Rusiye tarafdarı olğan qırımtatar cemaatçıları, işğal etilgen Qırımda Ukrayina qanunları ve halqara uquqı ceetinden qanunsız saylanğan Rusiye prezidenti saylavlarında qırımtatarlarnıñ iştirak etüvinden memnün olğanını bildire. Qırım.Aqiqat bu beyanatlarnıñ arqasında ne olğanını ve olar kerçekke uyğunmı-yoqmı ögrenmege qarar berdi.
Qırım Cemaat palatasınıñ milletlerara, dinlerara munasebetler ve halq diplomatiyası meseleleri komissiyasınıñ reisi İbraim Şirin "Sputnik" radiosınıñ efirinde Qırımtatarlarnıñ faaliyeti yarımadada er yerde yüksek olğanını ayttı.
"Atmosfera, aura, "Qırım baari"niñ on yıllığı da, saylavlar - episi birleşti, maneviy, duyğusal yükselüv isi bar edi. Böyle kelüvni iç körmegen edim", - dep qayd etti Şirin.
Onıñ fikrine köre, "saylavlar yarımadada yaşağan qırımtatarlar, şu cümleden daa on yıl evelsi bir şeyden şübelengenler, şimdi Qırımnıñ kelecegini nasıl körgenlerini yahşı bileler".
İşğal etilgen Qırımda 2024 senesi keçirilecek saylavlarda Rusiye Federatsiyası prezidenti Vladimir Putinniñ işançlı şahıslarından biri Qırım sport küreşi Federatsiyasınıñ vitse-prezidenti Rustem Kazakov oldı. Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı Sergey Aksenov saylav kampaniyasında onıñ rolüne yüksek qıymet kesti.
Şirinniñ qırımtatarlarnıñ yüksek kelüvi aqqında bütün ikâyeleri uydurılğan ikâyedirİlmi Ümerov
Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Ümerov Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında, Şirinniñ qırımtatarlarnıñ "yüksek qatıluvı" aqqında aytqanlarını doğru olmağanını tüşüne.
"Şirinniñ qırımtatarlarnıñ yüksek kelüvi aqqında bütün ikâyeleri uydurılğan ikâyedir. Er birimizniñ Qırımda yaşağan qırımtatarlarnen öz alâqalarımız bar. Tahmin etmege tırışıñız, bu daireden kimler sahte saylavlarğa bardı? Men böylelerni iç tanımağanımnı ayttım", - dedi Meclis reisiniñ muavini.
Qırımtatar faali, Kremlniñ sabıq siyasiy mabüsi İsmail Ramazanovnıñ fikrince, qırımtatarlarnıñ saylavlarğa yüksek kelüvi aqqında ikâyeler - Rusiye teşviqatınıñ qırımtatar halqınıñ Kreml rejimine sadıqlığı artqanı aqqında sahte malümatnı tarqatmaq ıntıluvıdır.
Rusiye akimiyeti Qırımda keçirgen saylavlarnı ise qırımtatarlar qanunsız dep sayalarİsmail Ramazanov
"2014 senesine oşağan er şey birer-birer tekrarlandı! Qorquzıp, rey bermege mecbur ettiler. Ve tek Qırımda degil, Herson ve Zaporojjâ vilâyetleriniñ işğal etilgen qısmında da aynı şey. Şirin, ondan Rusiye akimiyeti ve mahsus hızmetleriniñ hadimleri talap etkenini ayta. Men ise, Qırımda Rusiye repressiyalarından zarar körgen bir insan olaraq, daa bir kere qayd etem ki, qırımtatar halqı iç bir vaqıt öz isteginen akimiyetni zapt etken Kreml ücümcisine rey bermeycek, çünki o, bizden kene de azatlıqnı aldı. Qırımtatarlar içün Qırımtatar Milliy Meclisi qanuniy temsiliy organ edi ve öyle de qala. Rusiye akimiyeti Qırımda keçirgen saylavlarnı ise qırımtatarlar qanunsız dep sayalar", - dep izaatladı Qırım.Aqiqatqa faal.
