Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Rusiyeliler «RFke ulu itibarlı devlet statusınıñ qaytarılması»nı Putinniñ baş muvafaqiyeti ve içtimaiy-iqtisadiy vaziyetini de – baş iddiyası, dep sayalar.
Aleksey Balabanov özüniñ «Qardaş» ve «Qardaş-2» («Brat», «Brat-2») dilogiyasını yañlış tertipte çıqardı. Sıra bozulğan edi – ekinci filmniñ adiseleri birinciden evel kelmek kerek edi. Başta «siziñ Amerikañızğa tezden çataq olacaq», dep vade etesiñ, ve ondan soñ şeer binalarındaki araba qapı keçitlerinde bıralqılanasıñ ve banditlerden qaçasıñ. Bu sıranen kelgende er şey mantıqlı körüne.
Rusiyede imperiya, milliy devletniñ şekillenmesinden daa evel peyda oldı
Rusiye cemiyeti, ğaliba, revanşqa mahküm edi. Eñ azından, Rusiyede imperiya, milliy devletniñ şekillenmesinden daa evel peyda oldı. Vertkalniñ degerlikleri er vaqıt er şeyden üstün edi. Sovet sisteması başta, «hususiy fikir»niñ olğanını iddia etkenlerni pıçaq tübüne aydadı ve ondan soñ olarnıñ balalarını öz qoluna alıştırdı. Buña qoşma olaraq, rusiyelilerniñ qomşularından esas farqı şu ki, olarnıñ is etkenine köre, olar 1991 senesinde yabancı bir imperiyadan mustaqillik qazanmayıp, öz imperiyalarını ğayıp etti.
Bu, ululıqqa talapnı doğurmamaq mümkün degil edi. Umumiyleştirilgen «biz», hususiy «men»niñ boşluğını yeñdi. Rusiye muhalefeti, Vladimir Putinniñ devletke öz kün tertibini qabul ettirdi, adiy adam barlıqlı ve tınç yaşayış istey, dey. Amma şimdi bu, teselli tapmaq maqsadınen yapılğan sıltavğa beñzey.
Vladimir Putin ululıq talabını yaratmadı. O, oña oğradı. Ondan ğayrı, çastına neft fiyatı ile siyasiy devir uyğun edi. «Eger cüceler uzun kölge atsa, demek biz künbatıda yaşaymız». Keçken on yılınıñ Avropası kerçekten de siyasiy cüceler qıtası edi. Ve işte biz, Almaniyanıñ sabıq kantslerini bir Rusiye memurı rolünde Vladimir Putinniñ vazifesine başlama nutqunı diñlerken köremiz.
Moskva izçenliknen dünyanıñ qaviyligini sınap baqa. Ve qarşılıq körmese, yapılmasına izni berilgeniniñ sıñırlarını kenişlete
İmperiyanıñ iştaasınıñ probleması şu ki, o, yalıñız ösmekni bile. Bu, dozası künden-künge armaq kerek olğan narkotikke oşay. Münhendeki nutuq, Gürcistandaki cenk, Bolotnayanıñ küçnen dağıtılması, Ukrainanı istilâ etüv, Suriyede cenk, bütün dünyada saylavlarğa qarışuv – Moskva izçenliknen dünyanıñ qaviyligini sınap baqa. Ve qarşılıq körmese, yapılmasına izni berilgeniniñ sıñırlarını kenişlete.
Bunıñ tek bir «amma»sı bar. Sovet Birligini rekonstruktsiya yapmaq teşebbüsi içün ögrenilmegen derslerniñ telükesi bar. Moskva içün, baruv noqtasını yañlış saylağanını açıqtan körmek telükesi bar. O, yetmişincilerge – Avropada havfsızlıq ve emekdaşlıq Keñeşiniñ devrine qaytacaq edi. Bunıñ yerine ise Afğanistan, buhrannıñ artması, silâlanma qoşusı ve sanktsiyaları olğan seksenincilerge barıp tüşti.
Özüñni imperiyanıñ maqsadı saymaq hoştır. Amma onıñ sadece yaqıtı olğanıñnı añlamaq, eki qat ziyade yürek qırıcıdır
Rusiyeniñ adiy vatandaşı ise er vaqıt Merab Mamardaşviliniñ, Rusiye ruslar içün degil de, ruslar vastasınen mevcuttır, degen formulasını unuta. Özüñni imperiyanıñ maqsadı saymaq hoştır. Amma onıñ sadece yaqıtı olğanıñnı añlamaq, eki qat ziyade yürek qırıcıdır.
Televizor ile buzdolap arasındaki sparing devam etmege mahküm. Devlet ululığı «biz» kategoriyasını işlete. Onıñ esabını ise muayen adiy vatandaşınıñ «men»i ödeycek.
Rusiye vatandaşları, devlet köküni tutqan atlantlarğa oşaylar. Amma erte-keç o, olarnıñ başına tüşecek.
«Fikir» rubrikasında bildirilgen fikirler muelliflerniñ öz fikirlerini ifade eteler ve muarririyetniñ noqtai-nazarını er vaqıt aks etmezler