Keçiktirilgen tibbiy yardım: Qırım hastahanelerinde niçün nevbetler toplana?

İşğal altındaki Qırım sakinleri hastahanelerdeki nevbet ve ekimlerniñ yavaş qabul etkenlerinden şikâyetçiler. Meselâ, Qarasuvbazar poliklinikasında Qırım sakini olğan Yelena Melkonyan yalıñız talon almaq içün aman-aman eki saat nevbette beklemege mecbur qalğan. Kreml nezaretindeki memurlar bunı sağlıq saqlav sistemasınıñ tekmil olmağanını sebep olaraq kösterip, «Rusiye vatandaşlarınıñ sağlığını saqlav esasları» federal qanunına deñişmeler kirsetmege rica eterek, poliklinikalardaki tar saa mütehassıslarına doğrudan yazılmasını uyğun dep köstermekteler. Umumrusiye halq frontınıñ ekspertleri keçken sene Qırımdaki kösterilgen tibbiy yardım keyfiyetinen bağlı monitoring keçirererk, bazı bir hatalarnı tapqanlar.

Aynı zamanda yarımadada tibbiyetniñ irişilir olmasına tibbiyet mütehassıslarınıñ yetişmeyuvı da bir sebeptir.

Aqyarlı jurnalist Andrey Vasilyev qayd etkenine köre, hastalar tek bir ekimni ziyaret etmek içün ayrı bir qaç nevbette beklemege mecbur qala ekenler.

– Maña köre, bu sistema insanlarnı daa ziyade horlamaq içün qurulğan kibi kele. Dersin ki, aslında hastalarnıñ qaydı bilgisayar vastasınen yapıla ve bu esnas tez ve qolay olmalı, amma online talon alınğanına baqmadan, epbir hastahanege barıp, 40-50 kişi artında nevbet bekleyerek, kene de bilgisayar vastasınen yapılğan blanknı toldurmaq kerek. Bu da ekim kirmesten evel yapıla, ondan da ğayrı ekimge kirmek içün nevbette beklemeli. Talonğa köre nevbet bir qaç kün, atta aftadan soñ kelmesi mümkün. Men bellesem, bu mesele mütehassıslarnıñ, hususan terapevtlerniñ işten ketmesinen bağlı. Bir çoq yer ekimsiz qaldı. Men taqip etip baqqanıma köre, bölük terapevtine kirmek içün 3-4 kün evelsi yazılmaq mümkün, tar saada çalışqan mütehassısqa kirmek içün ise 10 künden başlap, üç aftağace beklemek kerek.

Andrey Vasilyevniñ sözlerine köre, Aqyarnıñ rusiyeli akimiyeti hastalar aqışını belli bir derecede bölmek maqsadınen poliklinikalarğa, işğalden soñ yasaq etilgen ekimlerniñ paralı qabul etmesi kibi ticariy hızmet şeklini keri qaytarmaq niyetinde.

Aqyarlı Qızıl haçnıñ sabıq yolbaşçısı, Qırımndan köçip kelgen ekim-mammolog Aleksandr Kovalenko, yarımadanıñ sağlıq saqlav sistemasında kompleksli bir çoq porblemler toplandı dep saya.

​– İşğalden evel sistema yahşı çalışa edi: poliklinikağa ihtiyacıñ olğan künü barıp, kerek mütehassıs yardımını alabile ediñ. Şimdi problemlerge mütehassıs eksikliginden ğayrı, bürokratiya da sebep olmaqta. Ekimlerniñ vaqtını, hastalarnıñ vaqtını çalğan kereksiz yazuv-sızıv almaqta. Bulardan da ğayrı ilâclarnıñ keyfiyeti de bozuldı. İlaclarnıñ ekseriyetini bedava almaq mümkün, lâkin olar Rusiyede yapılğanı içün, obyektiv olaraq ukrain ilaclarındaki küçke saip degil. Qırımnıñ bazı sakinlerini men Kyivde qabul etken soñ, keri qaytqanda olar pek çoq ilac alıp ketmege ıntılalar.

Qırımlı radiodiñleyici böyle bir pissimistik qıymet kesüvinen razı degil:

«Asılında Ukraina zamanındsa da ekimler etişmey edi. Nevbetler kerçekten de bar, bu problem, ebet, amma Qırımda tibbiyetyernen kök kibi, musbet tarafqa deñişti. Anam Yalta hastahanesinde yatqanında, er şey bedava yapıldı, pamuq sarğı bezi alınmaq kerek degen bir ricalar yoq edi. Çetel ilacları da bedava. Onıñ içün, o zamannen şimdiki tibiiyet arasında – yernen kök arasındaki kibi farq bar».

Qırımlı cemaat erbabı olğan Edem Dudakov tahminlerine köre, Rusiyeniñ sağlıq saqlav sisteması ekimlerni bile-bile paralı klinikalarda çalışması içün itep çıqara.

– Hususan köy yerlerinde olmaq üzre, bir çoq tibbiy müessiseler qapatılğanı sebebinden, köy sakinleri şeerlerge barmağa mecbur qalğanından dolayı nevbetler toplana. Ekim siziñ şikâyetleriñizni diñlemesinden evel pek çoq kâğıt toldurmağa mecbur qala. O, künde 30 kişiden ziyade hasta qabul etmege istemey, çünkü ziyade çalışqanı içün oña kimse ilâve para tölemey. Bir de bügünkü nevbetni tünevin kirip yetiştiralmağanlar «beslep tura». Bu şartlardan dolayı ekimler işten boşap, özlerine hususiy klinikalardan iş qıdırıp başlaylâr. Belki, işte bu Qırımda tibbiyetniñ bücet segmentini azaltmaq oğrunda yapılğan devletniñ bir strategiyasıdır.

​(Matirialnıñ metin şeklini Vladislav Lentsev azırladı)