Mahsus Qırım.Aqiqat içü
Rusiye nezareti altındaki Aqmescit Kiyev rayon mahkemesi, halqta “Veciye Kaşka davası” kibi belli olğan cerrarlıq davasında zarar körgenni üçünci ıntıluvından soñ tapıp ve sorğuğa çekip olğan. Türkiye vatandaşı Yusuf Aytan Aqmescitniñ başqa mahkemesine ketirilip, andan video vastası ile sorğuğa çekildi. “Cerrarlıq qurbanı”nıñ saatlığında cinaiy dava malümatına ne zıt kele? Qaysı bir ifadeler qabaatlav tarafınıñ mantığına qarşı kele ve bu oturışnıñ ne sualleri cevapsız qalğan?
Zarar körgenniñ tarifi
Sorğu vaqtında Yusuf Aytan, Aliye Kaşka ile internetten tanışqanını ve bir qaç aydan soñ oña köçip kelgenini tarif etken. Bahtlı kelinniñ qorantası nikâh tedbirini keçirgen. Aytannıñ aytqanına köre, o vaqıt Veciye Kaşka (bu cinaiy dava boyunca tutuluv vaqtında elâk olğan Aliyeniñ bitası), yaş qorantanıñ ihtiyacı olğan aşhane aletleri ve başqa varlıq alması içün tornuna eki-üç biñ dollar bergen.
Oña qaraman dey ediler. Bir yıl Veciye Kaşkasız (süret toplamı)
Yusuf Aytan, bir qaç vaqıttan soñ “yavaş, qavğasız” ketmege istegenini ayttı, amma qadınınıñ qorantası ondan maneviy zarar tölemesini talap etken. Soñra bu, Aytan aytqanı kibi, “dava”ğa Bekir Degermenci ve Asan Çapuh qoşulğan, daa keççe ise - Kâzim Ametov ve Ruslan Trubaç. İlk körüşüvde ondan eki masnasından birisini tutıp alğanlar, ve “sürgünlik”nen qorquzıp, senet yazmağa mecburlağanlar. Senetke köre, eki aydan Aytan qorantağa yedi biñ dollar qaytarmalı edi
Bundan soñ olğan daa eki körüşüvde “Veciye Kaşka davası”nıñ iştirakçileri Aytannı beden cezasınen, ırğatlıqqa tüşmek ihtimalınen ve büyregini kesip alamaq tekliflerinen qorquzğanlar. Ve şu vaqıtlarda, aqaynıñ aytqanına köre, Çapuh ondan pasport ve daa nasıldır qiymetli şeylerni tutıp algan. O zaman Aytan, onıñ yaşayışına telüke bar olğanını añlağan ve Rusiye İİN-ne muracaat etken.
“Sahte” nikâh
Yusuf Aytan öz vaqia tarifini ifade etken ve qabbatlav tarafınıñ bir qaç sualine cevap bergen soñ, advokatlar, bu adiselerge başqace baqmağa imkân bergen bir qaç incelikni açıqlağan. Böylece, nikâhqa azırlıq körülgen vaqıtta Aytannıñ daa başqa kezgen qadını bar olğanı sorğu devamında belli olğan. “Amma men onen yaşamay edim. Aliye içün ciddiy niyetlerim bar edi”, - dep añlattı mahkemede aqay.
Bundan ğayrı, kelecekte bu oynaşuv nevbetteki (eñ azından üçüncu) evlilikke çevirilgen. Nasıl oldı da, o, musulman olıp, nikahnı bozdı - Aliyeni bıraqıp, başqa qadınnı aldı sualine Aytan, onıñce, nikâh “sahte” edi, dep cevaplandı. Bu merasim Türkiyedekilerge oşamağanı içün o böyle neticege kelgen.
Öz nevbetinen sorğu vaqtında mahkemelengen insanlar, Aliye Kaşka evlilik aferacınıñ qurbanı olğanını aytqan, yani Aytan başından ondan ve qorantasından aqça almağa istegen.
