Qırım ilhaqından soñ, Ukrainanıñ qıta qısmında yerleşken Vernadskiy adına Tavriya milliy universiteti qırımlı abituriyentlerni qabul etmege azırmı? Ukraina aliy oquv yurtları (AOY) yarımada mezunlarına ne teklif etebile? Qıta qısmında oquvğa kirmeğe azırlanğan Qırım sakinleri nelerni bilmeli?
Qırım.Aqiqat Radiosı efirinde bu ve diger suallerge Vernadskiy adına Tavriya milliy universitetiniñ rektorı Vladimir Kazarin ve «Almenda» ukrain vatandaşlar tasili Merkeziniñ talilcisi Oleg Ohredko cevap bereler.
– Soravda iştirak etken talebeler, ilk-başta ders keçirilmesine uyğun olmağan sınıflar aqqında aytqan ediler. Bu mesele çezildimi?
Yazğace binalarnıñ maddiy ceetten ğayrıdan tiklev meselesi çezilir dep belleyimVladimir Kazarin
Kazarin: Biz qullanğan odalar bizge berilgenine bir yıl oldı. Dört binanıñ eki danesi 5 yıldan berli isitilmegen: bir zamanlarda borusı patlağan, binalarnı bizden evel qullanğanlar olarnı tamir etip oturmağan. Ondan da ğatrı Rıbalskiy adasında borç sebebinden bundan 4-5 yıl evelsi oquv binasınıñ elektrigi kesilgen. Olar yerine 1 million 200 biñ grivna cöreme tölemege mecbur qaldıq. Artıq elektrik tekrar bağlandı. Çezilmek kerek olğan soñki problema – isitmege başlamaq içün, Kirillovskayadan keçken borunıñ bir qısmı tamir etilmesinden ibaret. Yazğace binalarnıñ maddiy ceetten ğayrıdan tiklev meselesi çezilir ve diger meselernen oğraşılır, dep belleyim.
– Talebelerniñ sayısı artamı?
Kazarin: Ebet, zira Qırımdan ekinci, üçünci, dördünci kursqa keçkenlerniñ sayısı arta. Maña ikâye etip bergenlerine köre, bir buçuq afta evelsi Rusiyege bağlı Qırım federal universitetinde açıq qapu künü ilân etilgen ve tedbir, bizler beñzer tedbirler keçirgen zalda ötkerilgen, lâkin bu zal bom-boş eken, çünki abituriyentler kelmegen. Bu demektir ki, QFU bugünki künde talebe celp etmekte zorluq çeke. Ukraina tarafdarı olğanlar bizge ya da başqa ukrain AOY avuşa, Rusiye tarafdarı olğanlar ise, mesela, Krasnodardaki Kuban universitetine kete, çünki anda dünyada tanılğan diplomlar berile. QFU diplomını tek Rusiye tanıy. Yani, sentâbr ayından başlap bizim oquv binalarımız eki deñiş çalışacaq. Olar boş turmamalı.
– Yataqhane meselesi ne alda?
Kazarin: Bizim öz yerlerimiz da mevcut, ayrıca yataqhanege çevirilgen binamız da bar. Ondan da ğayrı, İlimler Akademiyasında yedeklengen muayyen yataq sayısı bar. Talebe sayısı artqan taqdirde yedek olaraq tutulğan soylârı da bar.
– İlhaq etilgen Qırımda Kyiv TMU aqqında menfiy şeyler aytıla. «RİA novosti Krıma»dan alınğan maqale adını misal ketirem: «Kyiv uydurıq TMU oquv odaları, yataqhane ve finansirlenüvi olmağan «AOY» olıp çıqtı». Bunı ne şekilde izaatlarsıñız?
Yataqhanelerde yerler bar ve Qırımdan avuşqan soylârını yer berileVladimir Kazarin
Kazarin: Yataqhanelerde yerler bar ve Qırımdan avuşqan talebelerni yernen teminleymiz. Siz misal etip ketirgen sözler ise – yalan, buña inanmaq yañlış olur. Stipendiyağa kelgende ise, devlet sımarışına köre bizim biñ talebelik yerimiz bar. Bir qısmı paralı oquvğa ya da ğıyabiy bölükke oqumağa kire, lâkin biz Tasil nazirligine mektüp yazıp, işğal etilgen territoriyalardan kelgen talebeler aqqında bildirerek, ilâve bücet paraları isteymiz. Ricalarımıznıñ 75% qanaatlendirile.
– Oleg, Qırımdan kelgenler içün Ukraina qıta qısmındaki AOY kirmek ne qadar qolay?
Rusiye basqısını arttıra, TMUğa keder etmek içün pek büyük iş alıp barılaOleg Ohredko
Ohredko: Evelki yıllarğa nisbeten, bu daa da qolay. Aynı zamanda Rusiye basqısını arttıra, TMUğa keder etmek içün pek büyük iş alıp barıla. Keçken sene hususan Qırım talebelerine bayağı basqı yapılğan edi. Amma eñ muimi – Ukrainanıñ yapqanlarıdır. Şimdi ne zaman ve ne yapılacağını belgilegen 238 sanlı qarar peyda oldı. Qırım.Aqiqatsaytında AOY kirüv aqqında sade ve añlayışlı infografika bekleymiz.
– Kirüvnen alâqalı nasıl bir hususlarnı qayd etmek ister ediñiz?
Ohredko: Mezunlar bilmek kerek olğan eñ muimi şu ki – AOY kirüv kampaniyası pek tez keçecegi içün, boşaşmamaq kerek. Bücet yerleri sıñırlı ve Qırım sakinleri yekâne imkânğa saip: bücetke kirüv arizasını tek bir AOY berebileler. Ondan da ğayrı, abituriyent qısqartılğan usulda kirgen olsa bile, erte-keç mektep attestatı kerek olacaq. Meselâ, çetelde oqumağa istese o illâtalap etile. Ekseriy allarda oquvğa kirgen soñ bu aqta unutip yibereler.
Kazarin: Abituriyentlerge ayrılacaq diger muim şey de: biz sizlerni er türlü pasportıñız ile bekleymiz. Rusiye pasportınen kelgenler qabul etilmey degenlerni diñlemeñiz. Pasportsız bile kelebilesiñiz, doğuv aqqındaki ukrain şeadetnemeñizni ketirseñiz bile yete. Attestatıñızda eki başlı qartal olsa da ola, biz bu malümatnı işlep, sizlerge ukrain analogını berermiz. Ukrain tili be ukrain edebiyatı imtianlarından da qoqmañız: olar mekteplerde, mektep programması boyunca keçe. Biz Qırım sakinleri oquvğa kirgenlerini isteymiz, biz sizlerge añlayış kösterirmiz. İç bir şeyden qorqmañız, er yerde problemalarnı çezüv usulları bar.
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
