Ruslan Zeytullayev 33 yaşında. Qorantası 1944 senesiniñ mayısında sürgün olunğan soñ, qırımtatarlarnıñ çoqusı kibi Özbekistanğa barıp tüşti. O, anda doğdı. Anda 9 yaşına qadar yaşadı. Ondan soñ anasınen beraber Qırımğa, Aqyar yanındaki Baydar (Orlinoye) köyüne qayttı. Ecdatları tamam andan sürgün etilgen edi.
Qorantağa pek qıyın edi. Yedinci sınıfta alâcı Ruslan mektepni taşlap, çalışıp başlamağa mecbur oldı. Başta yalı boyundaki kafede, son aşhanede aşçı olıp çalıştı. Daa soñra, tevqif etilgenine qadar qurucı olıp çalıştı.
Ruslan orta tasilni öyle de almağanına baqmadan, aqrabaları ve tanışları onıñ aqqında aqıllı, oqumış ve areketçen bir insan, deyler. Ukümden evelki soñ çıqışında ise Ruslan şöyle degen edi: «Menim mahkemeniñ adaletli olacağına umütim yoq, bunı sizge birden aytam. Bu mahkeme obyektiv olmaycaq».
Ruslannıñ anası onıñ balalığında huligan olğanını, er daim türlü adiseler ve dubaralarğa oğrağanını ikâye ete. Lâkin 17 yaşında onda İslâmğa meraq doğdı. O, Quran oqumağa, beş vaqıt namaz qılmağa başladı.
«Menim adım Ruslan. Siznen tanış olmaq mumkünmi? Amma, doğrusı, men dülber adam degilim, saçlarım açıq tüste ve qulaqlarım çetke baqıp tura. Men şaşqan edim. Öz-özüme: ne hucur tanışuv, mutlaqa körüşmek kerek, deyim», – küle Meryem, ve bu onı celp etti, dey. Kerçekten de öylemi, meraqlı oldı.
Qızlar babalarını soñki kere mahkemede kördi. Üç yıl evel.
Ruslannen Meryem nikâh etkenlerine iyünde 10 yıl tolacaq. Olarnıñ üç qızı bar. Eñ büyügi 8 yaşında. Bu yıl o, ekinci sınıfnı bitire. Meryem qızları ve öz anası Ayşenen beraber Ruslannıñ anası Zaremanen bir azbarda yaşay. Evniñ karkasını Ruslan tevqifinden evel özü yasadı. Qalğan işler ise daa soñra volontörlarnıñ qolunen, pervasız olmağan qırımtatarlarnıñ parasına yapılğan edi.
Qızlar babalarını soñki kere mahkemede kördi. Üç yıl evel.
«Bizni mahkeme zalına yibermediler. Onı çıqarğanda körüşmege umüt etip, koridorda tura edik. O, qolunda buğavlar ile edi. Oña toqtamağa izin berdiler, ve balalar onı quçaqladı. Lâkin bundan soñ onı pek tez alıp kettiler. Ve ortancımız, Mumineçik, onı alıp ketkenlerini ve soñundan maşinağa oturtqanlarını körgende qıçırmağa ve ağlamağa başladı. Biz onı toqtatıp olamadıq, onda isterika oldı, nefesi tutulıp başladı. Onı zar-zoruna toqtattıq. O, bunı kördi ve soñundan maña: «Balalarnı başqa ketirme», – dedi», – dep hatırlay Meryem.
Endi aman-aman bir yıldan berli qızlarnen bala psihologı çalışa. Olarğa keçirgen stresske, yuqu ile problemalarğa ve daimiy endişege qarşı icat yardım ete.
Koloniyada Ruslan yañı zenaatnı menimsey – urba tikmege ögrene
Psiholog Tatyana: «Art-terapiya, balalarda tamam icat esnasında ufaq muvafaqiyetler anları olacağını közde tuta: men yaptım – aferin maña. Ve bu, stress, endişe tarafından eksiltilgen öz-özüne qıymet kesüvni yükselte», – dep ikâye ete.
Büyük qızlar babalarını yahşı hatırlaylar, kiçkenesi ise, onı alıp ketkende daa eki yaşında edi.
Siyasiy mabüsniñ ömür arqadaşı: «Men oña, bu baba olğanını añlasın dep, er vaqıt fotosuretler ve video kösterem. Olar üçü de, onı belki de endi ösken, büyük olğan soñ köreceklerine maneviy ceetten azırlar», – dey.
Qızlar babaları içün itina ile ediyeler ve otkrıtkalar azırladı, lâkin bundan bir şeyni kirsetmege olmay eken. Yalıñız fotosuretlerni
2018 senesiniñ fevralinde Meryemde onı körmege imkânı oldı. Olarğa üç künlük körüşüv berildi. O, koloniyada Ruslan yañı zenaatnı menimsey – urba tikmege ögrene, dey. Ondan ğayrı, anda ufaq bir mescit bar. Onıñ anda namaz qılmağa ve Quran oqumağa imkânı bar. Meryem, bundan ruhiy yaraları olmasın dep, balalarını körüşüvge almadı. Bu sebepten qızlar babaları içün itina ile ediyeler ve otkrıtkalar azırladı, lâkin bundan bir şeyni kirsetmege olmay eken. Yalıñız fotosuretlerni.
Ortancı qız: «Onı apishanege alıp kettiler. Ve bu, ikâyeniñ soñu», – dey. Mumine pek sıcaq qanlı ve şaşılacaq derecede babasına oşay. Ve, esas arzusı – babasınıñ tezce evge qaytmasıdır, dep ilâve ete. Büyügi, Sabriye, onıñ pek sağınğanını ayta, beş yaşlı Nuriye ise, babası apishaneden çıqqan soñ oña bağışlaycaq resimni köstere.
Ruslan Zeytullayev, Rusiyede yasaq etilgen «Hizb ut-Tahrir» siyasiy İslâm teşkilâtına alâqası olğanında qabaatlanğan ilk qırımtatarlardan biri oldı. 2015 senesiniñ yanvarinde evine Rusiye telükesizlik hadimleri sürip kirdi. Tahqiqatnıñ versiyasına köre, Zeytullayev «terroristik gruppirovkanı teşkil etti». 2017 senesiniñ yazında mahkeme oña sert rejimli on beş yıl şeklinde ceza berdi. Cezasını Rusiyedeki Başqortostanda bulunğan Salavat koloniyasında çeke.
Qırımda ise Ruslannı ömür arqadaşı ve üç qızı bekley.
Ruslan bütün müddetni ödep çıqsa, büyük qızı endi yigirmi yaşında olacaq.
«Bloglar» rubrikasında ifadelengen fikirler, muelliflerniñ öz fikirlerini ifade ete, lâkin muarririyetniñ fikrini ifade etmemek mumkünler.