Ukraina uquq qoruyıcı organları, şu cümleden, Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturasınıñ taqiqat bölügi 1944 senesi eski Qırım Muhtar Sovet Sotsialistik Cumhuretinden qırımtatar halqı ve diger millet temsilcileriniñ sürgün etilmesini mahkemeden aldın taqiq etmege başladı.
Bunı Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ matbuat hızmeti bildire.
«Taqiqat içinde belli oldı ki, 1944 senesi mayıs-iyül aylarında SSCB devlet akimiyeti organlarınıñ sabıq reberleriniñ emri ile Qırım Muhtar Sovet Sotsialistik Cumhuriyetinden 225 biñ qırımtatarı ve diger millet temsilcisi Özbekistan SSC, Qazahistan SSC, Başqır Muhtar SSC ve Rusiye SFSC diger vilâyetlerine sürgün etildi», – dep aytıla beyanatta.
Nazirlikniñ malümatına köre, bu malümat Ukraina Ceza kodeksiniñ 442-nci maddesi 1-inci qısmı (genotsid) boyunca Yekâne mahkemeden aldın taqiqatlar cedveline kirsetildi. Maddege köre beş yıldan on beş yılğa qadar ya da ömür boyu apis cezası berile bile.
Prokuratura qayd ete ki, mahkemeden aldın taqiqat içinde bir sıra taqiqat areketi yapıldı.
Qırımtatarlar ve diger millet vekilleriniñ qanunsız sürgünligi aqqında milliy hatıranı ğayrıdan tiklemek ve saqlap qalmaq, qoşma deliller toplamaq içün cinaiy sürgünlikniñ şaatları, cinayetke alâqası olğan şahıslar aqqında malümatı olğanlardan Ukraina Baş prokuraturası yanındaki Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ taqiqat bölügine muracaat etmege rica etile.
2015 senesi noyabr 12-de Ukraina Yuqarı Radası 1944 senesi qırımtatar sürgünligini genotsid dep tanıdı.
18 mayıs – Qırımdan qırımtatar halqınıñ sürgünlik qurbanlarını añma künüdir. 1944 senesi yarımadan Orta Asiyağa qırımtatarlarnıñ birinci eşelonı yollandı. Cemi olaraq tahminen 180 biñ insan sürgün etildi.
Er yıl Qırımda sürgün kününe bağışlanğan kutleviy tedbirler keçirile edi, şu cümleden matem mitingi. Amma 2014 senesi mart ayında Rusiye yarımadanı işğal etken soñ böyle bir tedbirlerniñ Aqmescit merkezinde keçirilüvi yasaq etildi.
Kyiv ve bütün Ukrainada bir sıra tedbirler keçirilecek: kütleviy mingler, mekteplerde qırımtatar halqınıñ sürgünligine bağışlanğan dersler.
2016 senesi aprel ayında Rusiye kontrol etken Qırım Yuqarı mahkemesi yarımadada Qırımtatar Milliy Meclisiniñ faaliyetini yasaq etti.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
