Noyabrde Q-hub platforması 5 yaşını toldurdı. Onıñ tesisçileri qırımtatar gençleri. Qırım leyha ve tasil platformasınıñ maqsadı - Ukrainada qırımtatar halqınıñ ve Ukraina vatandaşlarınıñ bütün aqlarınıñ qorunmasına temin bergen uquqiy ve demokratik devletniñ inkişafına yardım etken ve çoq medeniy siyasetniñ temin etilmesine imkân yaratqan turğun vatandaş cemiyetidir.
Qırımdan abituriyentler içün Ukraina universitetlerinde angi imkânlar bar? Qırım gençlerini angi tasil leyhalar ve faaliyet saaları meraqlandıra? Ukraina aliy oquv yurtlarına kirüv zamanı angi qıyınlıqlar peyda ola? Bu mevzularnı Qırım.Aqiqat Radiosınıñ studiyasında "Qırım aqşamı" yaynında alıp barıcı Katerina Nekreçaya ve Q-Hub tasil leyhasınıñ başı Emil İbragimov ve Unitour leyhasınıñ idarecisi Müslim Ümerov muzakere ettiler.
Q-hub medeniy ve içtimaiy teşebbüslerni, tasil treningler ve ustalıq derslerini yarata. Q-hub Qırım leyha ve tasil platformasınıñ 18 azası bar.
Platformanıñ leyhalarından biri kelecek studentler içün yaratılğan UniTour seyaat şoudır. Baş qaraman Girey Lümanov seyircilerge Ukraina universitetlerine qabul etilüv algoritmi ve faal yaşayış ve ihtisasiy imkânlar aqqında aytıp bere.
Qırım.Aqiqat oquyıcıları, diñleyicileri ve seyircileri Ukraina aliy oquv yurtlarına qabul etilüv protsedurası ve Qırım sainleriniñ Ukraina qıtasında bedava tasil almaq imkânları aqqında sualler bere. Soñki yıllar içinde Qırım sakinleriniñ Ukraina qıtasında tasil almaq imkânları daa çoq oldı, şu cümleden institut ya da universitetke qabul etilüvniñ sadeleştirilgen protsedurası daa da irişimli oldı.
Q-hub içtimaiy, medeniy, ihtisasiy ve şahsiy inkişafnıñ inkişafı içün leyha ve tasil platformasıdır. Q-Hub başı Emil İbragimov, teşkilâtnıñ maqsadı Qırımdan köçip ketmege mecbur olğanlarğa tasil saasında yardım etmek , prioriteti ise qırımtatar halqınıñ aqlarınıñ yerine ketirilmesi.
Onıñ sözlerine köre, teşkilât Ukraina qıtasında ve diger memleketlerde tasil stajlamalar, treningler keçirmege yardım ete ve Ukraina aliy tasil yurtlarına kirüv protsedurası aqqında abituriyentlerge mesleat ete.
İbragimovnıñ sözlerine köre, Qırımda gençler meselesind vakuum bar. Şunıñ içün o, faal Qırım sakinlerini yarımadanıñ tışına ketip tasil almağa, inkişaf etmege ve soñra evlerine qaytıp çalışmağa çağıra.
Ketmek, inkişaf etmek ve qaytmaq kerekEmil İbragimov
– Biz tenqidiy fikiri yürsetüv ve daima inkişaf etmek kerek olğanı aqqında aytamız. Biz, Qırım kiçik yarımada ve qırımtatarlarnıñ Vatanı olğanı aqqında aytamız. Amma ilk nevbette ketmek, inkişaf etmek ve qaytmaq kerek. Bu Vatan içün yapmaq kerek. Qırımtatar halqınıñ tarhında bir çoq misaller bar: İsmail Gasprinskiyden Noman Çelebicihanğa qadar liderler dünyanıñ çeşit köşelerinden oqup, qaytıp Qırımda qalıp anda daima bulunğvnlrdan daa yaoq yaptılar.
Q-Hub başınıñ qayd etkenine köre, Ukrainanıñ aliy tasil oquv yurtları "Qırım ve Rusiyedeki universitetler ziyade imkânlar bere", çünki soñkilerinde inkişaf etken memleketlerde qullanılğan ileriletici oqutuv programmaları yoq.
Bu sene Ukrainada Qırımdan abituriyentler içün Unitour seyaat şousı peyda oldı. Onıñ qaramanı 17 yaşındaki Qırım sakini Girey Lümanov öz misalinde seyircilerge Ukraina universitetlerine qubulnıñ bütün basamaqlarını nasıl keçmesini köstere.
Unitour leyhasınıñ idarecisi Muslim Umerov, Girey Lümanov kerçekten Qırımda mezun olğanını dey.
Qırım.Aqiqat oquyıcıları Instagram-da Ukraina universitetleriniñ Qırım sauinleri içün irişimli olğan Rusiye aliy oquv yurtlarına baqqanda üstünligi ne, dep soradılar. Ümerov dey ki, yaqın vaqıtta Rusiyeniñ eñ küçlü oquv yurtları "peyda olğan demir perdesinden" sebep "ğyıp etip başlaycaqlar".
– Rusiyedeki aliy oquv yurtlarından biriniñ ocası, şimdi Rusiye tasil müessiseleri ilmiy dünyada yüz bergen bütün deñişmelerden mümkün olğanı qadar qapalğanlarını ayttı. Ve bu tendentsiya devam etecek. Küçlü ocalar, şu cümleden mühilifler de bazı mesleklerinden sebep universitetlerden ketkende, anda riayetkâr ocalar qalacaq. Namlı Rusiye universiteni saylağan abituriyent bundan zarar körecek. Ükrina aliy oquv yurtlarında böyle bir şey olmay ve men bellesem bu abituriyentler içün esas delildir.
Onıñ sözlerine köre, Qırım sakinleri yarımadada Ukraina tasili ile kerek olmazlar, dep qorqalar. Qırımda uzaq olğan qırımtatarlar ise öz kimligini saqlap qlması aqqında qasevet ete ekenler.
Aynı zamanda, o qayd ete ki, Rusiye universitetlerini saylağan bir çoq Qırım sakinleri rus kadrlar olarnıñ yerini alacaqlarından qorqalar. Çünki sonhki vaqıt Qırımdaki mütehassıslar yerine qoşmu Rusiyeden kelgenleri alalar.
Ukraina Tasil ve ilim nazirliginiñ malümatına köre, Ukraina aliy oquv yurtlarına işğal etilgen Qırım ve Donbastan eki biñden ziyade studen qabul etilgen.
(Metinni Aleksandra Şevçenko azırladı)
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
