Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Halqara nezaretçilerniñ Qırımda bulunması yarımadadaki rus akimiyetiniñ areketlerini sıñırlaycaq - Kurkçi


Yusuf Kurkçi, arhiv resimi
Yusuf Kurkçi, arhiv resimi

İşğal etilgen topraqlarnıñ sualleri boyunca Ukrain naziriniñ birinci muavini Yusuf Kurkçi, Qırımğa halqara nezaretçilerniñ kelmek imkânını Qırım.Aqiqat içün izaatlar eken, nezaretçiler eyyetiniñ bulunması Qırımda «qarar almaq içün iqtidarlı olğan, ve siyasiy mabuslarnıñ ve ötmek ketirecek insansız qalğan ailelerniñ böyle sayığa qadar artmasına sebepçi olğan» şahıslarnıñ areketlerini sıñırlaycağını ayttı.

Kurkçi qayd etti ki, Ukraina tarafından Qırımğa nezartçiler eyyetiniñ kelmesi içün iç bir mania yaratılmay.

«Rusiye tarafı, bütün bu eyyetler Moskvadan keçkenlerini talap ete. Böylece olar, ziyertniñ özüni bile işğal etilgen topraqnı qanuniy alğa ketirmek içün qullanmağa tırışa. Ukraina ise eyyetlerniñ Ukrainadan kirmesinde israr ete, çünki o tapraqlar Ukrainağa ait. Ukraina iç bir qoşma ğayret yapmaq kerek degil ve yapıp ta olamay. Biz er angi közetüvlernen razımız», – dep añlattı işğal etilgen topraqlarnıñ sualleri boyunca naziriniñ birinci muavini.

Onıñ fikirince, dünya toplulığından bu ğayeniñ ilerilemesini ve missiya içün para toplanılacağını beklemege kerek.

«Lâkin işğalci devlet buña razı olacaqmı, biz bunı bilmeymiz. Er şey azır olsın da, soñra olar «yoq, biz qarşımız» ayta bilsinler, bundan soñ olar neiçün qarşı çıqqanlarını ve istemegenlerini, nenen razı olmağanlarını muzakere etmege mümkün olacaq», – dedi Kurkçi.

Dekabr 19-da Birleşken Milletler Teşkilâtı Baş assambleyasınıñ toplaşuvında Rusiye işğal etken Qırımda insan aqlarına dair rezolütsiya qabul etildi.

Qırım aqqında rezolütsiyanıñ ukrain leyhasına BMT 70 devlet-azası qoltuttı, 26 qarşı çıqtı, 77 aza bitaraf oldı.

Birleşken Milletler Teşkilâtı Baş assambleyasınıñ üçünci komiteti toplaşuvında noyabr 15, salı künü Ukraina teşebbüsi ile azırlanılğan «Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeerinde (Ukraina) insan aqlarınıñ vaziyeti» rezolütsiyası qabul etildi.

BMT vesiqalarında ilk kere Rusiye «işğalci-devlet» olaraq adlandırıldı, Qırım Muhtar Cumhuriyeti ile Aqyar ise – «vaqıtınca işğal etilgen topraqlar».

Rusiye bu vesiqağa qarşı çıqtı ve rezolütsiyanıñ qabul etilmesinen ve mündericesinene razı olmağanını bildirdi.

Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Halqara teşkilâtlar Qırımnıñ işğal ve ilhâq etilmesini qanunsız areket olaraq tanıdılar. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra.

Bundan da ğayrı, vesiqağa binaen, Qırımğa halqara missiya kelip, yarımadada insan aqlarınıñ eda etilmesini nezaret etmek kerek. Uquq qorçalayıcılar deyler ki, böyle bir eyyetniñ işi halqara müessiselerge kerçek vaziyetni añlamağa imkân berecek.

XS
SM
MD
LG