2022 senesi noyabr ayında Rostov-na-Donudaki Cenübiy arbiy okrugınıñ mahkemesi "Qırım musulmanları davası"nda qabaatlanğan beş qırımtatarğa üküm çıkaodı. Cemaat jurnalistli Ruslan Suleymanov 14 yıl apis cezasına mahküm etildi. Bir yıldan soñ Norveç Helsinki mahkemesi onı azat etmege çağırdı. Faal alâ daa apiste tutula. Advokatı Svetlana Olekseyenko, doğma yürek qusurı ve tahikardiya sebebinden defalarca yardım istgen cemaat jurnalistiniñ şikâyetleri körmemezlike urulğanını haber etken edi. Qırım.Aqiqat Ruslan Suleymanovnıñ bu seneniñ oktâbr ayında yazğan muracaatını yayınlay.
Menim başıma kelgenler ertangi mantıqqa zıttır. Menim vaziyetim açılıp içinden çıqması imkânsız olğan FSİN sistemasınıñ aqlâqsız dairesiniñ içine edi. Tahminen beş yıl apiste olğanım müddette bir çoq areketim qatıp qaldı.
Böylece, 2023 senesi oktâbrniñ 5-nde men bulunğan umumiy kamerada menim raatlığımnı bir qaç operativ hadim bozdı.
– Suleymanov Ruslan Serveroviç! Kim? – olardan biri muracaat etti.
– Menim! Sebep ne? – bir şey añlamadan soradım men.
– Qaça bilecek bir şahıs olaraq sayılğanıñız içün mahsus kamerağa avuştırılmañız kerek! – yüzünde iç bir duyğusız dedi o.
–Bu beklenmegen qarar qayda keldi? Sebep ne? Sebep yoq edi de? Men endi beş yıldır apishanedem ve bu qadar beklenmegen vaziyet iç olmanğan edi.
Beklenmeden o dedi:
– Sen telükelisiñmi?
– Yoq! – eminliknen dedim men. O devam etti:
–Bu yañı buyurıq. Moskvadan keldi. Bu yañı talaplar, si zbir kişilik kamerada tutulmalısız. Üç saattan soñ biz kelecekmiz. Azır oluñız!
Başqa bir söz bile aytmadan olar apansızdan kelgeni kibi apansızdan kettiler.
Üç saattan soñ aytqanları kibi menim almağa keldiler
Üç saattan soñ aytqanları kibi menim almağa keldiler. Men admcasına er şeyniñ añlatılmasını talap ettim ve ketmekten red ettim, çünki er şey pek añlaşılmaz ve işançsız edi. Amma soñra olar meni qorqutıp başadılar.
– Ketmekten red etseñ küç qullanırmız!
Men, yalıñız kerçek sebepni eşitmege istegenimni añlatmağa devam ettim. Amma kene aynısın eşittim:
– Yuqarıdan yañı buyurıq.
Men riayet etmege mecbur oldım. Özüm ise kerçekten pek qorqa edim. Ne olacağı belli degil edi. Qorqu artıq menim yoldaşım, yalıñız menim degil, diger siyasiy mabüslerniñ de.
Meni tintüv odasına alıp kettiler. Anda şeylerimni rentgen vastasınen baqtılar, soñra daa qarıştırdılar. Daa soñra detektor çerçivesinden keçtim. Bütün protseduralardan soñ meni mahsus blokqa ketirdiler.
İç ümüdim qalmadı
Kamera bir mabüs içün edi. Qapunıñ üstünde kamera bar edi. Kenef kiriş yanında, perdeçik bir şey yoq edi. Pencere qapalı edi, avalatmaq içün açılması imkânsız edi. Kamerada suvuq edi. Vaqıt aqşam saat dert edi. Bu vaziyetni qabul etmekten ğayrı başqa çarem yoq edi. Kameranıñ kiçikligi psihologik tazyıq köstere edi. Er şey anda olğanı içün yer pek az edi.
Birinci gecem yuqusız edi. Men alışmağa tırışa edim. Meni mında vaqtınca yerleştirgenlerini bilse edim, pek raatsızlanmaz edim. Amma bu artıq menim daimiy yerim olacağını ayttılar. İç bir ümüdim qalmağan edi. İç bir şey ebediy degil, dep özümni tınçlandırmağa tırıştım.
Bu SİZO-da tutulğan bir qaç biñ kişiden mahsus blokqa onğa yaqın adam avuştırılğan. Yani, qaça bilecekler. Şimdi tek altısını avuştırdılar. Birisi qaçacaq olğan, diger qıdıruvğa ilân etilgen edi. Bunıñ esasında olarnı esapqa alğanlar. Bu vaziyette er şey añlaşıla. Maña kelgen ise bu qanunsız ve esassız areyeket edi. Evelki SİZO-nıñ reberi meni sebepsiz esapqa alğan. Yani onı meni begenmedi ve bunı yaptı. Sebep belli degil. Menden ğayrı Bekirov Remzi ve İzotov Riza da esapqa alınğan edi.
Şimdi bir kişilik kamerada bulunğanda ne içün menim böyle esapqa alğanlarını tüşünem? Men tek tahmin ete bilem: belki de bu yuqarıdan kelgen bir sımarıştır. Ya sımarış olmasa, üçümiz arasında ortaq ne bar?
Epimiz erkekmiz. Seksizmni alıp taşlasaq, bizni birleştirgen daa bir şey bar: siyasiy mbüsmiz, Ukrayina vatandaşımız, qırımtatarmız, musulmanmız. Qaysı biri sebep olğan? Yoqsa episi berabermi? Bu esassız, uydurılğan qabaatlarnı bu yıllar devamında alıp taşlamağa ne qadar tırışsam da, manasızdır. Belki aselet bu meseleni çezmege istemeyler, kim bile. Mahkeme vastasınen al etmege tırışırmız, amma bunıñ da faydası olmaz. Bu kerçek bir uquqiy terrorcılıqtır, başqa türlü aytamam.
Ruslan Suleymanov, vatandaş jurnalisti, faal, aq qorçalayıcı teşkilâtlar tarafından siyasiy mabüs olaraq tanıldı
«Bloglar» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.