Bağçasaray rayonından Aleksandr Sizikov — Rusiye quvetçileri tarafından ağır cinaiy maddeler boyunca taqip etilgen yüzden ziyade Qırım musulmanlarından biridir. Yol qazasında yaralanğan kör bir Qırım sakini "terror teşkilâtını teşkil etip, akimiyetni devirmege azırlağan" — Aleksandr Sizikovnı 17 yılğa azatlıqtan marum etken Rusiye mahkemesiniñ hulâsaları böyle. Üç yıl ev apsinde tutıp, şimdi SİZO-ğa yolladılar. Qırım.Aqiqat, ükmü ölümge ketire bilecek siyasiy mabüsniñ ikâyesini ikâye ete.
Aleksandr Sizikov 2023 senesi mayıs ayında Rusiyeniñ Rostov-na-Donu şeerindeki Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesi tarafından "terror teşkilâtınıñ faaliyetini teşkil etüv" ve "akimiyetni zorbalıqnen zapt etmege azırlav" qabaatlavı boyunca mahküm etildi.
O qabaatını tanımay. Rusiyeniñ uquq qorçalayıcı merkezi onı "Memorial" qırımlını siyasiy mabüs olaraq tanıdı. Üç yıldan ziyade ev apsinde keçirdi. Şimdi siyasiy mabüsniñ kerçek apis cezası bekley. Rusiye qanunları onı ve körüvni bütünley ğayıp etken diger insanlarnı ceza izolâtorlarında bulunmaqtan azat etse de, onı aman-aman eki yılğa apiske atmaq isteyler. Qırımlı bir qaç künden berli Bağçasaray izolâtorında tutula.
Aleksandr Sizikov keçmişte adiy bir adam edi. Onıñ qorantası aytqanı kibi, o, faal vatandaşlıq mevamı ve dini ile Rusiye quvetçileriniñ diqqatını celp etti. Muarririyet Qırım ve Rusiye territoriyasında bulunğan subetdeşleriniñ telükesizligi içün olarnıñ adlarını aydınlatmay.
Sport, santıraç oyunı, islâm
Aleksandr Sizikov 1984 senesi Aqmescitte doğdı. Onıñ qorantası Qırım yarımadasına keçken asırnıñ 70-nci yıllarında Rusiyeniñ Krasnodar ülkesinden köçip kelgen. Siyasiy mabüs Bağçasaray rayonınıñ Turgenevka köyünde yaşay.
Yerli mektepte oquan, soñra Aqyar aletler qurucılığı institutını bitirgen. Sportnen oğraşa, santıraç oynay kompyuter oyunları ile meraqlana edi.
2000-inci senelerniñ başında Aleksandr Sizikov islâm dinini qabul etti. Bundan evel din adamı degil edim. Ana-babası onı pravoslav kilsesinde çoqundırdılar, amma o, bu dinden közü qaytqan.
Qırım.Aqiqatqa siyasiy mabüsniñ tanışları aytqanı kibi, islâm printsipleri genç studentni ayrette qaldırğam Aleksandr Sizikov Quran oquy, musulmanlarnen qonuşa ve neticede bu dinni qabul ete. O vaqıttan berli o, islâm ananelerine riayet etmege tırışa, namaz qıla, arap tilinde dua ete. Bir qaç yıl evelsi acılıqa da bardı.
Facia ve yañı ayat
Aleksandr Sizikov 2009 senesi yol qazasında alğan yaraları neticesinde körüv qabiliyetini coydı. Bir saba işke ayaqmaşnanen ketken edi. Onı qarşı yolaqqa çıqqan maşna urdı.
Onıñ ne küni bar, ne gecesi
"Mahkeme oldı, aydavcı eki yıl şartlı apis cezasını aldı. Saşa ise bütünley kör oldı. Onıñ ne küni bar, ne gecesi. Tam qaranlıq, çünki köz sinirleri bütünley kesildi. O, ayrıca, açıq qafa-beyin yarası, başında metall levha, burun, çengesi ve ayağı qırılğan edi. Üç ay devamında hastahanede yattı. Mucizeviy şekilde sağ qaldı", — dep tarif etti Qırım.Aqiqatqa Aleksandr Sizikovnıñ dostları.
