Strogonovka köyünde yaşağan Abdullayevniñ evinde ilk evelâ tintüv yapılıp, ondan soñ qoranta başı Uzeir tevqif etilgeninden berli bir yıl dört ay keçti. Dört balanıñ babası Aqmescitli «Hizb ut-tahrir işi»niñ figurantlarından biri olıp qala ve fevralniñ 11-ne qadar apiste qalmağa devam etecek.
Onıñ doğmuş qardaşı Teymur Abdullayev da aynı iş boyunca tevqif etildi. O, iştirakçi olmaqtan ğayrı, «terroristik gruppa» azırlavda qabaatlana. Teymur 10 yıl apis cezasından başlap, ömürlük apiske, Uzeir ise, 10 ile 20 yıllıq müddetke mahküm etile bileler. Rusiyeniñ maliyeviy monitoring hızmeti, artıq işlerinen bağlı bir üküm çıqarılmağanına baqmadan, qırımlılarnı terrorist ve ekstremistler cedveline kirsete.
Kitaplar içün apishanege
Uzeirniñ ömür arqadaşı Fera Abdullayeva, dersiñ, tintüv tünevin keçkeni kibi, er şeyni bütün inceliklerininen beraber tarif ete: «Olar evimizge atılıp kirgen soñ, qocamnı alıp keteceklerini men şu arada añladım. Taqiqatçınen birlikte kelgen şaatlar, olarnen aynı fikirde olğanı bese-belli edi. Bu esnasta iştirak etmeden, olar odadaki skemlelerde sessiz sakin oturadılar».
Olar evimizge atılıp kirgen soñ, qocamnı alıp keteceklerini men şu arada añladımFera Abdullayeva
O künü saba Abdullayevlerniñ evinde silâ ve narkotik qıdıra ediler – tintüvniñ sebebi, hususan işte bu edi. Tapıp olamağan soñ, Rusiyede yasaqlanğan kitaplar cedvelindeki diniy kitaplarnı tutıp aldılar. Abdullayevlerniñ üyken qızı Salsabil, Qurannıñ asıl nushasını alıp ketkenlerini de hatırlay. Yalıñız rusçağa tercime etilgen ekinci nushası qala. «Masa üstünde qızımnıñ 6 sınıf kitabı yata edi. İşte anda tamam halifeliknen alâqalı eki paragraf bar rdi. Şaşılacaq şey amma, bu kitap olarnıñ nazarından qaçqan», – dep ayta Fera tebessüm ile. O, aman-aman bütün sübet devamında ep küleryüznen laf ete. Lâkin böyle vaziyet balalar mevzusına keçkence devam ete.
«Ana, bizni öldürmege keldilermi?»
Fera ikâye etip bergenine köre, üyken qızı tintüvni, er keske köre daa raat qarşılağan. O, küç idaresiniñ hadimleri istegen maalinde kelip babasını alıp keteceklerini bile eken. Salsabil balalar odasında oyuncaqlar arasında oturaraq, 2016 senesi onıñ yalıñız babasını degil de: «Kerçek aytqanda, onen beraber canımnıñ bir parçası da ketti. Çünki babam – canımnıñ, qalbimniñ ve ömrümniñ bir parçası ola».
Canımnıñ bir parçası onen beraber ketti. Çünki babam – qalbimniñ ve ömrümniñ bir parçası olaSalsabil Abdullayeva
Aslında, küç üdaresi hadimleriniñ saba yapqan ziyaretini balalarnıñ epsi raat qarşılap olamadı.O zaman sekiz yaşında olğan Tasnim, evdeki gürültiden uyanaraq, yüksek sesnen: «Ana, bizni öldürmege keldilermi?» - dep soray.
Olıp keçken vaqialarda Uzeirniñ faal vatandaş olğanı sebepçi dep ayta Fera: «Şimdi yürgen laflarğa köre, insan faal birisi ise, onı mıtlaq apiske oturtalar. Ğaliba, bu mesele menim qocama da kelip toqundı».
