Qırım aq-uquq qorçalayıcı grubunıñ koordinatorı Olga Skrıpnık, 2017 senesi Qırım sakinleri içün «pek murekkep» edi. İlhaq etilgen yrımadada insan aqlarına riayet etüv saasındaki vaziyet ise «eyileşmedi», dep saya.
Skrıpnık: «Asılında bu yıl, Qırımda bir kişilik piketlerde iştirak içün cöremelerni tayin etüv aqqında pek çoq qararnıñ qabul etilmesi ile ayırılıp tura. – Bu, bir çeşit cezalav sisteması ve toplaşuv ile söz ürriyetleriniñ bastırıluvıdır», – dep bildirdi.
Onıñ aytqanına köre, Qırımda Qırımttar Milliy Meclisi reisi muavinleri İlmi Umerov ve Ahtem Çiygoznıñ apisten azat etilgenlerine baqmadan, «siyasiy mabüsler cedveli eksilmeyip, aksine arttı».
Skrıpnık: «Bizde yañı – «Veciye Kaşka işi» adı ile bilingen iş bar. O vaqıt 4 kişi yaqalandı. Olardan ekisi (Çapuh ve Degermenci Bekir – Mustafanıñ babası) ağır vaziyette bulunalar. Olarnıñ tıbbiy yardımğa ihtiyacı bar. Olarğa ögüni aluv çaresini bile deñiştirmediler. Olar hastahanede bulunalar. Bir taraftan – eki kişiniñ (Çiygoz ve Umerovnıñ – QA) azat etilüvi, diger taraftan ise – 18 yañı tevqif. Ve bu yıl içinde 11 yañı mahkeme qararı», – dep qayd etti.
Aq-uquq qorçalayıcısı, buña ilâve etip: «Aqmescitteki muvaqqat izolâtorda bir muddet bulunğanlarnıñ episi sağlıq ceetinden pek büyük zorluqlarnen qarşılaştı. Olarğa iç bir normal tibbiy yardım berilmedi», – dedi.
Ukraina aq-uquq qorçalayıcıları dekabrniñ 26-sında Kremlge, içine ilhaq etilgen Qırımda insan aqlarınıñ bozuluvı aqqında esabatlarnıñ paketini qoyup, posılka yolladılar.
Qırım aq-uquq qorçalayıcı grubu ekspertleriniñ malümatına köre, Qırım Rusiye tarafından işğal etilgen soñ, 2014 senesinden başlap, siyasiy sebeplerden açılğan cinaiy işler çerçevesinde eñ az 70 kişi qanunsız olaraq azatlıqtan marum etildi.
Dekabrniñ 19-nda BMT Baş Assambleyası «Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeerinde (Ukraina) insan aqları saasında vaziyet» qararını soñ şekilde qabul etti.
Vesiqada Rusiyeden, BMT Halqara mahkemesiniñ Qırımda Qırımtatar Milliy Meclisiniñ yasaq etilmesini lâğu etüv ve yarımadada ukrain ve qırımtatar tillerinde tasil aluvnı temin etüv boyunca tevsiyelerindeki muvaqqat tedbirlerniñ amelge keçirilmesi talap etile.
Halqara teşkilâtları Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini taqbih ettiler. Ğarp ülkeleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalar tatbiq etti. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini red etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-sini, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
