2014 senesinde Qırımnıñ Rusiye tarafından zapt etilmesi, yarımadanıñ 1783 senesinde Rusiye imperiyası tarafından birinci ilhaqınıñ sayesinde imkânlı oldı. Bunı Qırım.Aqiqat Radiosı efirinde Ukraina milliy hatıra institutındaki regional hususiyetler ve milliy azlıqlar siyaseti bölüginiñ rehberi, tarih ilimleri namzeti Bohdan Korolenko bildirdi.
Tarihçı: «İdeologiya ve tarihiy hatıra siyaseti noqtai-nazarından 2014 senesindeki ekinci ilhaq, 1783 senesindeki birinci ilhaqnıñ sayesinde imkânlı oldı. Bir çoq paralleller keçirmek mümkün. 1774 senesinde Rusiye, bundan soñki on yıl içinde Qırım hanlığını yutmaq, Şahin Geraynıñ öz istegi ile tahttan vazgeçmesi esasında öz devletniñ içine almaq maqsadınen, Osmanlı imperiyasını yeñgen soñ ondan Qırım hanlığı üstündeki süzerenitetinden vazgeçmege ve onı mustaqil devlet olaraq ilân etmege talap etti. Bilgenimiz kibi, 2014 senesinde şeklen referendum keçirildi. Onda Qırımnıñ sahte mustaqilligi ve onıñ artından yalancı bir göñülli olaraq Rusiyege qoşuluvı ilân etildi», – dep qayd etti.
Rusiyeniñ tarih yazıcılığında Ekinci Yekaterina tarafından Qırım hanlığınıñ zapt etilmesi, göñülli olaraq qoşuluv aktı sayıla, «ilhaq» termini qullanılmay. Aynı zamanda, Ukraina tarihçılarınıñ qıymet keskenlerine köre, 1783 senesinden başlap, qırımtatarlarğa ait medeniy mirasnıñ yoq etilmesi ve «evel-ezelden ruslarnıñki olğan Qırım» aqqında mifniñ şekillenmesi ceryanı başlandı. Daa soñra, 2014 senesinde yarımada ilhaq etilgende Rusiye siyasetçileri bunı keniş surette qullana ediler.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini taqbih ettiler. Ğarp ülkeleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalar qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini red etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevral 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