Uzeir Abdullayev qabaatlanğanda, kiçik qızı Ayat bir yaş eki aylıq eken.O, endi yürip başlağan eken. Şimdi bu qızçıq yürmek çette tursın, artıq qar üstünde çapqalay, aqşamlıq çiberek yasamağa yardım ete ve: «Babamnı sevem», dep qıçıra. Evde er sefer telefon çalğanda, Ayat, babası açmay ekenmi, dep meraqlana eken. «Belki de onı hatırlamaydır. Lâkin üyken evlâtlarım daima babası aqqında aytqanlarını esapqa alsaq, kencesi de er vaqıt onı sorap otura», - dey Fera.
«Onı onıñ talebeleri tevqif etken edi»
Al-azırda «Abdullayevler ailesiniñ başı», anası ohşap aytqanı kibi, şimdilik altı yaşındaki Mansur ola. Bu bala babasınen taekvandonen nasıl oğraşqanları aqqında i006Baye eterek: «O, maña çeşit türlü qayde ve areketlerni ögrete, nasıl etip doğru yıqılmaq kerek olğanını añlata edi», - dey.
Tüntüv ve Uzeir tevqif etilgen vaqitta onıñ bir qaç talebesi de bar edi. Olarnıñ özü bu aqta ikâye etip berdiFera Abdullayeva
Uzeir Abdullayev qardaşı Teymur kibi – dögüş sanatları boyunca Avropa çempionı ediler. Olar Aqmescitte idmancılıqnen oğraşa ekenler. Fera Mansur babasınen beraber yapqan sport meşğuliyetleri aqqında ikâye etkenini diñlep otura. Oğlu susqanda, o devam eterek: «Qocam küç idaresiniñ bir çoq hadimlerine idmancılıq yapa edi. 2014 senesiniñ vaqialarından soñ, olarnıñ bazıları işindenden ketmeyip, Qırımda qalmağa qarar bergen edi. İşte, böyleliknen, tintüv yapılıp, Uzeir tevqif etilgen maalde, onıñ bir qaç talabesi de mında ediler. Bu aqta olar özü aytıp berdi», - dey.
Mahkeme içün mahkeme
2017 senesi dekabrniñ 8-nde Abdullayevlerniñ ailesindeki eki «terroristke» daa bir «tertip bozucı» - yani Feranıñ özü qoşula.Qadın o künü Aqmescitteki Rusiye nezaretindeki Qırım Yuqarı mahkemesine tayin etilgen advokatnen körüşmege bara. Abdullayevanıñ aytqanına köre, o birinci ve ekinci qat arasındaki ara basamaqlarda turğan arada, onıñ yanına mahkeme icracısı kelip, Rusiye Memuriy uquq bozuv Kodeksiniñ 17.3 maddesi 2 qısmına binaen «mahkeme ya da mahkeme icracısınıñ çıqarğan qaidelerni eda etmeyüvi» boyunca memuriy protokol tize. Mahkeme hadimi Sergey Berezko, Fera koridorda turıp, çoq gürülti çıqardı ve mahkeme oturışuvı keçirilgen odağa kirmege ıntılaraq, bir de mahkemeniñ ötkerilmesine keder etmesi mümkün edi, dep iddia ete. Uquqçı Lilâ Gemeci, bir isbat olaraq Abdullayevağa nisbeten qabaatlavlarnı tasdıqlaycaq ya da doğru olmağanını isbatlaycaq mahkeme taqip kameralarından alınğan videoqaydlarnı istey.
Feranıñ işinen bağlı nevbetteki oturışuv, fevralniñ 6-sı Salı künü saat 14:30da Aqmescitniñ Jeleznodorojnıy rayon mahkemesinde ötkerilecek.
Abdullayevlerniñ ailesinde bu – üçünci mahkeme. Fera özüniñ «işinen» alâqalı tahminler aqqında aytqanda, aqlanacağına ihtimal bermey: «Taa birinci oturışuvdan evel «Qırım birdemligi»niñ faalleri cöreme tölemek içün para toplağan edi. Mennred etmege ıntılğanımda, olar bunıñ umumiy cöreme olğanını auttılar. Bu qadar vaqıt ve işlerden soñü mında kimse aqlaycaq qarar qabul etilecegine inanmay».
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifatına birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
