatsiyalar yapıla bilecegini inkâr etmey.
«Bizim tarafımızdan kesen-kes barışıq aktsiyası olacaq. Anda boş elnen, silâsız ketemiz», – dep qoştı Cemilev.
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, yanvarniñ 27-nde Qırım yürüşini azırlağan ve keçirecek ilk ştab quruldı, dep bildirdi. Onıñ qayd etkenine köre, toplaşuv iştirakçileri, bu aktsiyanıñ iştirakçileri Herson vilâyeti ve işğal etilgen Qırımnıñ memuriy sıñırından 2020 senesi mayısnıñ 3-nde keçecek, dep qarar aldı.
2019 senesi dekabrniñ 6-nda Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov «Dünya – zorbalıq ve işğalge qarşı. Menlik yürüşi» halqara zorbalıqsız barışıq aktsiyası azırlana ve keçirilecek, dep ilân etti. Aktsiya vaqtında faller memuriy sıñırdan keçip, Qırımğa kirecek ola. Refat Çubarovnıñ aytqanına köre, yürüş teşkilâtçıları yapqan areketlerini Ukraina akimiyetinen keliştirmege «tırışacaq».
Yanvarniñ 22-nde Çubarov Qırım yürüşi mayısnıñ 2-nde keçirilecek, dep ayttı. Meclis reisi, işğal altındaki yarımadağa küç qullanıp kireceklerini de inkâr etmey.
Ukraina Devlet sıñır hızmetiniñ bildirgenine köre, keçirilüvi mayısnıñ 2-ne ilân etilgen Qırım yürüşiniñ iştirakçilerine mania olmaq içün sebep yoq.
Rusiye kontrolindeki Qırım yolbaşçısı Sergey Aksenov ilân etilgen yürüşni provokatsiya dep adlandırıp, «sert qarşılıq kösterilecegini» vade etti.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
