2015 senesinde Qırımdaki Rusiye prokuraturası fevral 26 mitinginde iştirak etken qırımtatarlarğa qarşı cinaiy işini açtı. Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini Ahtem Çiygoz kütleviy qarışıqlıqlarnıñ teşkil etilmesinde qabaatlandı. Diger yaqalanğanlar: Ali Asanov, Mustafa Degermenci, Eskender Kantemirov, Talât Yunusov, Eskender Emirvaliyev, Arsen Yunusov ve Eskender Nebiyev.
2018 senesi fevral 26-da Qırım Yuqarı Radasınıñ binası ögünde Ukrainanıñ topraq bütünligine qol tutuv mitingi aqqında işniñ figurantı Eskender Emirvaliyev – Suvuq Sala (Gruşevka) köyünde yaşağan adiy bir köy yigitidir. Miting keçken vaqtında yalıñız köyünde qomşusı olğan Mustafa Degermenci ile tanış edi, Qırımtatar Milliy Meclisine iç bir alâqası yoq edi ve şimdi de yoq.
Eki yıl içinde Eskender qararnen 100 mahkeme oturışuvına bardıAbdureşit Cepparov
Aprel 9-da Emirvaliyevniñ evini ziyaret etken İnsan aqları boyunca Qırım alâqa gruppasınıñ koordinatorı Abdureşit Cepparov, Qırım.Aqiqatqa: «Sözde, onıñ yerinde mitingde iştirak etkenlerinden başqa birisi olmaq mumkün edi. Lâkin «piyango» oña tüşti. Şimdi eki kiçik balalı qorantası ğayet ağır vaziyetke oğradı», – dedi.
Meger ki, «fevral 26 işi» iştirakçisiniñ qorantası pek ağır maliy vaziyette buluna eken.
Mahkemeler sebebinden avtomobil yaqarlığı stantsiyasındaki işimni coydım. Yañı işke kirip olamayım. Bir afta içinde eki kere mahkemege barmaq içün izin sorağan işçi kimge kerek?Eskender Emirvaliyev
Eskender Emirvaliyev: «2015 senesi fevral 17-de cinayetçlerni qıdıruv bölügi meni evden alıp, Aqmescitteki Tahqiqat komitetine alıp ketti. Andan endi muvaqqat tutuluv izolâtorına, ondan soñ tahqiqat izolâtorına, anda aprel 17-ge qadar bulundım, ondan soñ bulunğan yerimden ayırılmama mecburiyetini imzalatıp yiberdiler», – dep, eyecanlarını paylaşa.
Mahkemede o, barışıqlı miting aqqında kütleviy haber vastalarından bilip, oña öz isteginen barğanını bildirdi. O, kimseden talimat almağanını, lâkin büyük diqqatnı celp etken bu işte delil olaraq qullanılğan videoğa tüşip qalğanını añlattı.
Cepparov: «Eki yıl içinde Eskender qararnen yüz mahkeme oturışuvına bardı. Bunıñnen alâqalı masraflarğa qoranta endi qararnen million ruble (410 biñ hrivna) sarf etti. Böyle etip, onı mahkeme qararı çıqarılmadan evel cezaladılar», – dep qayd ete.
Eskender Emirvaliyevniñ malümatına köre, eyecanlar ve stressler neticesinde ömür arqadaşınıñ sağlıq vaziyeti yamanlaştı, bunıñ tibbiy tasdiqlavı da bar.
Malümat: İşniñ figurantları 2014 senesi fevral 26-da Aqmescitte biñlerce kişi toplanıp keçken mitingde iştirak etkenlerinde qabaatlanalar. O künü QMC Yuqarı Radası yanında eki kütleviy tedbir keçip, olar arada-sırada çatışmalarğa keçe ediler. Qırımtatar Milliy Meclisi, Ukrainanıñ topraq bütünligi içün telüke doğurğan yarımada parlamenti sessiyasınıñ ötkerilmesine qarşı mitingni teşkil etti, Sergey Aksönov başlığındaki «Russkoye yedinstvo» («Rus birligi») fırqası ise öz tarafdarlarını Rusiyege qol tutuv tedbirinde Qırım Yuqarı Radasınıñ oturışuvına qol tutmaq içün topladı. Neticede Ukrainağa qol tutqan tedbirniñ iştirakçileri daa çoq oldı ve olar Aksönovnıñ tarafdarlarını parlament binası yanından sıqıştırıp çetke çektiler.
Yarım yıl keçken soñ Qırımnıñ Rusiye prokuraturası fevral 26-da olıp keçkenlerge kütleviy qarışıqlıqlar dep qıymet kesti ve bu vaqialar munasebeti ile cinaiy iş açtı. Em de, prokuraturanıñ versiyasına köre, Ukrainağa qol tutqan tedbirni teşkil etkenler – qarışıqlıq çıqarğan cinayetçilerdir, Rusiyege qol tutqan tedbirniñ iştirakçileri ise ondan zarar körgen kişiler olalar. Tahqiqat, nasıldır «cinaiy maqsat» olıp, muelliflerinden biri Meclis reisiniñ muavini Ahtem Çiygoz edi, dep sayalar. Diger muhakeme etilgenler qırımtatar liderleriniñ «gizli cinaiy añlaşma»sını ömürge keçire ediler. Meraqlısı şu ki, Qırım parlamenti yanındaki kütleviy mitingler, «Qırımnıñ Rusiyege resmen qoşulması»ndan evel keçti, yani Rusiye qanunları boyunca bile yarımada o vaqıt Ukrainanıñ bir qısmı edi.
