ATR qırımtatar telekanalı maddiy zorluqlarğa oğradı. Ukraina devlet bücetinde belginlengen paranıñ bir qısmı kanalnıñ esabına keçken maliye yılınıñ soñunda keldi, ve olarnı bücetke qaytarmağa mecbur ediler. Neticede ATR yapqan programmalarınıñ 90%-ını toqtattı, hadimlerniñ aman-aman yarısı işten boşatıldı.
Medeniyet, gençlik ve sport naziri Volodımır Borodânskıynıñ Telegram-kanalında bildirgenine köre, «2020 senesi devlet büceti belgilegen qırımtatar televizion yayınları içün devlet desteginiñ miqdarı 50 million ğrıvnâ ola» ve «Ukrainanıñ tamır halqı olaraq qırımtatar halqına, hususan qırımtatar televizion yayınlarına qoltutmaq devlet içün eñ müim prioritetlerden biri ola». ATRniñ vaziyeti aqqında Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında aytıldı.
ATR telekanalınıñ saibi Lenur İslâmov, maliye etilüvniñ sozulması müessisege ne içün pek tesir etkenini Qırım.Aqiqatqa tarif etti.
Bizni bir ayğa informatsion cenkten çıqarıp attılar. Elbette, muhalifimiz bunı tez-tez qullandıLenur İslâmov
– Biz yılnıñ soñunda ümüt etken 15 millionımıznı alıp olamadıq. Kira, Qırım içün yayınlar, uydu. Programmalarnıñ yapılmasına tek bir qaç million belgilengen edi. Mesele para degil, mesele bunıñ nasıl yapılğanı. Bir ükümet ketti, başqası keldi, qıyınlıqlar olacağını bile edik, amma bu qadarını tüşünmedik. Diger taraftan, keçken yılnıñ bücetini qısqartmağa mecbur olğanlarını da añlaymız. Bunı evelden bilse edik, vaziyetke bir şekilde azırlanır edik. Stabil yayın yapmaq, seyircini tutmaq, em de informatsion cenk vaqtında, pek müim ola. Yayınnı eki saatqa toqtatmaq bile – fevqulâde vaziyet, bu çelik töküv tsehini toqtatmaq kibi bir şey. Yılnıñ soñunda tempimizni coydıq, bizni bir ayğa informatsion cenkten çıqarıp attılar. Elbette, muhalifimiz bunı tez-tez qullandı.
Qırımnıñ Rusiye kütleviy haber vastalarında Ukrainadaki qırımtatar telekanalınıñ zorluqları aqqında bir sıra şey çıqtı. Qırımnıñ Rusiye iç siyaset, malümat ve bağ naziri vazifelerini eda etken Sergey Zıryanov «Krım 24» yayınında ATR jurnalistlerine muracaat etti bile:
«Anda, Ukrainada, yahşı mütehassıslar bar, işsiz qalğanlar – Rusiyeniñ Qırımına hoş kelsinler. Mında olarğa er vaqıt iş taparmız, ve Qırım cumhuriyetiniñ Rusiye Federatsiyası terkibinde inkişaf etkenini körerler».
Lenur İslâmov Sergey Zıryanovnıñ laflarını tamamen siyasiy dep saya.
Bizim bundan evel de zorluqlarımız oldı – işğalci Rusiye akimiyeti bizge yayın yapmağa izin bermegende yayınımız eki ayğa söndürilgen ediLenur İslâmov
– Birinciden, «Ukrainada» nasıl doğru aytılğanını ögrensin. Ekinciden, yapqanı jurnalist meselesi degil, medianıñ problemlerini siyasiy mısqıllav ola. Asılında biz dayandıq. Bizim bundan evel de zorluqlarımız oldı – işğalci Rusiye akimiyeti bizge yayın yapmağa izin bermegende yayınımız eki ayğa söndürilgen edi. Şimdi aqşam yayınlarını başladıq, çünki insanlar beklep olamay. Bütün bu qıyınlıqlarnı yeñmek mümkün. Söz sırası, nazir Borodânskıy uyduğa hızmet etken şirketke şahsen telefon etip, bizni söndürmesinler, dep rica etti. Şimdi 15 million borcumız bar, bu 50 milliondan 15-ini keçken senege masraf etmek kerekmiz. Yani, şimdi 15 million eksigimiz bar. Bu paranı qaydan alacaqmız, çezip yürem, çeşit qurulışlarğa baram. Bu borcnıñ bir qısmı – devlet yayıncıları ögündeki vazifelerimiz.
Lenur İslâmov, Qırımnı terk etmege mecbur etken jurnalistler, ATR hadimleriniñ temeli, qalacaq ve işine devam etecek, dep emin.
Qırımtatar faali Zair Smedlâyev, yarımadada çalışqan «Millet» Rusiye telekanalı qırımtatarlarnıñ haber ihtiyaclarını, onıñ fikirince, ne içün qarşılap olamağanını añlata.
ATR telekanalı halqnıñ parasına quruldı ve iş adamlarımıznıñ desteginen inkişaf etti. Qırımtatarlar içün onıñ işi pek müim olaZair Smedlâyev
– ATR telekanalı halqnıñ parasına quruldı ve iş adamlarımıznıñ desteginen inkişaf etti. Qırımtatarlar içün onıñ işi pek müim – şimdi bu Ukraina akimiyetiniñ qırımtatar meselesine, ana tilimizniñ canlanuv işine olğan munasebetini köstere. Qırımdaki «Millet» telekanalı Rusiye devlet sımarışını yerine ketire, onıñ vazifesi – propaganda yapmaq, qırımtatarlarnıñ er vaqıt sabadan birisi evge, camige, müessisege sürip kirecegini, birisi hırsızlana bilecegini beklep, yarımadada şeñ ve serbest yaşağanını köstermektir. «Millet» telekanalı bunı körmey ve masal añlata, em de esasen rusça. Seyircileri de çoq degil, amma seyircilerge malümat berecek telekanallarımız olmasa, olar «Milletni» baqmağa, yavaş-yavaş anda keçmege mecbur olacaqlar.
Kütleviy haber institutınıñ eksperti Yekaterina Dâçuk, Qırımda Ukraina sesiniñ bar olması müim ola, dep qayd ete.
Maña ATR öz memleketinden quvuldı kibi körüneYekaterina Dâçuk
– Maña ATR öz memleketinden quvuldı kibi körüne. İnformatsion cenk kete, yarımadağa alternativ malümat bergen yekâne qırımtatar telekanalınıñ yayını sıñırlansa, akimiyetke bu kerekmi degen sual peyda ola. Şimdi vaziyet Rusiye içün pek elverişli ola: alternativ malümat olmasa, o, insanlarnı zombige çevire bilecek, er şeyni quvanç renklerinde kösterecek. Qırımda haber boşluğı bar, faaller tutula, apiske alına, saytlar blok etile – Rusiye propagandasına elverişli olmağan er şey sıñırlana. Belki, Medeniyet nazirligi şimdi işğal etilgen topraqlar içün deñiştirilgen UATV çetel yayın telekanalı çerçivesinde Qırım içün bir leyha yapacaq ola, amma qırımtatar telekanalı oña para ayırılğan soñ olmaq kerek, dep tüşünem.
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
Sergey Mokruşin, Qırım.Aqiqat alıp barıcısı