Kör olğan soñ qırımlı yañıdan yaşamaqnı ögrenmek mecbur oldı. O, Kıyivde reabilitatsiyanı keçti, körler içün sopanı qullanmaqnı ögrene edi. Qorantası onı Moskvağa tedaviylevge alıp ketti, amma anda onıñ alı ümütsiz olğanını ayttılar.
Aleksandr Sizikov tış memleketlerge reabilitatsiyağa barıp, soñra Qırımğa qayttı. Evde Braill yazısını ögrendi, onıñ yardımınen oquy bile.
Körme qabiliyetini coyğan soñ, Aleksandr Sizikov körler içün mahsus levha yardımınen santıraç oynamağa devam etti.
Lâkin qırımlı faal yaşayış tarzını devam ete edi — anasınen beraber dağlarğa barıp, Fiolent burnu, Golitsın yolu ve Ay-Petrige çıqa edi.
Qırımnıñ Rusiye tarafından ilhaqından soñ Aleksandr Sizikov Qırım musulmanlarınıñ evlerinde keçirilgen kütleviy tintüvler, tutuluvlar ve apiske alınuvlarğa sert qarşılıq kösterdi.
Saqat olğanına baqmadan, o, faal vatandaşlıq mevamını köstere edi. Qırım musulmanlarınıñ evlerinde keçirilgen tintüvler vaqtında kelip, siyasiy mabüslerniñ mahkemelerine bara edi.
O, 2016 senesi apiske alınğan sabıq vasiyi, siyasiy mabüs, "Topçikoy" din cemiyetiniñ reisi, "Hizb ut-Tahrir" işi boyunca Bağçasaray ekinci gruppasınıñ figurantı Edem Smailovğa qol tutmaq içün eki kere bir kişilik piketlerge çıqqan edi.
Bir kün Rusiye quvetçileri Sizikovnıñ evine de keldi.
Tintüv ve ev apsi. "Köşede oturıp, ağlamaycağım" degen edi
2020 senesi iyülniñ 7-nde Aleksandr Sizikovnıñ terrorizmde qabaatlanğanı belli oldı. O künü Rusiye quvetçileri onı dört adres boyunca qıdırğan edi.
Aleksandr Sizikov qayd etilgen Turgenevkadaki evni 2014 senesi Qırım Rusiye tarafından ilhaq etilgen soñ Qırımğa köçken rusiyelilerniñ qorantası kiralay edi. Bu sebepten onı anda tapmağan ediler.
Qırımlı özü Büyük Onlarda o vaqıtki qadını yanında yaşay edi. Amma onı anda da tapıp olamadılar, çünki qorantası bir kün evelsi yatqan tanışlarına musafirlikke ketken edi.
Rusiye operativcileri Aleksandr Sizikovnıñ Saq şeerindeki qartanasına bile kelgen ediler. Neticede onı dostlarınıñ evinde tapıp, sorğuğa çekmek içün zornen alıp ketken ediler.
"İnsanlarğa "maski şou" yaptılar. Saşa ketmekni red etti, dedi: "Bir yerge ketmeyim!" Bu sebepten onı qol ve ayaqları ile maşnağa çekip alıp ketken ediler", — dep tarif ettiler Qırım.Aqiqatqa.
Tutulğan soñ cemaatçılıq kirişti, qırımlı ev apsine yiberildi. Onı Turgenevkağa apishanege yolladılar.
Onıñ bütün aqları sıñırlandı
Ev apsiniñ bütün müddeti devamında Aleksandr Sizikov, oña ev işlerinde yardım etken anasınen yaşay edi. Qoranta dostlarınıñ aytqanına köre, tintüvden soñ apayı onı terk etti.
Quvetçiler Aleksandr Sisikovnıñ pasportını tutıp alğan, onıñ bank kartları ve internetini blok etken onı tış dünyadan izolâtsiya etkenler.
