Yaznıñ üç ayı içinde işğal etilgen Qırım sakinlerine qarşı Rusiye Silâlı Quvetlerini "itibardan tüşürüv" maddesi ile yüzden ziyade protokol tizilgen. Bu Prezidentniñ Qırım MC Daimiy temsilciliginiñ statistikasıdır. Qırımlılarğa sözler, yırlar, tatu ve atta aş içün cöremeler berile. Qırım.Aqiqat Qırım sakinleriniñ yaz aylarında Rusiyeniñ Ukrayina ile olğan cenkine nasıl etip narazılıq bildirgenleri aqqında aytıp bere.
Rusiyeniñ Ukrayinağa büyük cenki başlatmasından soñ Memuriy uquq bozmalar Qanunnamesinde yañı 20.3.3 madde peyda oldı – "Rusiye ordusını itibardan tüşürmek içün yapılğan açıq areketler". Bu maddege köre Rusiye akimiyeti er angi bir şekilde cenkke qarşılığını köstergen vatandaşlarnı taqip ete.
"Qırım esnası" uquq qoruyıcı teşkilâtı qayd etkeni kibi, ekseriy allarda Qırımdaki mahkemeler bu protokollarnı qanaatledirerek qırımlılarnı qabaatlı dep tanıy.
Keçken sene Qırımda "Cenkke yoq" ve "Barışıq içün" sözleri içün kütleviy tarzda cöremeler berile edi. Neticede Qırımdaki cenkke qarşı narazılıqlar şeklini deñiştirdi. Bugünde Rusiyeniñ Ukrayina ile cenkine qarşı seslerni yalıñız içtimaiy ağlarda degil, amma urba, tatu ve atta yemekte körmek mümkün.
"Cinaiy sözler"
Avgustnıñ 31-nde Rusiyeniñ nezareti astında olğan Keriç şeer mahkemesi içtimay ağlarda ukrayin timsalleri ile yazı içün yerli sakinni 7 künge tevqif etti.
Sebep, "Odnoklassniki" istimaiy ağındaki saifesinde Ukrayina tuğrası, Ukrayina bayrağı ile qız ve "Şan olsun Ukrayinağa" yazısı ile resim paylaşqanı oldı.
Keriç şeer mahkemesinde bu "azaları natsist Almaniya ile faal işbirlik etken ukrayin milliyetçileri teşkilâtı taarfından evel qullanılğan timasaller ve atributikası" kibi tanıdılar.
Yaqalanğaye kişiniñ ismi ve bu davağa dair fikri belli degil.
Bu kibi misaller Qırımda sıq-sıq rastkele. İyün ayında Aqyarda "Şa olsun Ukrayinağa" şiari içün Rusiye quvetçileri yerli sakinni yaqaladılar. Qırım.Aqiqatnıñ malümatına köre, qadın onı Aqyarda Rusiye künü munasebeti ile tantanalı tedbir vaqtında qıçırğan. Keçkenler ise "Yasasın qaramanlar" dep cevaplana edi.
Quvetçiler qadınnı er kes ögünde afu istemege mecbur ettiler.
Daa bir böyle vaqia yazda Aluşta akvaparkında yüz berdi. Yerli quvetçiler üç animator qıznı "manası qabul etilmez ukrayin türküsini qoyıp oynamaqta" suçladılar.
Er kes ögünde afu istegen soñ qızlarğa daa 15 biñer ruble para cezasına mahküm ettiler.
Yasaq tatlı aşlar ve tatu
İyünniñ soñunda Aqrnıñ sakini aqayından tatlı aşlardan deste bahşış olaraq alğan edi. Şu destede ise "Şan olsun Ukrayinağa" yazısı bar edi. Fotoresim Aleksandr Talipovnıñ "Krımskiy smerş" telegram kanalında yayınlanğan edi.
Bahşışnıñ saibine oldı belli degil. Amma bu ikâye Qırım sakinleri memuriy tazyıq şaraitinde böylece öz baqışlarını ifade etkenlerini köstere.
Qırımda Ukrayina tuğrası ile yarımadanıñ tatusı olğan insanlarnı rasketirmek mümkün. Bunıñ içün de problemler çıqa bile. Böyle şeyler içün er kes ögünde afu soramağa mecbur eteler.
Para cezaları
Avgust ayında 70 yaşındaki Canköy sakini qorada yazı içün 100 biñ ruble para cezasını aldı. Quvetçiler yazı "qabul etilmez" ve maqsadı "ordunı itibardan tüşürmek" olğanı içün protokol tizdiler. Yerli mahkeme ise buña razı oldı ve para cezası aqqında qarar çıqardı. Bu davanıñ tafsilâtı belli degil.
İyül ayında kene Canköyde içtimaiy ağlarda Rusiye ordusını itibardan tüşürgen yazılar içün kör faal İgor Nikitenko 35 biñ ruble para cezasını aldı.
O qabaatını tanımay, amma paranı mecburen almamalrı içün cöremeni ödedi. Onıñ fikrince, bir çoq Qırım sakini içün böyle cömremeler "köterilmezdir". Böylece Rusiye akimiyeti Qırımda cenkke qarşı olğanlarnı sustırmağa tırışalar.
Tirenüv Qırımda ep arta
Ukrayina Prezidentiniñ Qırım MC Daimiy temsilciliginde qayd etkenleri kibi, Qırım "bütün Ukrayina ile beraber serbestlik oğrunda küreşe ve küreşmege devam ete".
"Doquz yıldan ziyade devam etken işğalge ve yarımadada ukrayin olğan er şeyni yoq etmek ıntıluvlarğa baqmadan tirenüv ep arta. Kün-künde daa quvetli ola. Qırımda tirenüvniñ artmasına "Rusiye ordusını itibardan tüşürüv" maddesiniñ boyunca yañı davalarnıñ açılması delâlet ete, - dep bildirdiler temsilcilikte.
Bu madde boyunca tam olaraq qaç adam para cezasına mahküm etilgeni belli degil. Umumiy bir statistika yoq.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://d3454ggyqnys2v.cloudfront.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
