Rusiye Tasil ve ilim nazirliginde tarih ocaları içün qaide tevsiyeleri azırlanıla, olarda soñki üç yılnıñ vaqiaları ve Ukrainağa ait olğan Qırımnıñ istilâsı da yer alacaqtır. «İzvestiya» gazetasınıñ yazğanına köre, rus mekteplerinde ayda eñ azından bir kere sözde «Rusiyeniñ zemaneviy tarih dersleri» keçirilecek. Bunen beraber Kremlniñ 2014 senesi ötkergen tecavuziy siyaseti sebebinden Ğarp devletleri tarafından qabul etilgen iqtisadiy sanktsiyalar mevzusı da, neşirniñ bergen malümatına köre, mektep programmasına kirsetilecek. Deñişmeler amelde Rusiye programmasına binaen tasil alğan Qırım talebelerine de tesir etecektir.
Rusiyeli tarihçı, tarih ilimler doktorı Aleksabdr Pıjıkov, kütleviy haber vastalarına bergen izaatlarında bu teşebbüsni destekledi:
«Büyük kölemde yayınlanğan malümat aqımlarında mektep talebelerine kerçek haberlerni yalandan ayırmağa qıyın ola. Böyle vaziyette oca yardımcı olur, devletniñ nazar noqtasına uyğun olğan fikirlerni ögretir».
Öz nevbetinde ukrain tarihçısı Vasil Pavlov, Rusiye akimiyetiniñ dersliklerge Qırım işğali mevzusını kirsetmek arzusını – malümat muarebesiñ eylemi olaraq tanıta.
Soñki yıllarnıñ tarihını birleştirici efsanege çevirmek, onı rejimnıñ şimdiki ihtiyaclarına hızmet ettiemek Rusiye içün müim olğanını tüşünemVasil Pavlov
– Dersliklerde zemaneviy vaqialarnıñ tarif etmek problemasına dair çeşit fikirler bar. Ekseri allarda bu devlet siyasetiniñ qısımı ola. Bundan evel rusiyeli metodistler, mektep programmasında tarih añlatuvı 2000-ci yıllarnıñ başınen, sözde istiqrarlaşuv deviri ve Vladimir Putiniñ ekinci saylavlarınen, yekünlenmek kerek fikirinde kelişken edi. Ukrainanıñ mektep programmasına 2014-2015 yıllarınıñ vaqiaları endi kirsetildi. Er devlet öz qararlarını qabul ete. Soñki yıllarnıñ tarihını birleştirici efsanege çevirmek, onı rejimnıñ şimdiki ihtiyaclarına hızmet ettiemek Rusiye içün müim olğanını tüşünem. 20 yıl devamında maqsatqa baqtırılğan siyasetnen nesil şekillenmek mümkün. Ukrainada bu şimdiki memleketniñ genç imayecileri, Rusiyede – Vladimir Putiniñ rejiminen bir yaşta olğan ballar.
Vasil Pavlovnıñ sözlerine köre, Rusiye Donbassqa ücüm etken vaqıtta mekteplerde kütleviy surette Ukraina tarihınıñ derslikleri yoq etile edi. Lâkin tasil programması vastasınen gençlerni bütünley riayetkâr yapmağa mümkün degil, çünki terbiyeniñ anahtarı, er alda, qorantata, dep tüşüne tarihçı. Onıñ fikirine köre, propagandanıñ esas darbesi 5-9 sınıflarnıñ talebelerine qonacaqtır.
Ukrainalı ruhiyatçı Larisa Voloşına dey ki, Qırımda talebeler arasında alıp barılğan Rusiyeniñ şimdiki propagandası, atta Kremlde akimiyet deñişken soñra, on yıllar devamında tesirli olmaq mümkün.
Rusiye Federatsiyası şimdi endi qırımlı talebelerge nisbeten klassik natsist propagandasınıñ usullarını qullanaLarisa Voloşına
– Rusiye Federatsiyası şimdi endi qırımlı talebelerge nisbeten klassik natsist propagandasınıñ usullarını qullana. Joseph Goebbels dey edi de, onıñ maqsadı – sadece tarafdarlarnı celp etmek degil, olarnı nizamda saqlamaq. Derslikteki malümatqa tenqitnen davranmaq içün balanıñ ayat tecribesi bile yoq. O Maydan aqqında kerçekni qaydan ögrenir, eger de o evde ve mektepte bu «qanlı ükümet avdarması» olğanını eşitip tursa? Büyük adamnıñ dünya baqışları deñişe bile, amma propagandanen aşlanğan temel şeyler qalacaqtır. Meselâ, İsviçrede şimdiki yaşlı almanlar arasında tedqiqat ötkerilip, yeudilerge qarşı bazı zıddiyet mulâazaları olarnıñ aqıllarından öyle de çıqmağanı ögrenildi.
Larisa Voloşına ana-babalarğa tevsiyede bulunıp, propaganda ikâyelerini sadece red etmek degil de, öz ballarına tenqidiy tefekkürni ögretmege ve añlı tarzda propagandağa qarşı tirenmege çağıra. Aksi alda, bala er zaman dava vaziyetinde olacaq, ya arqadaşlarınen, ya da ailesinen davalaşacaqtır, dep tüşüne ruhiyatçı.
(Metin üzerinde Vladislav Lentsev çalıştı)
Pavel Kazarin, Qırımlı jurnalist, Qırım.Aqiqatnıñ közeticisi
