Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Dersiñ ki, Vladimir Putinniñ Ukrainağa Qırımda işğalciler tarafından hırsızlanğan arbiy tehnikanıñ qaytarıluvınen bağlı «cümert» teklifinden soñ, Kreml iltifatnen yalıñız Ukrainanıñ yolbaşçıları «ulu barıştırıcınıñ» ediyesini qabul etmege azır olacaqlarını haber etecegini beklemeli. Ancaq Putinniñ matbuat kâtibi Dmitriy Peskovnıñ Moskva Kyivden alâ daa «substantiv» qarşılıq alıp olamağanınen bağlı qarşılığı, gemilerniñ keri qaytarıluvı daa ziyade Kreml içün kerekli olğanını köstermekte.Lâkin ne içün? Rusiyede keçecek prezident saylâvları arfesinde Putin ve onıñ etrfındakiler ğaliba, özleri içün yañı bir aqiqat şekillendirgenlerine oşay.
Eger bu aqiqatnı tek bir cümlenen ifade etecek olsaq ortağa mına böyle bir şey çıqa: iç bir şey deñiştirmeden, er şeyni deñiştirmek kerek. Basit sözlernen aytacaq olsaq, Putin, işğal etken Donbass ve Qırım topraqlarından çekilmege niyeti olmağanına oşay. O, yalıñız Rusiye iqtisadiyatına degil de, aynı zamanda Putin etrafındakilerniñ de menfaatlarına tesir etip başlağan Ğarptan öz sanktsiyalarını lâğu etkenini ya da yımşatqanını istey.
Putin işğal etken Donbass ve Qırım topraqlarından çekilmege niyeti yoq. O, aynı zamanda Ğarptan öz sanktsiyalarını lâğu etkenini ya da yımşatqanını istey
Bunı nasıl elde etmek mümkün olacağını kimse bilmey. İhtimal, Putinniñ özü de bilmey. İşte bunıñ içün Rusiye prezidentiniñ fikrine köre onıñ «barışıqçılığını» kösterecek çeşit türlü yollar uydurıla, amma aynı zamanda, Putinniñ saylâvcıları arasında bizim daimiz küçlü, özünden emin ve ukrainlernen Ğarpqa yol bermez degen şube doğurmamalı.
Madem ki, Donbassta atışmalar epbir devam ete ve iç bir halqara teşkilât davalı zonağa öz kontingentini yollama cesaret etmeycegini belli olğanında, ne içün barıştırıcılar aqqında söz yürsetilmesin ya? Madem ki, Rusiyeniñ özüne epbir kerek olmağanı bile turıp, Ukraina tarafından Qırımnıñ Rusiyege ait olğanını tanımasınıñ bir timsali olaraq qabul etilecegini tüşünerek, hırsızlanğan gemilerni Ukrainağa keri qaytarılmasını ne içün teklif etmesin ya? Eger «eyileştirüv» Kremlde bir teslimiyet, Qırımda Rusiyeniñ suvireniteti ve Donbass Rusiye nezareti altında olğanı qabul etilecek olsa – ne içün Ukraina arasındaki munasebetlerniñ eyileştirilüvi aqqında laf etilmesin ya? İşte böyleliknen Kreml, kiçkene bir bala misali, közüni qapatsa, etrafında aylânğan dünya qurtarıcı qaranlıqqa dalacaq da, areketeleriniñ kerçek manasını kimse ve iç bir zaman körmeycek degen barışıqçı rolüni oynay.
Böyleliknen Kreml, kiçkene bir bala misali közüni qapatsa, etrafında aylânğan dünya qurtarıcı bir qaranlıqqa dalacaq da, areketleriniñ kerçek manasını kimse ve iç bir vaqıt körmeycek degen barışıqçı rolüni oynay
Lâkin aqiqat iç olmağanda, bar olğanı sebebinden, Putinniñ hayalından farq ete. Gemilerniñ keri qaytarılacağınen alâqalı teklifke nisbeten Ukrainanıñ siyasetçileri ve ictimaiy tüşüncesi olaraq köstergen qarşılığı – «Qırım spektakliniñ» muavafaqiytsiz bitecegine ve Putin başqasınıñ mülküni ediye etecek cümert birisi rolünden mahrum qalacağına bir isbat. Rusiye prezidentine: gemiler hırsızlanğan topraqlarnen beraber keri qaytarılmalı degen ğayet basit bir variant teklif etilgen edi. Putinniñ özü içün deprezidentligini yıqılmaqta olğan devlette degil de, tiklenip başlağan devlette bitirmesine fırsat berilgen olacaq edi. Rusiye ealisi içün de, orta asırdan medeniy bir dünyağa qaytmasına bir fırsat berilgen olacaq edi. Qırım ealisi de ilhaq şartları, sanktsiya ve işğalci rejimniñ keyfiy areketleri altında yaşamaqtan qurtulacaq edi.
Menden soraycaq olsañız, yahşısı Putin gemilerni degil de, Qırımnı keri qaytarsın
Amma kerçekte körengeni şudır ki, Putin ve aslında, Rusiye ükümdarınıñ tarafdarları, qaba quvet ve çekist hususisy operatsiyalarından ğayrı adiy ve sağlam bir tüşünce mefhumı bar olğanını, asla tanımağa istemey. Halqlarnen devletlerniñ taqdirinisiyasetçi ve ordu menevraları degil de, hususan işte bu sağlam tüşünce tayinley. Yahşısı Putin gemilerni degil de, Qırımnı keri qaytarsın.
«Fikir» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mümkün