"Saşa, aslında, cemiyetten qapaldı. Para qullanmağa imkân bermediler. Bugün kim parasız yaşay bile? Onıñ bütün aqları sıñırlandı. O, qapatılsın dep, er şeyni yaptılar. Amma oña er yıl sanatoriyge barıp reabilitatsiya yapmaq kerek ola. Amma Saşa optimistik olmağa tırışa edi. Köşede oturıp ağlamaycağını ayttı. O, ümüdini üzmedi ve er şey "Allahnıñ qollarında" dep ayttı", — dep ayta siyasiy mabüsniñ tuvğanları.
"Azat bir insannı" söndürmek isteyler
Aleksandr Sizikov Rusiye mahkemesi tarafından Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 (terrorizm teşviqatı, aqlavı ve qol tutuvı ile oğraşqan teşkilâtlarnıñ teşkil etüvi ya da faaliyetinde iştirak etüvi) ve 278 (akimiyetni zorbalıqnen zapt etüv) maddelerine istinaden mahküm etildi. Siyasiy mabüsniñ dostları ve qorantası bu qabaatlavlarnı tanımay. Olarnıñ fikrince, o, faal vatandaşlıq mevamı ve dindaşlarınıñ belâlarına lâqayt qalmağanı içün zarar kördi, çünki akimiyetni zorbalıqnen devirmek fikri iç bir vaqıt onda yoq edi.
Aleksandr Sizikov aqqında malümatnı Rusiye quvetçileri bir qaç yıldan berli toplay edi. Bu esnasqa tanış olğan qorantalarnı da qoşmağa tırıştıq. Aleksandr Sizikovnıñ evinde keçirilgen tintüv vaqtında tapılğan yasaq etilgen diniy edebiyat, şaatlarnıñ aytqanına köre, düz yazılı edi kör adam onı qullanıp olamaycaq.
"Qırımda faal insanlarnı taqip eteler. Sessiz olğanlarğa iç bir şey yapmaylar. Saşa faal, oqumış ve aqıllı bir oğlan. Güzel er kesni sustura bile, çünki öz aqlarını bile. Bu kibi insanlar akimiyetke keder ete. Onıñ içün quvetçiler ondan qorqa ediler. Saşanıñ işinde er şey "serbest adamnı söndürmek" içün yapıldı. Çünki cenkni adiy insanlar, saqatlar ve pensionerlernen yapa bileler. Saşa bizim şeitimiz olğanını aytamız. 2009 senesi onıñ qara sızığı başlağanı kibi, öyle de bitmey" , — dep sayalar qorantasında.
Aleksandr Sizikovnıñ özü de qabaatını tanımay. Onıñ imayesi ükümni "adaletsiz, tsinik ve küfürli" dep adlandırdı ve ükümge itiraz bildirmege tırıştı.
Sentâbrniñ 13-nde Moskva yanındaki Vlasiha İstinaf arbiy mahkemesi istinaf şikâyetni baqtı.
Aleksandr Sizikovnıñ ilk mahkeme qararı deñiştirilmedi. Oña alâ daa 17 yıllıq apis cezası üküm etile bile.
Mahkeme oturışuvından soñ Aleksandr Sisikovnıñ ev apisinde olğan elektron bileziklerini alıp taşladılar. Ertesi künü Rusiye politsiyasınıñ vekilleri onı evden alıp ketti. Bir müddet devamında onıñ aqqında iç bir şey belli degil edi. Uquq qoruyıcılar onı Bağçasaray SİZO-sında taptılar. Şimdi Aleksandr Sizikovnı apishanege avuştırmaq meselesi köterile. Saqatlığına baqmadan, oña sert rejimli koloniya telükesi bar.
Aq qorçalayıcılar halqara toplulıqnı Aleksandr Sisikov ve Ukrayinanıñ diger ağır hasta vatandaşlarınıñ azat etilmesine yardım etmege çağıralar. Halqnıñ bu muracaatqa cevabı şimdilik yoq.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
