Zenaat faaliyeti sebebinden yigirmi qırımlı jurnalist Rusiyeniñ apishanelerinde buluna. Bir çoq allarda apiske alınğan jurnalistler işkencege oğraylar, olar da, vatandaş jurnalistler İrına Danıloviç ve Amet Suleymanov kibi, uzun vaqıt tibbiy yardımdan marum qalalar. Bu aqta «Qırım platforması» üçünci parlament sammiti başlanmazdan evel keçirilgen matbuat konferentsiyasında «ZMINA» insan aqlarını qorçalav merkeziniñ vekili Viktoriya Nesterenko bildirdi, dep haber ete Qırım.Aqiqat mühbiri.
Onıñ malümatına köre, bugünki künde apiske alınğan qırımlı jurnalistler içün vaziyet qıyın qalmaqta, çünki büyük istilâ başlanğanından berli Ukrayina tek eki qırımlı siyasiy mabüsni azat etip oldı. Bu munasebetnen Viktoriya Nesterenko jurnalistlerni apishanede bulunğan qırımlı zenaatdaşlarını birdemlik köstermege çağırdı.
Onıñ qayd etkenine köre, Rusiye akimiyeti Qırım sakinlerini Rusiye ordusınıñ cenk ya da cenk cinayetleri aqqında aqiqatnı yazğanları içün keñ sürette taqip ete. Aq qorçalayıcınıñ aytqanına köre, büyük istilâ başlanğanından berli böyle bozuvlar içün jurnalistlerge qarşı eñ az 15 mahkeme davası yazıldı. Misaller olaraq vatandaş jurnalisti Lutfiye Zudiyeva ve «Qırım» mustaqil qırımtatar gazetasınıñ taqip etilmesini ketirdi.
Bundan evel Qırım aq qorçalayıcı gruppasınıñ yolbaşçısı Olga Skrıpnik «Qırım platforması» üçünci parlament sammiti arfesinde keçirilgen matbuat konferentsiyasında Qırım ilhaq etilgen soñ Rusiye Federatsiyası jurnalistlerge qarşı cinaiy siyasiy taqiplerni inkişaf ettirdi, dep aytqan edi.
Onıñ malümatına köre, terrorizm, casuslıq ya da silâ saqlavı qabaatlavları qullanıla. Misal olaraq Qırım.Aqiqatnıñ (Azatlıq Radiosınıñ leyhası) serbest hadimi Vladislav Yesipenko aytıldı. FSB onıñ arabasına gizliden granata qoydı ve bu oña qarşı sahte davanıñ sebebi oldı.
Vladislav Yesipenko – ukrayin jurnalisti, Qırım.Aqiqatnıñ serbest hadimi. Apiske alınmazdan evel içtimaiy ve ekologik meselelerni aydınlatıp. Qırım sakinleri arasında soravlar keçirdi.
2021 senesi martnıñ 10-nda onı Aqmescit şeerinde tutqanlar. Rusiye akimiyeti jurnalistni «Ukrayina istihbaratınıñ menfaatları içün» malümat toplağanında, em de öz maşinasında «evde yapılğan patlayıcı alet» saqlağanında qabaatladı.
Neticede Yesipenko 5 yılğa umumiy rejimli koloniyada qalmasına ve 110 biñ ruble para cezasına üküm etildi. Rusiye prokuraturası Yesipenkonı 11 yılğa azatlıqtan marum etmege talap etti.
Yesipenkonıñ özü ise Rusiye havfsızlıq küçleri onı elektriknen işkencege oğrattı, dep bildire.
ZMINA İnsan aqları Merkeziniñ leyha reberi Viktoriya Nesterenko mayısnıñ başında bildirgenine köre, 2022 ve 2023 seneleri Rusiye tarafından işğal etilgen Qırımda jurnalistlerge qarşı 162 basqı adisesi qayd etildi.
Nesterenko qayd etti ki, statistikada cinaiy taqipler, jurnalistlerniñ qaçırılması, memuriy protokollar, tintüvler ve İnternette qorquzuvlar bar. Onıñ fikrine köre, al-azırda Qırımda «erkin jurnalistika ve söz serbestligi içün yer qalmadı».
2023 senesi noyabr ayında KrımSOS aq qorçalayıcı teşkilâtı Jurnalistlerge qarşı cinayetler içün cezasızlıqnı toqtatuv halqara kününde 2014 senesinden başlap Rusiye Federatsiyası tarafından mesüliyetke çekilgen ya da çekileyatqan Qırım jurnalistleriniñ cedvelini derc etti. Bu cedvelge kirsetilgen 19 jurnalistten 16-sı daa apiste qala. Taqip etilgen jurnalistler cedvelinde eñ çoq basqığa oğrağanlar Qırım.Aqiqatnen işbirligi yapqanlardır. Bu cedvelde birinci yerde – Qırım.Aqiqatnıñ serbest jurnalisti Vladislav Yesipenko.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.