Uquq qoruyıcı Emir-Üsein Kuku, dört yıldan berli tahqiqat izolâtorında tutula. Onı, Rusiyede yasaqlanğan islâmiy siyasiy "Hizb ut-Tahrir" teşkilâtına aitliginde qabaatlaylar. Kukunı 2016 senesi fevral 11-inde evniñ yanında, o işke ketkende tutıp aldılar. Bu, qırımtatarnıñ endi ekinci tutıp aluvı edi, amma bu sefer onı tevqif ettiler ve SİZOda tutulmaq sıñırlav tedbirini sayladılar. Emir-Üsein Kukunıñ qorantası - ömür arqadaşı Meryem ve eki yaş balası Bekir ve Safiye - endi qaçıncı yıldan berli onıñ evge qaytqanını bekley. Qırım.Aqiqat, bu qoranta nasıl yaşağanını bilmek içün Koreizge barıp keldi
Koreiz qasabası - turistlerniñ begengen bir yeridir. "Ve yaqınlardan berli FSBcılarnıñ da", - dep qoşa Meryem Kuku. Olarnıñ penceresinden Ay Petri manzarası açıla. Bir sefer Meryem, tamam bu manzaranıñ süretini aqayına SİZOğa mektüpnen beraber yolladı. "O, o vaqıt öyle taaciplengen edi: "Sen bunı nasıl yaptıñ?", - dep sorağan edi. Men oña: "Nasıl-nasıl, süret çektim ve barıp bastırdım", - dedim. O ise daa ziyade şaştı: "Sen? Bastırdıñ?" Beceriksiz körünmege istemeyim, amma Emir-Üseinniñ tevqifinden evel men telefon esabını toldulğan terminalnen bile qullanmay edim. Bu maña sadece kerekmey edi. Telefonınmı o özü toldura edi ve daa çoq işni becere edi, şu yapılğan işniñ qıymetini, öz başına tüşkende añlaysıñ", - tarif ete Meryem.
2016 yılınıñ adiselerini hatırlağanda, Meryem, er şeyni slayd ve renkli resimler şeklinde hatırlağanını ayta: "O künü aqayım işke pek aşıqa edi, qave bile içmegen edi. Evden çıqıp, beyaz "Gazel"ni kördi, tamam şu hızmetlerniñ "Gazel"ini. Amma qaytmadı ve yoluna devam etti".
Soñra, qadınnıñ aytqanına köre, Emir-Üseinni arttan başına urdılar, vesiqa cüzdanını ve telefonını tutıp almağa ıntıldılar, özlerini tanıtmağa muracaatqa ise yalıñız sögünip aldılar. Meryem Kuku, o sabası FSBcılarnıñ planları biraz bozuldı, dep tüşüne: "Emir işke keç qalmağan olsa edi, er şey tınç-yavaş keçecek edi, böyle ise o, mikrorayonımızda er kes balalarını mektepke ozğarıp, işke ketken vaqıtqa tüşti. Tınç-yavaş olmadı, em de aqayımnıñ tutılıp alınğanını, tanışlarımız kördi. Quvetçiler Emir-Üseinni "Gazel"ge oturtqanında soñ, tamam olar maşna peşinden ketti".
Meryem, bir qaç vaqıttan soñ rusiye quvetçileri Emir-Üseinni evge ketirip, binada tintüv olacağını ilân etti, dep hatırlay.
"Bu, narkobaronnı yaqalamaq içün kelgen dayın nasıldır bir Hollywood filmi kibi edi", - FSB hadimleriniñ sayısını qadın böyle tasvir ete: tek Kuku qorantasınıñ azbarını degil de, bütün soqaqnı sarıp aldılar.
Tintüv vaqtında Kuku qorantasını, bütün cep telefonlarını bermege mecburladır, olar ise toqtamadan çalıp tura edi: "Bütün cep telefonlarımıznı aşhanede sofrağa qoydılar, ve Safiye (Emir-Üseinniñ qızı, tintüv vaqtında beş yaşında edi - QA), tamam burunları tübünden telefonnı çekip alıp, başqa hanege ketip, doğmuş qardaşıma telefon etti. Bizde tintüv keçirgenlerini, amma umumen er şey bir coruq olğanını ayttı", - külümsirep ayta Meryem.
Safiye daima babasına resimler resimley ve SİZOğa yollay. Onıñ büyük oğlu Bekir ise babasınıñ pul albomına mıqayt ola ve özünkini yavaş-yavaş toplay: "Mına bu - Osmanlı Devletiniñ pulu, mında yuqarıda tamğa bar - qırımtatarlarnıñ timsali. Asıl, bu babamnıñ pulları, amma o olmağance - vaqtınca menimki", - ikâye ete oğlançıq.
Mektüpler, yalıñız tutulğan Emir-Üsein içün degil, bütün qorantası içün destek oldı, dep ayta Meryem ve bir qaç kâğıt cüzdanını çıqara: "Bularnıñ episini maña aqayım berdi, bazıları onıñ adresine, bazıları - bizimkine kele edi. Adamlar dünyanıñ bütün köşelerinden yaza". Qadın, mektüplerni sofrağa çıqarıp, olar qayda kelgenini saya: "Kanada, Almaniya, Avstriya, İngiltere, Ukrainadan pek çoq. O, Gena Afanasyevniñ mektübini taptım".
Çoqtan-çoq olğan zarflar sofrağa sığmay.
Balalar, Bekir ve Safiye içün imzalanğan Camalanıñ otkrıtkalarına eñ çoq quvandı. Meryemniñ özü ise bala resimleri cüzdanını büyük şevqatnen saifeley. Ukraina şeerlerinde mektüp marafonını Amnesty International teşkilâtı keçirdi. Marafon mekteplerde de keçti: "Men, bu bala resimlerinen cüzdannı alğanda, balalarımnı ondan ayırıp olamay edim. Olar episini büyük odağa alıp ketip, bütün tabanğa töşep, oquy ediler, oquy ediler, oquy ediler... Vaqıt kete, ders yapmaq kerek, men ise olarnı ayırıp olamayım", - ikâye ete Meryem.
Meryem kâğıtlarnıñ birisinden bir parçanı oqıp bere: "Emir-Üsein Kukunı azat etmege rica etem. Onıñ balaları Safiye ve Bekir babasını pek bekley. Bayramlar keçe, balalarnı muğaytmañız, babaçığını qaytarıñız. Men üçünci sınıf talebesim, küçük bir şeerde yaşayım, balalarnıñ ve bütün insanlarnıñ bahtlı kelecegi aqqında azru etem. Er kes öz evinde, öz vatanında yaşamağa istey. Kseniya Vasilyeva, 9 yaşında".
Sentâbr 8-inde Kukunıñ qorantasında bayram edi - Meryem ve Emir-Üsein Kukunıñ evlengeninden on dört yıl keçti. "Biz endi on dört yıl evlimiz, beraber ise tek on yaşadıq. Qalğan vaqıt Emir türmede otura", - dep yekünley Meryem.
Tevqif ve SİZOda tutulğanından üç yıl kecken soñ, 2019 senesi oktâbr 11-inde, rusiye prokurorı Yevgeniy Kolpikov, uquq qoruyıcı Kuku içün şiddetli rejim koloniyasında 15 yıl istedi.