Babuğan Yaylanıñ dağ aldında, Aluşta civarında, ormanda özgün bir göl bar – suvnıñ tüsü firuzedir. Gölge eñ yaqın mesken yer Degirmenköy, o topraq yolu boyunca eki kilometr uzaqlıqta.
Degirmenköyge Aluşta ya da Partenitten marşrutkanen ya da öz naqliyatnen barıp çıqmaq mümkün. Gölge ise tek cip, mototsikl ya da kvadrotsiklnen barıp çıqmaq mümkün. İç bir sedan ve bir çoq krossover dalğı yolnı keçip olamaz. Yazda mında at üstünde kezintiler ola, amma şimdi daa vaqıt kelmedi. Amma er şeyni yahşı körmek ve is etmek içün cayav kezinti daa yahşı.
Degirmenköyniñ eski Ömür-Çeşmesinden başlanğan Lesnaya soqağı boyunca soñuna qadar ketemiz. Soqaq töpege kete ve topraq yoluna çevirile. Gölge taba yazısınen levha qayda ketmekni köstere. Yol boyu, teren yar üzerinden dağlardan Qırımnıñ Cenübiy yalısına suv ağı kete.Qırımnıñ Cenübiy yalısına suv ağı kete
Artqa aylanğan, Ayuv-Dağnı köre bile. Onıñ yüksekligi 579 metr deñiz üzerinde. XIX asırnıñ başında qırımtatarlar oña Biyuk-Kastel dey ediler. Orta asır italyan haritalarında ise Camello, yani deve, dep yazılğan.
Topraq yolu ep yuqarığa kete ve ormanğa qoşula. Yolnıñ ayırılğan uyelerinden birisinde navigator sağ tarafqa ketmek kerek, dep köstere. Öley ketip, bir qaç yüz metrden soñ suv ağınıñ yipine çıqamız.
Mında navigator solğa ve az körüngen yol boyu töpege ketmek kerek olğanını köstere. Elli metr tik, çam tereklernen tolu cap yezerinde tırmaşıp, daa beş daqqadan soñ bentke çıqamız. Terekler arasında gölniñ firuze tüslü yüzü körüne.
Gölniñ yüksekligi deñiz üzerinde 600-610 metr ve onıñ tolulıq seviyesine bağlı. Zatep bu göl degil, tıynaqtır. Şuralar zamanında mında ocaq edi. İşlep çıqarma yökünlengen soñ, o yerastı çoqraqlar ve baar irmaqlar sayesinde tolıp başladı. Tıynaqtaki suv seviyesini kötermek içün 1975 senesi Tavrida şarap zavodınıñ işçileri cenübiy-şarqiy ve cenübiy-ğarbiy taraflardan ben qurdılar. Tıynaqnıñ adını Yubileynıy qoydılar, çünki onı ğalbeniñ 30 yıllığına qurdılar, amma bu ad uymadı,
Babuğan-Yayla şimal tarafta yükselip tura, tepesinde daa qar yata. Gölden körüngen eñ yüksek dağ – Zeytin-Koş. Onıñ yüksekligi 1537 metr. Qırımdaki eñ yüksek dağlar arasında üçüncisidir.
Perimetri 400 metrden biraz ziyade olğan göl etrafında adamlar keze. Mında baarde ve küzde pek dülber, amma yazda da turistler Yubileynıy tıynağını unutmaylar.
Bazıları keze ve etraftaki tabiattan zevq ala, bazıları göl üzerinde fotoresimler çeke, bazıları kebap qavuralar. Neçler kvadrakopter ile egleneler, balalar suv yanında oynaylar.
Göl yerastı suv ve Urkuti-Çokrak suvu sayesinde tola. Çoqraq suvu mında borudan kele. Çoqraq suvunıñ leşçeti pek yımşaq, tıynaqtaki suv ise biraz tuzlu. Belli olmağan sebeplerden yerli sakinlen onı şifalı saya.
Bentniñ cenübiy-ğarbiy qısmında boru bar. Bugünde, anda suv aqması içün, göldeki suv seviyesi daa eñ azından üç metr köterilmeli. Dağlarda qar pek aza, şunıñ içün bunıñ olması pek şübeli. Havuz etrafındaki mesken yerler içün suv anbarıki kibi yapıldı.
Yerli sakinler gölge daa Milyan-Göl deyler ve ocaq olmazdan evel bu yerde kuçuk havuz bar edi, dep iddia eteler. Tıynaq etrafında çöp olmağanı da pek quvandıra.
Keri başqa yolnen ketemiz. Yenmek, köterilmekten qolaylıca. Aqcigerler temiz çamlıq avanen tola, bulutlar artından korbngen küneş ise etrafnı yarıqlata.
Biraz aşağı yolnı şlagbaum qapata. Firuze tüslü gölge maşnalar ketip olamay, tek cipler keçip ola.
Bazı yerlerde, yolda büyük gölçikler bar – olar dağdan aqqın ırmaqlardan tola.
Kimerde mında aqımlar olğanını yolnıñ diger qısmı, tasdıqlay. Onıñ üstündeki topraqnı suv yuvıp ketti. O qocamn timsahnıñ terisine oşay.
Biz yenmege devam etemiz. Bizge doğru taba turistler kete ve kete. Kimerleri Firuze tüslü gölge, kimerleri Babuğan yaylâ tarafqa.
Degirmenköyde 6-7 mototsiklciden bir gruppanı rastketiremiz. Olar töpege kete. Ekologlar, mototsikller ve kvadrotsikllerniñ şinaları topraq qatını mahv etkenine şikâyet eteler, amma buna baqmadan Qırımda böyle turizm çeşiti de bar. Bizim kuçuk seyaatımız ise soñuna keldi.
Yevgen Juk, Aqyarlı bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün