Sovetler Birligi dağılğan soñ, dünyada bayağı turğun istiqrar temelleşken edi. Rusiyeniñ özünde bile 90-lardan soñ adiy vatandaşlarnıñayat seviyesi yükselip başlağan edi. Atta bücet esabından aylıq alğanlar bile Qırım, Türkiye, Mısır ve çetel kurortlarına raatlanmağa barıp başlağan ediler. Mında olarnı körgen quvana edi.
Putin daima davet etilgen ve onı sıcaq qarşılğan çetel sammitlerinen diger tedbirlerni ziyaret ete edi. Umumen alğanda Rusiyeniñ ömüri yoluna kirgen edi.
Lâkin 2014 senesi kelgen soñ – er şey baştan ayaq deñişti. «Qırım öz tuvğan limanına» qayttı denilgen soñ Rusiyeniñ er şeyi qarma-qarışıq olıp kete. Devlet ve onıñ vatandaşlarından bütün dünya yüz çevirip başlay. Artıq rusiyeliler özlerini çetelde beklenmegen musafir olaraq köreler – atta bazen nefretnen qarşılaşılanalar, olarnıñ prezidenti ise quvulğandan beter etile.
«Qırım öz tuvğan limanına» qayttı denilgen soñ Rusiyeniñ er şeyi qarma-qarışıq olıp ketti
Rusiyelilerniñ maddiy kelirleri de suvğa batıp başlay. «Para yoq, amma sizler dayanıñız» degen ibare artıq tek pensioner degil de, bücetten aylıq alğanlar içün de aktual olıp qala. Oca ve ekim zenaatları kene de şerefli olmaqtan tüşip, az aylıq tölengen zenaatlar sırasına kire.
Amma bizler Qırımdaki vaziyetke qaytayıq. Muessiselerniñ divarlarındaki Putin portretleri ketken sayın azlaşa, quvanç ve maqtanuvlar daa az eşitilip başlay. Qasevet ve qabaat duyğuları ep artmaqta.
Yaz aylârınıñ birinde men, muim vaqia nişanlanğan, sıylı sofra başında oturaraq, aşap içken ve dertlerine tökmege başlağan ğayet yüksek seviyedeki insanlar bulunğan bir muitke tüşken edim. Bir maalde subet Qırımnıñ kelecegi barıp yetti. Bu insanlar biri-biri artından özü ya da bazıları yaqın soy-sopı üzerine Krasnodar ülkesinden kvartiralar satın almağa başlağanları aqqında aytıp başladı. Olarnıñ Qırımnıñ keleceginen bağlı muzakerelerinde Keriç köpüri, «Tavrida» trassası ve olarnen bağlı kelecek aqqında ne içündir asla söz yürsetilmey edi. Söz, dünya cemaatçılığı dünyanı bir tertipke ketirgen vaqıtta o yerden sıptırılmaq aqqında kete edi.
Olarnıñ Qırımnıñ keleceginen bağlı muzakereleri vaqtında sıptırılmaqnen bağlı edi
«Yüksek seviyedeki sımalar» qaçmağa azırlanğanlarına köre, gemi batıp başlaydırmı aceba, dep tüşündim o zaman. Kerçekten de, Qırımnıñ şimdiki statusı ne qadar qararsız. Dünya cemaatçılığı onı kesen-kes tanımamaqta ve Rusiyeni onıñ status-quosını keri qaytarmağa çağırmaqta. Em de bu arada öz talaplarını nevbetteki sanktsiyalarnen qaviyleştirmekte. Bir de sanktsiyalar ep maqsatlı şekilde yapılıp, Putinniñ etrafındakilerine daa ziyade tesir etip başlay. Böyleliknen demek ki, Rusiye prezidentine tışarıdan yapılğan basqı ketken sayın artqanından ğayrı, onıñ içerdeki oligarh çevresi tarafından yapılğan basqı da iç eksilmey.
Qırımdaki «yüksek seviyedeki sımalar» artıq özleri içün yedek yuvalarnen «qara kününde» işletecek paralar da azırlap qoyğanlar. Ancaq olarnıñ özüni mot etip, üfürik kibi şişip, ağzını toldurıp vatanperverlik aqqında söz yürseterek, Ukrainanıñ bütün ecdatlarını baştan ayaq söggen, şimdi Rusiyeni kökke kötergeni kibi, üç yarım yıl onı maqtağan «öşekçi köpekleri» ne aqqında tüşenmektedir, aceba? Olarnıñ Krasnodar ülkesinde kvartirası yoq, endi parası da yoq, artıq kimsege de kerekmeyler. Lâkin bir amması bar ki, olar «Mirotvorets» (Barışıqçı) cedveline kirsetildi.
Aceba, «X saati» kelgende işbu «alışuvcılar» öz istidatını nasıl qullanır ekenler. Lâkin qorqum şudır ki, bu sanatnıñ ustalığını soñ derece menimsegen er türlü mazüha ve formançuklar bile bu sefer küçsüz qalır...
Zarema Seitablayeva, qırımlı, bloger (telüke sebebinden muellifniñ adı ve soyadı deñiştirilgendir)
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mümkün.