Qırımdaki Rusiye akimiyeti tarafından teşkil etilgen Bağçasaraydaki Han sarayınıñ «restovratsiya»sı Ukrainanıñ medeniy variyetiniñ saqlanmasına vastasız şekilde telüke doğura. Bunı dekabrniñ 27-sinde Ukrainanıñ Vaqtınca işğal etilgen territoriyalar ve devlet içinde köçürilgen şahıslarnıñ işleri boyunca nazirligi beyan etti.
Bildirüvde: «Nazirlikte olğan malümatqa köre, Rusiye tarafından işlerniñ becerilmesi içün tayin etilgen podrâdçı şirketniñ zarur olğan tecribesi olmağanından, olar amelde restavratsiya yerine tamir işlerni yapalar… Bu işler neticesinde 2017 senesinde Büyük Han Camisiniñ XVIII asırğa ait örnekli boyamaları bozulıp, binanıñ cebhe tarafında çatlaqlar peyda oldı. Ondan ğayrı Közyaş çeşmesi de zararlar kördi», – denile.
Ukrainanıñ Vaqtınca işğal etilgen territoriyalar ve devlet içinde köçürilgen şahıslarnıñ işleri boyunca nazirligi, munasip organlarğa «qanunsız restavratsiya»ğa alâqalı olğanlarnı mesuliyetke çekmek ricası ile muracaat ete.
Qırımdaki Rusiye akimiyeti tarafından bu hususta açıq menbalarda izaatlar berilmedi.
İşler yapılğan yerni ziyaret etken QMC Milletlerara munasebetler ve sürgün etilgen vatandaşlarnıñ işleri boyunca Cumhuriyet komitetiniñ sabıq rehberi Edem Dudakov, Qırımdaki Rusiye akimiyeti tarafından yapılğan keyfiyetsiz restavratsiya işleri neticesinde Bağçasaraydaki Han sarayı UNESCOnıñ Dünya mirası obyektleri cedveline kirmek imkânını ğayıp etti, dep tüşüne.
Noyabr ayında Qırımdaki Rusiye akimiyetiniñ kontroli altında bulunğan Han sarayı esasındaki muzeyniñ mudiri Meryem Seytumerova, saraynıñ eki obyekti – baş bina ve han camisinde qazağa qarşı işler alıp barılğanını ve olarnı toqtatmaq mümkün olmağanını söyledi. O, UNESCO ekspertleri, binanı ziyaret etip, rekonstruktsiya ketişatına qıymet kese bileler, dep saya.
2016 senesiniñ iyül ayında Rusiye kontroli altında bulunğan Qırım akimiyetiniñ Medeniy variyetni qorçalav boyunca Devlet komiteti yarımadanıñ bir qaç tarihiy obyekti ve bu cümleden Bağçasaraydaki Han sarayında ilk nevbetteki qazağa qarşı işlerniñ keçirilmesini uyğunlaştırğan edi.
Qırımtatar Milliy Meclisi reisi Refat Çubarov UNESCOnıñ 39-ncı Baş konferentsiyasınıñ kuluarlarında, Qırımdaki Rusiye akimiyeti, restavratsiya işleriniñ körünişini yapıp, Han sarayını mahv ete, dedi.
Ukraina Medeniyet nazirligi, Rusiye akimiyeti tarafından Bağçasaray qoruğınıñ territoriyasında işlernıñ yapılması neticesinde Han sarayınıñ baş binası içün mahv olmasınıñ telükesi bar, dep iddia ete.
Bağçasaraydaki Han sarayı, Suvdağdaki Ceneviz qalesi, Qırım astrofizik observatoriyası, Mangup-qale, Eski-kermen ve Çufut-qale UNESCOnıñ Dünya mirası obyektleri cedveline kirsetilmesi içün namzet olalar.
Bağçasaraydaki Han sarayı muzeyi – qırımtatarlarnıñ tarihı ile alâqalı olğan eñ belli muzey, Qırımnıñ Girey hanlarınıñ yazlıq rezidentiyası yeri. Muzey kompleskiniñ territoriyasında saray, harem binası, han mezarlığı ve cami bulunalar.
