OSCE reisi Ann Linde Rusiyeni Ukraina sıñırında, Qırım ve Donbasta arbiy qudretini arttırğanı içün kerginleşmeni toqtatmağa, Qırım yarımadasınıñ yalısında Qara ve Azaq deñizlerinde gemiler qatnavınıñ sıñırlanmasını lâğu etmege çağırdı.
Bunıñ aqqında aprelniñ 19-nda Ann Lindeniñ Twitter saifesinde yayınlanğan bildirmede yazıla.
«AB Tış işler nazirleri Ukraina suvereniteti ve topraq bütünligine destek bildire. Ukraina sıñırında Rusiye arbiy tehnikasınıñ artması bizni raastızlandıra. Rusiyeni kerginleşmeni toqtatamağa ve Mahsus közetüv missiyağa serbest kirip olmasını temin etmege çağıramız. Azaq deñizinde Rusiyeniñ sıñırlavları halqara uquqnı boza, olar lâğu etilmeli», – dep yazdı OSCE reisi.
ABD Mudafaa nazirligi Rusiyeniñ Qara deñizdeki gemiler qatnavınıñ sıñırlanması aqqında qararını takbih etti.
OSCE-de ABD-niñ meselelerinde muvaqqat vekâletlisi Kortni Ostrian, Rusiyeniñ işğal etilgen Qırım yaqınlarında Qara ve Azaq deñizlerinde gemiler qatnavını sıñırlağanından raatsızlıq bildirdi.
Hatırlatamız, NATO Rusiyeniñ Qara deñizdeki sıñırlavlarını takbih etti ve Qırımnıñ arbiyleştirilüvi aqqında hatırlattı.
Evel, Avropa Birligi, Rusiyeniñ Qara deñizdeki areketlerinden raatsız olğanını bildirdi.
Ukraina TİN, Rusiyeniñ arbiy talimler sebebi ile diger memleketlerniñ arbiy gemileri ve devlet gemileri içün Keriç boğazına taba Qara deñizniñ bir qısmınıñ 2021 yılnıñ oktâbr ayınace qapatılmasını ilân etkenine narazılıq bildirdi.
Sıñırlavlarnı Rusiye aprelniñ 24-nden oktâbrniñ 31-ne qadar tayin etecek ola. Çetel memleketlerniñ arbiy gemileri ve devlet gemileri içün Qara deñizniñ üç bölgesinde tınç keçme aqqınıñ amelge keçirilmesiniñ toqtatılması planlaştırıla.
Aynı zamanda Rusiyeniñ Mudafaa nazirligi, Qırım yaqıynlarında deñiz akvatoriyası qısmınıñ qapatıluvı «gemiler qatnavına mania olmaycaq», dep inandıra.
Austriannıñ malümatına köre, halqara seviyede tanılğan Ukraina sıñırı boyunca 2015 senesinden berli «Rusiye on biñlernen askerini yerleştirip, ordusınıñ sayısı arttıra, bölüklerni faalleştirdi, bazalarını yañarttı ve daa küçlü bir yer, ava ve ava mudafaasını yerleştirdi».
Soñki vaqıtları Rusiye Donbasnıñ işğal etilgen qısmında gibrid küçleriniñ cenk areketlerini arttıra. Böylece, ateşkes rejiminiñ şartları bozula, amma Rusiye Ukraina ordusını qabaatlamağa tırışa. Bundan ğayrı, Qırımda ve Ukraina sıñırı yaqınlarında Rusiye askerleriniñ sayısını arttıruv Kyiv ve ğarbiy ortaqlarınıñ qasevetini doğura, çünki Rusiye ordusınıñ Ukrainağa açıq ücüm imkânı bar.
Ukrainanıñ ğarbiy ortaqları (ABD ve AB) ve NATO oña qol tutqanını bildirdi.
Kreml, Rusiye ordusınıñ Rusiyede areket etmesi diger memleketlerni, hususan Ukrainanı qasevetlendirmemeli.
Mart ayında Ukraina silâlı quvetleriniñ baş komandanı Ruslan Homçak bildirdi ki, Rusiye, «Zapad-2021» strategik talimlerine azırlıq manaçığınen Ukrainanıñ şarqiy sıñırlarına taktik gruppalarını çeke. Onıñ qayd etkenine köre, Novorossiysk ve Stavropolden işğal etilgen Qırımğa talimler içün avuştırılğan Rusiye ordusı yarımadada qalmağa devam ete.
Kreml, Rusiye ordusınıñ Rusiyede areket etmesi diger memleketlerni, hususan Ukrainanı qasevetlendirmemeli, dedi.
Qırımnıñ askeriyleştirilüvi
2014 senesi Qırım işğal etilgen soñ Rusiye yarımadada ve Qara deñizde muntazam sürette arbiy talimler keçire, arbiy tehnikanı, hususan uçaqquvar mudafaa sistemasını ketirip qoya.
2018 senesi yanvar ayında Fiolent burnunda S-400 Rusiye uçaqquvar-raketa kompleksleri arbiy nevbetçilikke başladı. Sentâbr ayında bunıñ kibi kompleksler Kezlevde de yerleştirildi. 2018 senesi noyabrniñ soñunda ise Canköyde S-400 uçaqquvar-raketa kompleksiniñ dörtünci divizionı arbiy nevbetçilikke başladı.
Ukraina Baş ştabı, Rusiye arbiyleriniñ Qırımda yapqanlarını qanunsız dep adlandıra.
Ukrainanıñ BM daimiy vekiliniñ muavini Yuriy Vitrenko, Rusiye yarımadada nükleer silâsını yerleştirgeninden qorqqanını bildirdi. Ukraina Milliy telükesizlik ve mudafaa şurasınıñ kâtip muavini Serğiy Krıvonis, Qırımda nükleer silâsı olması mümkün bir qaç yer bar, dep bildirdi. Onıñ fikirince, onıñ yarımadada yerleştirilüv ihtimali «ğayet büyüktir».
2020 senesi dekabr ayında Kreml temsilcisi Dmitriy Peskov Rusiyeniñ Qırımda «telükesizligi içün er şey yapmağa aqqı bar», dep bildirgen edi.
BM Baş Assambleyası 2019 senesi dekabr ayında Rusiyeni işğal etilgen Qırımdan ordusını çıqarmasına ve Ukraina topraqlarınıñ vaqtınca işğalini toqtatmasına çağırğan qararnı qabul etti.
