Bir yıldan ziyade evel Rusiye kontrol etken Qırım uquq qoruyıcıları Mustafa Degermencini 2014 senesi fevral 26-da olıp keçken mitingde «kütleviy çatışmalarnıñ teşkil etmesinde» şeklep yaqaladılar. Siyasiy mabusnıñ babası Bekir Degermenci qırımtatarınıñ apisten evelki yaşayışını añlata.
– Bekir ağa, oğluñız nasıl biri: kim, ne iş yaptı, apisten evel nenen oğraştı?
– Yaqında oğlum 27 yaşını toldurdı. Aqmescitte idare bölüginde oqudı. Ticaret temsilcisi olıp çalıştı. Miting olsa, anda bara edi – halqımız pek faal. Amma pek faal biri olğanını aytıp olamayım.
– Onı vaqialardan bir yıl keçken soñ yaqaladılar. Bu nasıl oldı, evinemi keldiler?
– Yoq, onı filmlerde olğanı kibi yaqaladılar. Yolunı qapattılar, yatqızdılar – sanki telükeli bir cinayetçi ola. Maşinasında ömür arqadaşım otura edi. İşke ketkende onı da alıp ketken edi. – Onıñ qabaatı ne? Sizge bunı nasıl añlatalar?
Ukrainada, meselâ, er şey tınç keçe edi, bir de bir çatışma olmağan edi, miting keçirilmesine izin bere ediler
– Kütleviy çatışmalarda iştirak etüv ile qabaatlana. Amma Ukrainada, meselâ, er şey tınç keçe edi, bir de bir çatışma olmağan edi, miting keçirilmesine izin bere ediler. Amma ayat bam-başqa tarafnı kösterdi, ve o, cinayetçi oldı.
– Nasıl bir şaraitlerde apiste yata? Bağ tutasıñızmı?
– Adliyeci üzerinden laf etemiz, mahkemelerde körüşemiz. Dört ay evelsi ömür arqadaşım imayeci oldı, onıñ apishanege barmağa aqqı bar. Adliyeci kamera rıqma-rıq tolu olğanını aytqan edi. Amma o bir şey aytmay... Yaramay bir şey olsa da, aytmaz.
– Ruhiyatçılar basqı yapamı, bir şeyge zorlaylarmı?
– Qabaat tanılmasını isteyler. Ya da başqasını aqaretlesin isteyler. Amma o, qabaatlı olmağanını ayta. Dayana. Şimdi tekrar taqiqatqa yolladılar, işni ögrene. Adliyecimiz pek yahşı, amma bir şey bar: adliyeci ne qadar yahşı olsa da, mahkemede onı eşitmeyler, qulaq asmaylar.
– Ramazan ayı başlandı. Nasıl keçe?
– Ebet, o, oraza tuta. Bir şeyge baqmadan, musulman olaraq farzını yerine ketire. Dayanırmız. Dayanmaq kerekmiz.
– Kimler sizge qoltuta? Bilem ki, qorantañıznı Mustafa baqqan edi.
Tanış olmağan insanlar bile yardım ete. Halqımız öyle – birisi fena alda olsa, er kes yardım ete
– Men saqat olıp nefaqa alam, ömür arqadaşım çalışa. Tanış olmağan insanlar bile yardım ete. Halqımız öyle – birisi fena alda olsa, er kes yardım ete. Musafirlikke keleler, maneviy ceetten yardım eteler, para bereler, ruhtan tüşmege imkân bermeyler.
– Bekir ağa, Qırımnıñ Rusiye prokurorı Natalya Poklonskaya «fevral 26 işi» iştirakçilerini adiy «cinayetçiler» dep adlağan edi. Faqat Amnesty International ve Rusiyeniñ «Memorial» merkezi olarnı siyasiy mabus olaraq tanığanlar. Siz buña ne dersiñiz?
– Bu Ukrainada olğan şeyler. Rusiye buña nasıl qıymet kese bile? Uquq bozula. Şimdi olar tek 2014 senesi olğan şeylerni degil, daa evel olğan adise-vaqialarnı da baqalar. Şaşam buña, aytacaq lafım da yoq.
