Sabıq Ukraina arbiylerine Qırımda mesken almaq aqqını berecekler – munasip fermannı Rusiye prezidenti Vladimir Putin imzaladı. Vesiqa, kavartirağa nevbetke turğan ve Ukraina ordusından 2014 senesi mart 18-ge qadar istifa etken sabıq Ukraina arbiylerine ve aileleriniñ azalarına alâqalıdır. Fermanğa binaen, mesken içün lâzim olğan paralar Rusiye bücetinde ayırılmaq kerekler.
Ukraina Mudafaa nazirliginiñ malümatına köre, Qırımnıñ Rusiye tarafından ilhaqından soñ Qırım arbiyleriniñ yalıñız üçte biri Ukrainanıñ qıtadaki qısmına keldi. Bu, qararnen dört biñ arbiy, olarnıñ bir buçuq biñden ziyadesi – zabitler. İlhaqtan evel yarımadada 13 biñden ziyade Ukraina arbiyi hizmet ete edi.
Rusiyeniñ istifada polkovnigi, arbiy ekspert Viktor Litovkin, Rusiyede arbiylerge içtimaiy kompensatsiyalar sistemasınıñ nasıl çalışqanını añlata.
Moskvada 30 yıl hizmet etken polkovnik 10-12 million ruble alacağına umüt etmek mumkün. Bu parağa paytahtta kvartira degil de, paytahttan tış vilâyetlerde topraq arsası ile büyük bir ev almaq mumkünViktor Litovkin
– Arbiy hizmette qanun boyunca tayin etilgen sıñır muddeti – 20 ya da 25 yıl hizmet etkenler, rutbesi ve hizmet muddetine köre pensiya ala, ve buña ilâve olaraq maaşınıñ 50%-i esapqa alına. Er yıl daa 3% qoşalar. Ondan ğayrı, tayin etilgen sıñır muddetini tamamlap hizmet etkenlerge mesken berilmek kerek. Onı ya kvartira, ya kvartira almaq içün sertifikat, ya da para şeklinde almaq mumkün. Mislal içün, Moskvada apayı ve eki balası olğan ve qararnen 30 yıl hizmet etken polkovnik 10-12 million ruble alacağına umüt etmek mumkün. Bu parağa paytahtta kvartira degil de, paytahttan tış vilâyetlerde topraq arsası ile büyük bir ev almaq mumkün. Ukraina arbiyleri Qırımda Rusiye ordusına keçken soñ olarğa qarşı da aynı şu printsipler qullanılmaq kerek edi. Lâkin bir çoq zorluqlar peyda oldı, vaqıt uzatılıp başladı, bu sebepten prezident fermannı çıqardı ve tek manalı şekilde sabıq Ukraina arbiylerni Rusiye arbiyleri ile musaviy etti. Maña köre, bu olar içün taliyniñ ediyesidir.
İnsan aqları boyunca Helsinki birliginiñ adliyecisi Maksim Timoçko, Rusiye prezidentiniñ fermanı sadece ilhaq etilgen Qırımda artıq tatbiq etilgen algoritmni bir qalıpqa qoydı, dep saya.
Ukraina ordusından istifa etip Qırımda qalğanlarnıñ kvartiraları belediye mülküne keçti, ve bu munasebet ile olarğa qarşı da iddiada bulundılarMaksim Timoçko
Aqiqatta ne qadar sabıq Ukraina arbiyi Qırımda kvartira alacağına umüt ete bilecegini aytmaq qıyın – olar biñlerce kişi olmaq mumkün. Arbiy qısımlar yarımadanıñ bütün yalı boyunda buluna edi, ve istifa etken soñ pek çoq kişi adna yaşamağa qaldı. Biz, Ukrainanıñ qıtadaki qısmına köçken soñ rusiyeliler hizmet yerinden berilgen meskenlerini tutıp almağa başlağan yerli arbiy hadimler ve olarnıñ aile azalarınıñ problemalarınen oğraşqan edik. İhtimal, olar böyle etip iqtisat etmek ve işğalci ukümetke sadıq olğan arbiylerge mesken bermek istediler. Ondan ğayrı, Ukraina ordusından istifa etip Qırımda qalğanlarnıñ kvartiraları belediye mülküne keçti, ve bu munasebet ile olarğa qarşı da iddiada bulundılar. Yalıñız keçken yılnıñ soñunda Rusiyeniñ Mudafaa nazirliginde, arbiyler 2014 senesi mart 18-ge qadar istifa etken olsa, olarnı meskenlerinden çıqarmaycaqları aqqında qarar alındı. Yani Putinniñ fermanındaki qarar asılında daa evel alınğan edi.
Maksim Timoçko, yerli seviyedeki, yani çezilmesi belediye organlarınıñ vekâletine kirgen meseleni Rusiye prezidentine ayrıca çezmek kerek olğanına taaciplene. Adliyeciniñ fikrince bu, Vladimir Putinni nevbetteki sefer «adiy adamlarnıñ qurtarıcısı» olaraq köstermek içün yapıldı.
– Diger taraftan, Ukraina qanunları bar. Farz eteyik ki, arbiy hadim Qırımda 2014 senesi mart 18-de istifa ekeni aqqında raportnı imzaladı ve Rusiye ordusına hizmetke keçti. Arbiy hizmetten istifa etmekniñ ayrı bir tertibi bar, ve o, «sadece raport yazmaq»nen bitmey. Rusiye bunı esapqa alacaqmı, aytmaq qıyın.
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