Muarririyet telükesizlik maqsadınen soyadını aytmağan Aqmescitteki qırımtatar faali emin ki, qırımtatarlardan biri saylavlarğa barğan olsa, o, mecburen bardı.
Emin etem ki, Qırımda iç bir qırımtatar bu saylavlarğa öz isteginen barmadıQırımtatar faali
"Şirinniñ - tam bir büyüklik maniyası. Ve o qadar büyük ki, o, Margarita Simonânnen yalancılıq ve aşalav terenliginde yarışmağa qarar berdi. Emin etem ki, Qırımda iç bir qırımlı [qırımtatar] (Şirin ve onıñ kibi kiçik bir gruppasından ğayrı) bu saylavlarğa öz isteginen barmadı. Tek mecburen çalışqanlar rey berdi, olardan tek kelmege degil de, Putin içün toldurılğan bülletenniñ resmiy şeklinde esabat bermekni talap ettiler. Bunı "saylavlarnıñ" iştirakçilerinden bilem, dep qayd etti Qırım.Aqiqatqa faal.
Muarririyet telükesizlik maqsadınen soyadını aytmağan Aqmescitteki qırımtatar ve faal, Şirinniñ aytqanları qırımtatarlar ve Rusiye akimiyetine qarşılıqlı işançsızlıqnı qayd etti, dep saya.
"Şirin qırımtatarlarnıñ faalligini kördi, men ise körmedim. Em de o, qırımtatarlarnıñ duyğusal vaziyetini de añladı. Belli ki, Şirin er yerde milliy alâmetke köre saylavlarnı nezaret etmege yetiştirdi, lâkin nasıl ve ne aqqı ile belli degil. Saylavlardan ğayrı, Şirin milliy alâmetler boyunca daa nasıl esaplar yapa? Ve onıñ aytqanlarından soñ, Rusiye Federatsiyasınıñ diger regionlarında milliy alâmet boyunca rey berüvlerni nezaret etelermi, dep tüşünem. Ya da Rusiye akimiyetiniñ tek qırımtatarlar üzerinde hususiy nezareti barmı?" – dep qayd etti faal.
Bunıñ episi yalan, qırımtatarlar arasında böyle bir kelüv olmadıQırımtatar faali
Feodosiyadaki qırımtatar faali, onıñ soyadını muarririyet telükesizlik maqsadınen aytmay, Qırım saylav komissiyası bildirgen saylavğa kelüv kerçekte olmadı, dep tarif etti.
"Bunıñ episi yalan, qırımtatarlar arasında böyle bir kelüv olmadı. Men şahsen ve diger regionlardan fikirdeşlerimiz bu esnasnı mahsus közettik, onıñ içün neticelerimiz esassız degil", - dep izaatladı Qırım.Aqiqatnıñ faaliyetçisi.
Qırım.Aqiqatta Qırım bölüklerinden birinde saylav neticeleriniñ sahteleştirilgeni aqqında malümat bar. Bu Yalta bölge saylav komissiyasınıñ azası ile subet. O, rey berüv elektron urbaları olğan KOIB rey berüv sistemaları vastasınen rey berüvni şikâyet ete.
Saylavlar qanunsızdır ve Rusiye Federatsiyasınıñ içki istimalcılarına ait, dep bildirdi Qırım.Aqiqatqa bergen intervyüsında Ukrayina prezidentiniñ QMC Daimiy temsilcisiniñ muavini Denis Çistikov. Onıñ qayd etkenine köre, bu saylavlar tek Ukraina tarafından degil, halqara toplulıq tarafından da tanılmay.
RF Merkeziy saylav komissiyasınıñ malümatına köre, Rusiye prezidenti saylavlarınıñ neticelerine ve protokollarnıñ işlenüvine köre Vladimir Putin 87,28% rey aldı. Saylavlarğa kelgenlerniñ sayısı 77,44% teşkil etti, Aqyarda - 81,79%, Qırımda - 89,76%.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
