Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

İvan Ampilogov: Qırımdaki ruslarnıñ oynalıp bitken rolü


Menim bir tanışım al-azırda devam etken cenk başlanğanda: «O Donbassnı ğayıp eter» degen edi. O, biz bir zamanları tanığan Donbassta, Rusiyege nisbeten sovyet şırnığı ve vatan asretinen uzvi bağlanğan sanayı-atalıq anklavı, artıq iç bir vaqıt olmaycağını közde tutqan edi. Yañı bir şeyler olur, lâkin evelksine beñzemez.

«Bu cenk – öz-özüne öldirüv demek», – degen edi menim tanışım, ve şimdi, üç yıl keçken soñ, onen razı olmamaq mumkün degil. Elbette ki, «DNR» – onıñ sakinleri hayal etken tarzada bir şey olıp çıqmadı, olar «bütün Ukrainanı temin etkenlerinden» emin olıp ,«Donbassnıñ sesi eşitilmesine» çağıra ediler.

Qıırım da buña oşağan bir alğa tüşti – Rusiyeniñ quçağında onıñ hususiy bir alını, ayrı bir vaziyetini, onıñ «muhtar cumhuriyetini» şekillendirgen bir şeyi boğulıp qaldı. Meger, o yalıñız Ukraina erkânında hususiy olması mumkün eken, al-azırda ise yarımada – elde tutulması bir taqım problema ve allar doğurğan ve problema tolu bir region olıp çıqtı. Er ne ise de o – «tamamile bir Rusiye». Rusiye böyle bir hususiy regionlarğa aslında, farqlı yanaşa.

Qırımdaki ruslar çoqmilletli Qırım ailesiniñ bütün aq-uquqqa saip olğan azası aqqından marum qaldı

Meger ise, işbu «muhtar cumhuriyetniñ» «rusluqtan» ğayrı yani Moskvanıñ altına yatmağa azır olmasından atta ıntılmasından ğayrı, iç bir şeyçigi yoq eken.İşte o bu vazifesini becermege yaradı. Qırım azat etilgen soñ, anda ne olması mumkün? Elbette ki, qırımtatar milliy cumhuriyeti. Ya da, istenilmese de – sıradan bir vilâyet.

Qırımdaki ruslar çoqmilletli Qırım ailesiniñ bütün aq-uquqına saip olğan azası aqqından marum qaldı ve bu, olar fitneci aydut taqımı ve dolandırıcı, em de kadrolı casuslarğa olar adından söz aytmağa fursat tanığan vaqıtlarında oldı. Moskva bu fursatnı qullanğan soñ, olarnıñ - «Qırımdaki ruslarnıñ» rolü oynalıp bitken olıp çıqtı. Nevbetteki tarihiy sarımda olar – ahır-soñu! – öz yerini «muhtariyetşekillendirici» qırımtatar halqına teslim etmege mecbur qalacaq. Eger de Qırımda, er angi bir muhtariyet bir vaqtı kelip ğayrıdan teşkil etilse, elbette.

İvan Ampilogov, rus yazıcısı, Qırım sakini, ATO iştirakçisi

«Bloglar» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün.

XS
SM
MD
LG