Çeh Cumhuriyetiniñ paytahtında mart 17-19 künleri Rusiyeniñ Qırım işğaliniñ ekinci yıllığına bağışlanğan «CrimeanSOS» festivali olıp keçti. Tedbir çerçivesinde siyasetçiler Qırımda Rusiye ordusınıñ cenk areketleri aqqında tarif ettiler, 1944 senesi qırımtatar sürgünligine dair lektsiya keçirildi, kitaplar taqdim etildi. Festival iştirakçileri qırımlılarğa qoltutmaq içün miting-yürüşni teşkil etkenler.
«Qırım – Ukrainadır! Yaşasın Ukraina – qaramanlar yaşasın!» – miting iştirakçileri bunıñ kibi şiarlarnen Çeh Cumhuriyetiniñ paytahtındaki Krımskaya soqağını dolaştılar. Praga musafirleri ve sakinleri Rusiye istilâsına qarşı çıqıp, Qırım ve Ukrainanıñ siyasiy mabuslarına qoltuttılar. Aktsiya iştirakçileri qırımtatarlarnıñ milliy lideri Mustafa Cemilevniñ fotosüretini qoluna alğanlar, «Kreml reinelerini», şu cümleden Ahtem Çiygoz ve Nadejda Savçenkonı azat etmek çağıruvları ile levhalar bar edi.
Pragadaki «CrimeanSOS» festivaline Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov da qoşuldı. O, Karlov Universitetiniñ felsefe fakultetiniñ talebeleri ögünde çıqışta bulunıp, siyaset erbapları ve jurnalistlernen Vatslav Gavel kütüphanesinde körüşti.
«Bir kün Qırımğa ordu keldi, «Putinniñ Rusiyesi» keldi. Tam eki yıl keçti, ve 2014 senesi fevrale-mart aylarında Rusiye bayrağını köterip çapqağanlar çirkin bir şekilde qullanılğanını añladılar», – dep ayttı Çubarov Pragadaki mitingde.
Qırımdan kelgen talebe havfsızlığını tüşünip, adını aytmay ve betini köstermey. Pragada 2 yıldan berli tasil köre, Qırımğa qoltutuv mitingine ne sebepten kelgenini añlata.
«Bütün dünya halqım – qırımtatarlar Vatanında ne körgenini bilsin dep, mında keldim. Er kün olarğa basqı yapıla, canım ağıra. Yüregim Qırım ire. Qırım serbest olacaq!», – dep paylaştı teessuratlarını Qırım.Aqiqatnen talebe.
Tatyana – Donetsk vilâyetiniñ Novoazovsk şeerinden köçip kelgen. Ukraina şarqında cenk areketleri başlağan soñ oğlu ile beraber Pragağa köçip keldi. Ömür arqadaşı eki yıldan berli ğayıp olğan sayıla. Qadın közyaşlarını zornen tutıp, evge qaytmağa arz etkenini Qırım.Aqiqat mühbirine ayttı.
«Mında oğlumnen berabermiz. Bütün aktsiyalarğa kelemiz. Qırım ve Donbass – Ukrainadır. Epimiz ukrainmiz. Evge isteyim, balam da istey. Novoazovskta qalğan soylarımız laf etmege qorqa ve maña bir şey aytmaylar», – dey Tatyana.
Ukrain ve qırımtatarlardan ğayrı, mitingge yerli sakinler de keldi. Pragalı Sonâ Ahtem Çiygoznı azat etmek talabı ile levhanı tuta edi.
«Qırımtatarlar ve Ukrainağa qoltutmağa keldim. Eminim, Rusiye bütün işğal etken topraqlarnı boşatmaq kerek», – dep ayta qız.
Pragadaki «CrimeanSOS» festivaliniñ baş teşebbüsçisi Anton Litvin Ukrainağa qoltutuv tedbirlerini teşkil ete.
«Rusiyede bunıñ kibi bir tedbir teşkil etmek imkânsız, paytahtnı siyasiy mabuslarğa qoltutmaq içün levha ve Qırım bayrağınen dolaşmaq imkânsız. Serbest memleketlerde yaşağanlar, bizler, büyük mesüliet taşıymız. Kremlniñ cinayetlerini gizlemeñiz! Memlekette ve dünyada Kreml rejimi sayesinde olğanlarnı gizlemeñiz», – dep ayttı Anton Litvin.
Festival çerçivesinde tarihçı Gülnara Bekirovanıñ 1944 senesi qırımtatar sürgünligine dair leytsiyası teşkil etildi, Moskvadaki «Teatr.dok» Oleg Sentsovnıñ davası esasında «Nişan» spektaklini taqdim etti.
Bundan ğayrı, akkordeoncı Server Abkerimov ve kontrabasist Taras Volosnıñ hayriye kontserti olıp keçti.
Kino rejissöri, stsenariy müellifi Valeriy Balayan Radio Svoboda jurnalisti Andrey Şarogradskiy ile birlikte festival çerçivesinde eki yıl evelsi kerçekleştirgen Qırım ziyaretini añlattılar. Vasiliy Aksenovnıñ «Qırım adası» romanı ve Qırım siyasetşınası, jurnalist ve bloger Taras Berezovetsniñ «İşğal: Qırım adası. Gibrid cenkiniñ qaydları» kitabı taqdim etildi.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
