Amnesty International halqara uquq qorçalayıcı teşkilâtı Rusiye işğal etilgen Qırımda 2014 senesi ğayıp olğan ve öldürilgen qırımtatar faalleriniñ işleri taqiq etilmegenini qayd ete.
Bu aqqında uquq qorçalayıcı teşkilâtınıñ 2015-2016 seneleri dünyada insan aqlarına riayet etüv esabatında aytıla.
«Deliller bar, video bar, bunıñ kibi bir qaç cinayetke «Qırımnıñ samooboronasınıñ» alâqası bar olğanını qolay-qolay ögrenmek mümkün», – dep aytıla esabatta.
Uquq qorçalayıcılar qayd ete ki, Rusiye 2014 senesi Qırımnı işğal etken soñ yarımadanıñ şimdiki akimiyeti «fikir ve toplaşuv azatlığını sıñırlamağa devam ete».
«Ukrainağa qoltutqanlarğa qarşı sert areketler yapılğan edi. Qırımtatarlar eñ çoq zarar körgenler. Olarnıñ tedbirlerini yasaq ete ediler. Qırımtatarca çalışqan kütleviy haber vastaları qapatıldı, liderlerniñ evlerinde tintüvler keçirildi, cinaiy işler açıldı, olarnı siyasiy sebeplerden apiske ala ediler», – dep aytıla esabatta.
Vesiqada Qırımtatar Milliy Meclisi ve onıñ vekillerine qarşı basqı, Ukrainağa qoltutqan faallerniñ yaqalanması ve Rusiye mahkemesi Qırımda terakt azırlaması ile qabaatlağan Oleg Sentsov ve Aleksandr Kolçenkoğa qarşı ükümler qayd etile.
Qırım işğalinden soñ yarımadada qırımtatarlar ğayıp ola. 2015 senesi dekabr ayında Keriçte eki er kişi ğayıp oldı: Ruslan Ganiyev ve dostu Arlen Terehov. 2014 senesi mayıs 20-da Seyran Zinedinov, 2014 senesi sentâbr 27-de – İslâm Cepparov ve Cavdet İslâmov, 2014 senesi oktâbr 3 – Eskender Apselâmov ğayıp olğanlar.
Qırımdaki Taqiqat komiteti bunıñnen bağlı cinaiy işlerni açtı, amma ğayıp olğan insanlarnıñ bulunğan yerine dair bir de bir malümat alâ daa yoq. Cinaiy işler öldürüv ve qaçıruv maddeleri boyunca açıldı.
Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlay.
