Qırımtatar halqınıñ lideri Mustafa Cemilev Rusiyede Meclisniñ yasaq etilmesinden soñ Meclis saylavlarında iştirak etken bütün qırımtatar halqınıñ temsilcileri ekstremizmde qabaatlana bile.
Bu aqta o Kiyevde keçirilgen «OSCE-de Almaniyanıñ Temsilciligi – Donbass ve Qırımda insan aqlarını qorçalama vaqtı» muzakereleri devamında bildirdi. Merasim Fridrih Naumann Fondunıñ temsilciligi ve Vatandaş serbestligi merkezi tarafından teşkil etildi. Bunı Azatlıq Radiosı bildire.
«Meclis tek bir teşkilât degil, ve fikirdeş dairesi bile degil. Bu halq tarafından saylanğan organ, – qayd etti Cemilev. – Perestroyka (ğayrıdan quruv) senelerinde gizli şekilde rey berüv ile temsilci organnı saylağan Milliy Qurultaynıñ saylavlarını bütün halqımız arasında keçirip oldıq. Bundan soñ bütün qırımtatarlar arasında yerli ve regional mesclislerniñ saylavları teşkil etildi».
Mustafa Cemilevniñ bildirgenine köre, şimdiki vaqıtta Qırımda tahminen 230 yerli ve regional meclisi bar, bu yerde 2500 insan çalışa, olarnı Meclisnen bağ tutqanları içün ekstremizmde qabaatlay bileler.
«Rusiye organlarınıñ olar bir şey yapqanını isbatlamaları kerekmey, tek olar bu teşkilâtta bulunğanını isbatlamaq yeterlidir. Ve saylağanlarnı da. Endi bütün qırımtatar halqı rusiyeli işğalciler içün ekstremisttir», – dedi o.
Bundan da ğayrı, qırımtatar halqınıñ lideri işğal vaqtından başlap 2015 senesi başına qadar Qırımda uquq qoruyıcı organları tarafından 200-den ziyade tintüv keçirilgenini bildirdi. Ğayıp olğanlar ve öldürilgenlerniñ sayısı 22 insannı teşkil ete.
Rusiyege boysunğan Qırım Yuqarı mahkemesi aprel 26-da yarımada territoriyasında Qırımtatar Milliy Meclisiniñ faaliyetini yasaq etmek qararını qabul etti.
Meclis reisi Refat Çubarov bundan soñ Qırımtatar Milliy Meclisi faaliyetniñfevqulade nizamına keçkenini bildirdi, çünki onıñ faaliyeti normal şekilde ömürge keçirilmesi içün «yeñilmez manialar» quruldı.
Aprel 18-de Rusiye Adliye nazirligi Qırımtatar Meclisini «ekstremist faaliyetinden sebep» yasaq etilgen teşkilâtlar cedveline kirsetti. Böyle qarar Ukraina, bir sıra halqara teşkilâtlar ve uquq qoruyıcılar tarafından takbih etildi.
Rusiye prezidentiniñ matbuat kâtibi Dmitriy Peskov yarımadada Qırımtatar Milliy Meclisiniñ yasaq etilmesi meselesi «Rusiyeniñ içki işi» olğanını, ve Rusiye tıştan kelgen «tevsiyelerni» diñlemeycegini ilân etti.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
