Kyivdeki Barışıq skverinde sentâbrniñ 11-nde qırımtatar halqı genotsidiniñ qurbanları hatırasına memorial açıldı, dep haber ete «Suspilne».
Ukrayina prezidenti Volodımır Zelenskıy açılış merasiminde böyle memorial işğalden azat etilgen Qırımda da olacaq, dep qayd etti.
«Bu bizim birligimizniñ ve adaletni tiklemek qararımıznıñ timsalidir. Bu pek müimdir. Ve Rusiye istilâsı Qırımğa kene de nasıl bir belâ ketirgenini köremiz… O, qırımtatar halqınıñ tarihında üç facialı basamaqnı hatırlata: 1783 senesi Qırım Rusiye imperiyası tarafından ilhaq etilgen edi, 1944 senesi sürgünlik ve 2014, 2015 seneleri işğal», – dedi Ukrayina prezidenti.
Qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilev açılış merasiminde bu üç vaqianıñ Qırım ve hususan onıñ tamır halqı içün felâketli aqibetleri oldı, dep bildirdi.
«Birinciden, 1783 senesi Qırım işğali. Neticesinde Qırım hanlığınıñ bütün medeniy degerlikleri yoq etildi ve hırsızlandı, kütüphane ve arhivler yaqıldı, milliy elita öldürildi, qırımtatarlar köçmege mecbur etildi ve rusiyeliler ketirilip yerleştirildi. İşğalniñ bir qaç yılı içinde Qırımnıñ tamır halqı öz vatanında milliy azlıqqa çevirildi», – dep qayd etti o.
Bu memorial bağışlanğan qırımtatarlar içün üçünci facialı vaqia 2014 senesi Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilgeni ola.
«Ve kene repressiyalar, insanlar hırsızlana ve öldürile, biñlernen tintüv yapıla, apis cezaları, apishanelerde işkence, insanlar memleketine qarşı cenkleşmege mecbur etile, tamır halq vatanından quvula ve Qırımğa kene Rusiye vatandaşları yerleştirile. Yani özüni Rusiye Federatsiyası dep adlandırğan memlekette reberler, idare sisteması deñişe, amma alçaq içi qala», – dep bildire «Suspilne» qırımtatar halqı lideriniñ aytqanlarını.
Qırımtatar Milliy Meclisi reisi Refat Çubarov qırımtatar halqı genotsidiniñ qurbanlarına abide leyhası azırlandı, dep bildirdi. Onıñ aytqanına köre, Meclis Ukrayına cemiyetinde felâketni añlasınlar, abideni körgenler qırımtatar faciasını Ukrayına tarihınıñ, Ukrayına faciasınıñ bir qısmı olaraq körsin, memleketniñ kelecegi içün birleşsin istey.
2023 senesi mayısnıñ 18-nde Volodımır Zelenskıy qırımtatar halqı genotsidiniñ qurbanları hatırasına memorial yapmağa teklif etti.
1944 senesi mayısnıñ 18-nde Sovet rejimi Qırımdan Orta Asiyağa bütün qırımtatar halqını sürgün etti. Üç kün içinde 200 biñ qırımtatar mal vagonlarında Vatanından alıp çıqarıldı.
Er yıl Qırımda qırımtatar halqı sürgünliginiñ qurbanlarını añma tedbirleri, hususan Qırım paytahtıla matem mitingi keçirile edi. Amma Rusiye Qırım yarımadasını işğal etken soñ Aqmescitniñ merkezinde böyle aktsiyalarnıñ keçirilüvi yasaqlandı.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
