Musulmanlar hristian baylamlarına ve şu cümleden Noelge nasıl munasebet köstereler? Çeçenistannıñ işğali ile Qırım işğali arasında nasıl farq bar. Ve ne içün, bu maalgece iç bir terraktnıñ olmağanına baqmadan, musulmanlarnı terrorizm ve ekstremizmde qabaatlaylar?
Halqara din siyasetiniñ hususiyetleri ve ilhaq etilgen Qırımda musulmanlarğa qarşı tazyıqlar aqqında «UMMA» Ukraina musulmanlarınıñ diniy idaresiniñ muftisi Said İsmagilov ikâye ete.
– KHVde biz bütün musulmanlarnıñ, İisus Hristos asılında İsa peyğamberdir dep, tabiiy olaraq Avropa Noelini qabul etmegenlerini iddia etken ikâyelerni sıq-sıq köremiz. Bu mesele ne derecede muimdir?
– İslâm, parçalanmaz bir kesek şeklinde olğan din degildir. Onda farqlı ilâhiyat nazariyeleri bar. Muafazakâr selefiy daireleri, musulmanlar yabancı diniy bayramlarda asıl da iç bir şekilde iştirak etmemeli, dep sayalar. Lâkin dünyadaki musulmanlarnıñ ekseriyeti orta baqışlı olıp, böyle saymaylar. Esası, İslâm aqidesine doğrudan-doğru zıt kelgen sözlerni telâffuz etmemek. Bu, sadece bayramnen tebriklev, sağlıq ve amanlıq tilev şeklinde ola bilir. İslâm noqtai-nazarından İsa, beşeriyetniñ günahlarını üstüne alıp, tirilmedi – bizim dinimizde er bir insan öz amelleri içün şahsen özü cevapkârdır.
– Yani bir hristiannı İisus Hristosnıñ doğğan künü ile tebriklemek mümkün, öylemi?
– Quranda bu tafsilâtlı şekilde tasvir etile – belki de, İncilge köre, daa tafsilâtlı şekildedir. Lâkin doğuv künü etrafında ciddiy zıddiyetler bar. Noel – vaqiağa köre degil de, ananege köre tayin etilgen bayramdır. Diger taraftan, İslâmda Muhammed peyğamberniñ doğğan kününi bile qayd etilecek bir kün olaraq er kes qabul etmey. Şahsen özüm, sadece bayram ile tebriklemek, eñ yahşısıdır, dep sayam.
– Bizde Harkivden bir radio diñleyiciden sual bar:
«Künüñiz hayır! Çeçenistannıñ mustaqilligi içün cenk vaqtında musulmanlar anda rusiyeli işğalcilerge qarşı cihad başladılar. Ne içün olar Qırımda buña beñzer tarzda muqavemet etmeyler?
Musulmanlar terroristler degil. Çeçenler cenkni nasıl bilse, öyle yaptılar
– Çünki musulmanlar terroristler degil. Bu areketlerniñ İslâmğa iç bir alâqası yoq. Mesele şunda ki, Çeçenler sadece cenkni nasıl bilse, öyle yaptılar. Qırımda musulmanlarda silâ yoq. Aynı zamanda, istilâ esnasında yarımadada Ukrainanıñ 20 biñge yaqın arbiy hadimi bar edi. Anayasağa binaen, Qırımnı qorçalamaq tamam olarnıñ borcu edi. Arbiy hadimler areketsiz olğanda silâsız vatandaşlardan neler beklemeli?
– Fikrimce, bu meseleniñ daa bir tarafı bar: Rusiye akimiyeti, toqtamayıp, Qırımda nasıldır «terroristler» ve «ekstremistler»ni tutqanı aqqında bildire, aynı zamanda terror yoq.
Yalıñız musulman degil de, Qırımnıñ er bir sakini bu maşina tarafından nişanğa alınmaq mümkün
– Eminim ki, Rusiyede siyasiy maqsatnen sahte terraktlar endi yapıldı: 2000-nci yıllarnıñ başında Vladimir Putinge Çeçenistanda tam bir areket serbestligini temin etmek içün mahsus hizmetler meskün evlerni patlattı, degen versiya bar. Ola bilir ki, olar atta, musulmanlar arasında ğayeviy adamlarnı tapıp, bu spektaklde iştirak ettirdiler. Lâkin Qırımda böyle insanlar asıl da yoq, tıpqı bir de-bir ğayege ya da azatlıq oğrundaki küreşke ola böyle qurbanlarğa quvanacaq adamlar olmağanı kibi. Belki de Rusiye tamam bu sebepten yarımadada qanlı sanalaştırmalar yapmay – bundan farqlı olaraq Çeçenistanda silâli muqavemet olıp, onı er şeyde qabaatlamaq mümkün edi. Amma bu, körgenimiz kibi, Rusiyeniñ mahsus hizmetlerine qırımtatar faaliyetçilernine qarşı sözde «Hizb ut-Tahrir» işleri boyunca sahte mahkeme protsesslerini teşkil etmege keder etmey. Teessüf ki, yalıñız musulman degil de, Qırımnıñ er bir sakini bu maşina tarafından nişanğa alınmaq mümkün.
(Materialnıñ metin versiyasını Vladislav Lentsev azırladı)
