Vatandaşlıq serbestligi merkeziniñ Ukraina uquq qorçalayıcıları Avropa Şurasınıñ baş kâtip Thorbjørn Jaglandğa mayıs 19 ögüne açıq mektüp ile muraacat ettiler. Teşkilât idaresiniñ reisi Aleksandra Matviyçuk imzalağan muracaat Rusiye işğal etken Qırımda yanvar 25-31 künleri Jerar Ştudman reberligi altında çalışqan Avropa Şurası missiyasınıñ esabatına bağışlana.
Mektüp müellifleri missiya öz esabatında işğal olğan yarımadada bir sıra insan aqları bozmalarını diqqatsız qaldırğanını qayd eteler.
«Esabatnı talil etken soñ uquq qorçalayıcılar içün müim olğan bir sıra mesele, insan aqlarınıñ bozulması, mahsus missiya tarafından qayd etilmegenini añladıq. Mında Adalet mahkemesi içün aqnıñ saqlanması, barışıq toplaşuvlarınıñ aqqını yerine ketirüv ve temin etüvlerniñ qıymet kesmesi. Esabatnıñ er maddesinde eksiklerni taptıq, bizim içün tek obyektiv añlayışlı sebeplerden ya da ziyaretniñ qısqa müddetinen añlatılmay. Missiya İnsan aqları Avropa konventsiyasına ne derecede riayet etkenine qıymet kesmekten vazgeçti sanki», – dep bildirdi Aleksandra Matviyçuk Qırım.Aqiqatqa.
Mektüpte qanunsız yaqalav ve siyasiy mabuslarınıñ azapları, qırımtatarlarınıñ taqibi ve Qırımtatar Milliy Meclisiniñ yasaqlanması, «Qırım öz mudafasınıñ» cinayetleri, tsenzura ve jurnalistlerge basqı aqqında söz yürsetile.
«Repressiyalar ayrı insanlarğa qarşı yapıla» kibi missiya esabatı halqara ve Ukraina uquq qorcalav teşkilatlarınıñ fikirlerine zıt kele», – dep qayd etile mektüpte.
Vesiqada uquq qorçalayıcılar bir qaç tevsiye berdiler ve Avropa Şurasına işğal olğan Qırımda insan aqlarınıñ saqlanması vazietini nezaret etüvde çeşit türlü yardım, kerek olğan vesiqalarnı ve kontaklarını bermege azır olğanını bildirdiler.
Başında İsviçre diplomatı ve elçisi Jerar Ştudmant ile dört insandan ibaret Avropa Şurasınıñ delegatsiyası Qırımda yanvar 25-31 qadar oldı. Evel Qırımda insan aqları ile vaziyetini añlamaq içün delegatsiyanı yarımadağa yollamağa qarar bergenini Avropa Şurasınıñ baş kâtibi Thorbjørn Jagland bildirgen edi.
Qırımda Avropa Şurasınıñ vekilleri yarımadanıñ rus akimiyeti, yerli prokuratura vekilleri, mabuslar, qırımtatar halqınıñ vekilleri, yarımadanıñ Ukrainağa qoltutqan ve Rusiyege qoltutqan faallernen körüştiler.
Rusiye işğal etken Qırımğa Avropa şurası delegatsiyası ziyareti aqqında esabatnı Ştudman 2016 yılda aprel ayında kösterdi.
Jerar Ştudmannıñ missiyası işğal zamanından berli insan aqları vaziyetini nezaret etmek maqsadınen yarımadada öz beden bulunğanını birinci yetiştirdi.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
