Tutıp esir etilgen ve bellisiz ğayıp olğan adamlar Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı cenkiniñ qurbanlarınıñ daa bir büyük kategoriyasıdır. Türlü menbalardan alınğan malümatqa köre, söz biñlerce adamlar aqqındadır. Qırım yarımadası kene insanlarnıñ izsiz ğayıp oluv territoriyasına çevirildi.
Daa bir tutıp esir etüv
İyülniñ 23-nde 20 yaşındaki Appaz Kurtamet Novoalekseyevkadan Qırıda yaşağan soylarına ketti. Qırım ve Herson vilâyeti arasındaki memuriy sıñırda yerleşken "Çongar" kiriş-çıqış yoqlav keçitinde Appaz ile baq kesildi. İyülniñ 24-nde Appaznıñ anasınıñ telefonuna bellisiz kişi telefon etip, oğlu onı yaqalağanlarını bildirmesini rica etkenini haber etti.
Bundan soñ Kurtametniñ bulunğan yerini ögrenmek içün ıntıluvlar onıñ Aqmescit SİZO-sında bulana bilgeni aqqında malümat berdi. Amma izolâtornıñ memuriyeti Appaz Kurtamet olarda olmağanını iddia ete.
Avgustnıñ 12-nda Kurtametniñ soyları Qırımnıñ Rusiye polisine onıñ tutulıp esir etilüvi aqqında ariza yazdılar. Bu vaqia aqqında yalınız avgustnıñ 16-nda Milliy Meclis reisi Refat Çubarov öz Facebook yazğan soñ belli oldı.
Qırım.Aqiqat Appaz Kurtametniñ yaqınları ile telefonnen bağlanmanğa tırışsa da, al-azırda olar haber vastaları ile laf etmekten red eteler.
Refat Çubarov Qırım.Aqiqatqa dedi ki, yerli organları Herson vilâyetinde faaliyet köstergen Milliy Mecliske Herson vilâyetiniñ Geniçesk ve Novotroitsk rayonlarında eñ az yigirmi kişiniñ zorlav ile tutıp esir etilmesi faktı aqqında malüm. Çubarovnıñ sözlerine köre,bir sıra böyle tutıp esir etmelerge dair malümatnı tasdıqlamaq qıyındır, çünki ğayıp olğanlarnıñ yaqınlarını öldürüv ile tehdit ete ekenler.
Meclis reisi dey ki, Herson vilâyetiniñ işğaliniñ ilk aylarında yerli sakinlerniñ evlerinde tintüvlerni DAN boyevikleri keçirgenler.
Bu, Qırımnı pek hatırlata, o zaman ilk tintüvlerni ve böyle basıp kirmeler "Qırım samooboronası" tarafından yapıla edi ve tek bundan soñ FSB hadimleri kele ediRefat Çubarov
"Bu, Qırımnı pek hatırlata, o zaman ilk tintüvlerni ve böyle basıp kirmeler "Qırım samooboronası" tarafından yapıla edi ve tek bundan soñ FSB hadimleri kele edi. Mında ise maskalı, silâlı, qara urbada adamlar tintüvler keçirip, adamlarnı belli olmağan yerge alıp kete edi. Biz bu Rusiye mahsusç hızmetleri tarafından idare etilgenini tüşünemiz", - dep aytıp berdi Çubarov.
"Quvetçiler"ni ilk nevbette ATO/OOS veteranları, faaller, Meclis azaları, Qırım blokadasınıñ iştirakçileri meraqlandırğan. Çubarovnıñ sözlerine köre, yaqalanğanlarnıñ bir qısmı Aqmescit SİZO-larına alıp çıqarılğan.
Bu malümatnı mustaqil menbalardan teşkermek mümkün degil, çünki söz Rusiye ordusınıñ nezaretinde olğan işğal etilgen topraqlarda yüz bergen vaqiyalar aqqındadır.
Ğayıp oluvlar bir vasta kibi
Qırım aq qoruyıcı gruppasınıñ yolbaşçısı Olga Skrıpnik hatırlata ki, Rusiye 2014 senesiniñ yazından, Qırımda bir sıra faallerniñ tutıp esir etilmesinden soñ Ukrayinanıñ işğal etilgen topraqlarınıñ ealisini qorqutmaq içün adamlarnıñ tutıp esir etilmesini qullana. Aynı şekilde boyevikler Donbasta da yapa ediler, dey Skrıpnik.
Soñra Qırımda Rusiye siyasiy cinayet davalarını uydırıp adamlarnı taqip etip başladıOlga Skrıpnik
"Soñra Qırımda Rusiye siyasiy cinayet davalarını uydırıp adamlarnı taqip etip başladı. Mecburiy ğayıp olma faktları qayd etile edi, amma 2014 senesine köre azca edi. Bundan evel olğan tutıp esir etmeler öyle de tahqiq etilmedi", - dey Skrıpnik.
Böyle tahqiqler em semeresiz, em de absudr derecesinde edi.
"Reşat Ametovnıñ davasında adamlar onı meydandan alıp ketti ve maşnağa oturttı, yani adamlarnıñ onıñ tutıp esir etilmesine alâqası bar, olarğa ise şaatlar statusı berildi", - dey o.
Skrıpnikniñ sözlerine köre, 2022 senesi fevralniñ 24-nde Rusiye mahsus hızmetleri ve küç organlarınıñ hadimleri ögünde işğal etilgen topraqlarda bu kibi vastalarnıñ qullanması içün er angi sıñırlavlar yoq olğan. Tutıp esir etüv alda ise yaqınlarnıñ qıdıruv vastaları azdır.
"İnsannıñ ğayıp oluvı aqqında yaqınları ariza bere bileler. Amma semereli tahqiqatnıñ bekleme manası yoq. Hususan söz filtirleme tedbirler aqqında ketse", - dey aq qoruyıcı.
Fevralniñ 24-nden Qırım aq qoruyıcı gruppasına Çonğar kiriş-çıqış yoqlav keçitinde insanlarnıñ bellisiz ğayıp olması ile bağlı onlarnen şikâyet keldi. Tutıp esir etilgenlerniñ qayda ola bilecegi aqqında aytqan Skrıpnik, Qırımdaki SİZO ve FSB idarelerinden ğayrı hususiy eavlerniñ mağazlarında yapılğan yerler qullana bilecegine diqqat ete.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
