"Boş vitrina". Rusiye Qırımda Cuma Caminiñ quruluvını ne içün keçiktire

İşğal etilgen Qırımda Aqmescitteki Cuma Caminiñ yüzde 95-i azır olğanını haber ettiler.Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı Sergey Aksönov camideki işlerniñ bu yılnıñ sentâbr ayında tamamlanacağına inandıra. Belli olğanı kibi, Cuma Caminiñ quruluvı Kremlniñ Qırımdaki siyasiy leyhalarından biridir. Ne içün Rusiye akimiyeti içün müim olğanına baqmadan bu leyha bu qadar sozulğanını Qırım.Aqiqat ögrenmege tırıştı.

Qırımnıñ Rusiye ükümetiniñ vitse baş naziri Mihail Nazarovnıñ haber etkeni kibi, al-azırda cami binasınıñ iç ve tış dekoratsiyası yapıla, etraf abadanlaştırıla ve müendislik ağlarına qoşuluv tamamlana.

Milletlerara munasebetler Şurasınıñ Moskvada keçirilgen soñki toplaşuvında Vladimir Rutinniñ Cuma Caminiñ quruluvı "olduqça uzun bir müddet devam etkenini, tamamlanması kerekligini" qayd etken soñ obyektteki işler tezleşti.

"Cuma Cüminiñ quruluvı prezidentimizniñ şahsiy destegi sayesinde ömürge keçirile. Leyha Rusiye metsenatlarnıñ parasına qurula. Devlet başı işniñ tezleştirilmesi ile bağlı emir berdi, biz zaten aman-aman bitirmektemiz", - dep bildirdi Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı yanında Qırımtatatar şurasınıñ reisiniñ muavini Çingiz Yakubov.

Qırımnıñ işğal yolbaşçısı Sergey Aksönov, obyektniñ quruluvı vaqtında "maliyeviy plannıñ bozuluvı" oldı, dep bildirdi.

"İş hususiy teşkilât tarafından yapıla, bücetten ayırılğan para degil. Logistika ile bağlı qıyınlıqlar bar, malzemelerniñ bir qısmı memleket tışından ketirile. Quruculıq bu sene bitecegine inanamız. "Mahsus operatsiyanıñ" başlanması da memleketimizdeki bir çoq esnasnı deñiştirdi", - dep qayd etti Aksönov.

Qırımtatar faalleri Cuma Caminiñ quruluvı Kremlniñ Qırımdaki siyasiy leyhası olğanını qayd eteler.

Qırımtatar faali Edem Dudakov Qırım.Aqiqatqa izaat berir eken, bu leyhanı Qırımdaki Rusiye akimiyetiniñ propagandasınıñ bir qısmı olaraq körgenini bildirdi.

"Avtohton Qırım yavaş-yavaş öle. Bu ise akimiyet organlarına kelişe. Amanlıq vitrinası kerek, bu vitrina da ise qırımtatar narrativi kerek. Amma aslında vitrinadan ğayrı avtohton medeniyetni, tilni, tarihnı, toponimikanı inkişaf ettirecek bir şey yoq. Vitrina bunı köz ögünde tutmay. 1944 senesinden soñ Qırım nafile temizlendimi? Ne deyim, tamır halqnıñ tilini deystekleycek bir şey yoq. Bizim tilimiz ise coyulayatqan tiller cedveline kirsetilgen. Tasilge kelgende vaziyet olğanından daa beter oldı. Mekteplerde tuvğan tilde oquğan sınıflarnıñ sayısı eki qat azlaştı. Vitrina boş. Qayda baqmasañ avtohton Qırım yoq olayata. Şunıñ içün Müftiyatqa sualim bar - bu cami kim içün qurula? Kelecekte halq yoq olsa, bu cami kim içün? Gençlerimiz Qırımdan qaça", - dep aytıp berdi faal.

#LiberateCrimea halqara areketiniñ faali Ruslan Seydametovnıñ fikrince yañı Cuma Cami bir çoq qırımtatarda yaramay tedaiy uyandıra.

Bu natsistler öz vaqtında sinagoga qurğan olsa ediler kibi. Topraqlarımızda işğalcilerni iç bir şey aqlamaz, iç bir şey olarnıñ cinayetlerini yuvıp ketmez. Mecburiy ğayıp olğanlar qayda? Siyasiy mabüslerniñ qorantaları nasıl yaşamalı? Milliy Meclisniñ yasağı ne vaqıt lâğu etilecek? Bularnı añlatsınlar. Qanlı parağa qurulğan bir camide, satqınlar keçirecek namaz nasıl qılınacağını tasavur ete bilemeyim. Olar da bunı añlaylar. Anda kelecekler tek olarnı destegenler olacağını bileler. Buña köre de bu qurucılıq olar içün müim degil. Alacaqları yalıñız qurucılıq vaqtında qırsızlanğan paradır", - dep bildirdi faal.

"Qırım birdemligi" cemaat teşkilâtınıñ faali Enver Şerfiyev Cuma Caminiñ quruluvınıñ keçikmesine sebep Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı büyük cenki olğanında emin.

"Büyük ihtimalnen Cuma Caminiñ quruluvı Qırımnıñ işğal akimiyeti yarımadanıñ Ukrayina Silâlı Quvetlerinden mudafaa etmege azırlanğanı sebebinden keçikti. Bu sene cami qurulıp bitecegnde şübelenem. Sebep de mudafaağa azırlanuv. Daa bir sebep, Kreml cenkke pek çoq para masraf etkeni içün leyhağa bu ve keçken sene yetersiz para ayırıluvı", - dep bildirdi faal.

Saqlı faal, Ukrayina Silâlı Quvetleriniñ askeri Vasıl Samoylovıç, quruluvnıñ keçiktirilmesi "işğal reberligi içün faydalı olğanını" saya, çünki böyle "ceplerine daa çoq para qoymaq mümkün".

"İlk nevbette quruluv kösterici olğanı içün keçikti. Er şey Putinniñ Qırımnıñ zapt etilmesi qanuniy, Qırımda er şey yahşı olğanını, anda qırımtatarlar taqip etilmegenini köstermege tırışqanda başlandı. Qırımtatar halqınıñ temsilcileri tevqif etilgende, ğayıp olğanda Rusiye olarnı qayğırğanını kösterüv ekiyüzlüliktir. Mektepler qapatıla, qırımtatar tilinde tasil alğanlarnıñ sayısı eksile, medeniyet merkezleri yoq etile, camilerde tintbvler keçirile ve aynı zamanda işğalciler er şey yahşı deyler ve bu caminiñ quruluvını köstereler", -dep bildirdi faal.

Sergey Aksönov qurucılıq bu sene tamamlanacağını bildirdi.

MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.

Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.

Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://d2a3ebzji45ji0.cloudfront.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.