Borcğa aqça almağanmı?
Sorğu vaqtında Yusuf Aytan Veviye Kaşkadan alça alğanını inkâr ete edi. Bundan ğayrı o, iç kimseden iç bir vaqıt aqça almağanını beyan etken. Ve Aytan, şaat Aliye Kaşkanıñ “yavaş, qavğasız” ketmezden evel o evlerinden para hırsızlağan dep aytqanını red etken.
Oturış devamında malüm olğanı kibi, Aytan Veciye Kaşkadan bir qaç “kreditlerini” ödemek içün üç biñ dollar borcğa alğanını tasdıqlağan imayeniñ delilleri bar. Borcunı maşnalarından birisini satıp qaytaracaq edi. Tamam şu, soñunda “talap etilgen” aqçalardır.
Meraqlısı şu ki, Aytan, borc içün “tutılıp alınğan” maşnanı bir aydan soñ Kaşkalarnın azbarından raat-raat alğanını tasdıqlağan. “Cerrarlar”nıñ böyle özüni alıp baruvı qabaatlav tarafınıñ mantığına uymay, çünki olarnıñ ayqanına köre, “cerrarlar” toqtamadan borc qaytarmasını talap ete eken.
Diskni bermegenmi?
Mantiqiy kelişmemezliklerden ğayrı, sorğu vaqtında cinaiy dava malümatında olğan uymamazlıqlar da aydın olğan. Misal içün, Yusuf Aytan sorğu vaqtında, cerrarlıqtan soñ Rusiye İİN-ne muracaat etkenini bildirgen, amma dava malümatında o, Rusiye Federal havfsızlıq hızmetine ariza bergen dep yazılğan.
Bundan ğayrı, mahkemede sorğu vaqtında Yusuf, cerrarlarnıñ qorquzuvlarını diktofonğa yazğanını aytqan, amma dava malümatında böyle cihaz belgilenmegen.
Daa bir şey - sorğu protokolında Çapuhnın oğlu Arsenniñ adı mevcüt.Amma sorğu vaqtında o böyle adamnı bilmegeni ve onıñ adınıaytmağanını iddia etken. Ne etip bu ad dava malümatında peyda olğan - belli degil.
"Belki qaytarmaz edim!"
Senet yazmanıñ alı da imayege meraqlı edi, anda Yusuf borcunı eki ayda qaytarmağa söz bergen. Amma Aytan aytqanına köre, o şu para miqdarınen razı degil edi, amma yazğan, çünki “zarar körmeden o yerden ketmege istedi”. “Qaytarırım dep ayttım. Böyle sakin vaziyette belki qaytarmaz edim” - dedi Aytan.
Amma senet ikâyesinde daa meraqlı şey belli oldı- o türk tilinde yazılğan, çünki, Aytannıñ aytqanına köre, o rusça yazmağa bilmey. Amma imaye, ne içün aysa sorğu protokollarını rus tilinde yazıp imzalağan sualine, rusça bir-eki söz yazıp olğanını aytqan.
- Ya dört söz yazıp olasızmı? - dep soradı advokar Edem Semedlâyev.
- Olam.
- Ya beş?
- Mahkeme bu sualni red ete, - dep böldi lafnı mahkemeci Mihail Belousov.
Amma senette tek doquz söz dep añlatqan imaye. Böylece, cinaiy davada onıñ yazılarına köre, Aytan senetni rus tilinde de yazıp olacaq edi, amma mahkemeden bunı gizlegen.
Buna ve başqa kelişmemezliklerge esaslanıp imaye, cinaiy davanıñ ayrı malümatnı açıqlamağa talap etti, amma mahkemeci apansızdan sorğunı toqtattı ve oturışnı başqa künge avuştırdı.
Zarar körgenni tekrar tapıp sorguğa çekmek mümkün olacaqmı, yoqmı, martnın 28-inde belli olacaq.
İgor Vorotnikov, Qırım blogeri
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün